Kapturek dopochwowy – co to jest?
Kapturek dopochwowy, a właściwie kapturek naszyjkowy, został wynaleziony przez niemieckiego ginekologa Friedricha Wilda w 1837 r. Był on wykonany z metalu, zakładany przez lekarza tuż po miesiączce i wyciągany tuż przez kolejnym krwawieniem.
Nie była to higieniczna metoda, gdyż ciało obce, obecne tak długo w drogach rodnych kobiety często prowadziło do infekcji. Obecnie kapturki dopochwowe wytwarzane są z gumy i może zakładać je sama kobieta, po odpowiednim przeszkoleniu przez ginekologa.
Jak działa kapturek dopochwowy?
Kapturek dopochwowy należy do mechanicznych (barierowych) metod antykoncepcji. To znaczy, że zasadą jego działania jest uniemożliwianie połączenia plemnika z komórką jajową, bez ingerencji w gospodarkę hormonalną. W związku z tym zarówno owulacja, jak i wytwarzanie plemników jest niezaburzone, utrudnione jest jedynie połączenie tych komórek.
Kapturek dopochwowy zakładany jest bezpośrednio na szyjkę macicy, przywiera do niej ściśle, uniemożliwiając przepływ plemników przez kanał szyjki do jamy macicy. Utrzymanie kapturka a miejscu jest możliwe dzięki wytwarzanemu podciśnieniu, dlatego kapturek ulega zassaniu do tarczy szyjki. Oczywiście nie zawsze siła przylegania jest tak silna i dlatego skuteczność tej metody antykoncepcji nie jest najwyższa.
Jak wybrać kapturek dopochwowy?
Kapturki naszyjkowe występują w wielu typach i rozmiarach. Zawsze najpierw ginekolog musi ocenić, jaki rodzaj i rozmiar będzie odpowiedni dla danej kobiety. Dlatego założenie pierwszego kapturka odbywa się w gabinecie ginekologicznym. Lekarz dobiera odpowiedni rozmiar i instruuje pacjentkę, w jaki sposób ma go zakładać. Do dostępnych na rynku kapturków należą m.in.:
- kapturek Prentif- ma gruby brzeg, dlatego najłatwiej stosować go w przypadku gładkiej tarczy szyjki macicy,
- kapturek Dumas- zwany sklepieniowym,
- kapturek Vimule- o szerokim brzegu, nadaje się do stosowania również w przypadku nierównych brzegów szyjki macicy
- kapturek FemCap- kształtem przypomina czapkę marynarską, najbardziej popularny, bardzo trwały.
W związku z tym, iż kształt szyjki macicy zmienia się z wiekiem oraz pod wpływem takich czynników jak ciąża, poronienie, zabiegi w obrębie szyjki, co pewien czas należy na owo dopasowywać kapturek.
Jak zakładać kapturek dopochwowy?
Kapturek naszyjkowy wymaga uprzedniego posmarowania go środkiem plemnikobójczym. Kapturek zakłada się tuż przez stosunkiem, a ściąga najwcześniej 6 do 8 godzin po stosunku. Można go nawet utrzymywać do 24 godzin w ciele kobiety. Wcześniejsze wyciągnięcie kapturka może spowodować, że plemniki, które mogą przetrwać jeszcze kilka godzin w pochwie, przedostaną się do jamy macicy i zapłodnią komórkę jajową. Krótka instrukcja zakładania kapturka:
- umyć ręce,
- nałożyć odrobinę środka plemnikobójczego na stronę kapturka, która będzie skierowana do pochwy,
- kapturek dopochwowy złożyć delikatnie na pół między palcem wskazującym a kciukiem,
- włożyć kapturek delikatnie do pochwy, starając się wyczuć tarczę szyjki macicy; kierując kapturek na szyjkę,
- docisnąć kapturek do tarczy.
Podczas wyciągania kapturka z pochwy należy włożyć palec między szyjkę a kapturek, starając się go „odkleić”. Kapturki dopochwowe są środkami antykoncepcyjnymi wielokrotnego użytku, dlatego po dokładnym umyciu go pod bieżącą wodą z dodatkiem mydła i osuszeniu można je przechowywać w suchym i czystym miejscu. Co jakiś czas warto je odkażać, wygotowując przez kilka minut w gorącej wodzie.
Wady kapturków naszyjkowych
Czy kapturki dopochwowe są skuteczne? Skuteczność kapturków zależy ściśle od kobiety i jej umiejętności zakładania kapturka. W przypadku nieprawidłowego założenia kapturka skuteczność tej metody antykoncepcji drastycznie spada. Kolejnym minusem jest jego dostępność. Niewiele aptek dysponuje kapturkami i niewielu ginekologów w Polsce ma doświadczenie w ich zakładaniu.
Czasem zdarza się, że kapturek podrażnia błonę śluzową szyjki; niekiedy może wystąpić uczulenie na składniki kapturka lub środek plemnikobójczy.
Kolejną wadą jest, że w przeciwieństwie do prezerwatyw nie chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, aczkolwiek liczne badania dowodzą, że w pewnym stopniu może on zapobiegać zakażeniom brodawczakiem ludzkim (HPV), który powoduje raka szyjki macicy.
