Które badania wykonać przed zastosowaniem antykoncepcji hormonalnej?
Decyzja o rozpoczęciu stosowania antykoncepcji hormonalnej powinna być poprzedzona odpowiednim przygotowaniem, które oznacza nie tylko rozmowę z lekarzem ginekologiem, ale wiąże się także z wykonaniem stosownych badań laboratoryjnych.
Badania przed antykoncepcją mają na celu nie tylko zmniejszenie ryzyka wystąpienia działań niepożądanych tej formy zapobiegania ciąży, ale przede wszystkim zapobieganie groźnym dla życia powikłaniom. Należy mieć świadomość, iż dawka hormonalna powinna być dobrana indywidualnie, dlatego należy przeprowadzić stosowną diagnostykę przed włączeniem antykoncepcji.
Do podstawowych badań, bez których trudno mówić o bezpiecznej antykoncepcji hormonalnej, zaliczamy:
- badanie ginekologiczne z pobraniem wymazu do badania cytologicznego,
- USG narządu rodnego,
- badanie palpacyjne piersi,
- badania laboratoryjne, takie jak morfologia krwi z rozmazem, próby wątrobowe – przede wszystkim stężenie transaminaz, czyli transaminaza alaninowa – AlAT, asparaginianowa – AspAT, stężenie hormonów gonadotropowych – FSH, LH, a także podstawowe hormony płciowe (estrogeny, progesteron), poziom glukozy, stężenie cholesterolu we krwi, a zwłaszcza LDL, czynniki krzepnięcia krwi.
Warto przeczytać: Rodzaje tabletek antykoncepcyjnych
Czy zawsze trzeba robić badania przed przyjmowaniem tabletek?
Istnieją pewne sytuacje kliniczne, w których możemy odstąpić od wykonywania badań przed włączeniem antykoncepcji hormonalnej, aczkolwiek nie odnosi się to do wszystkich badań. Czasami zdarza się jednak, że lekarz po szczegółowym zebraniu wywiadu zrezygnuje z wykonania niektórych z nich.
Prawidłowe cykle menstruacyjne, bez klinicznych cech zaburzeń endokrynologicznych, nie są wskazaniem do wykonywania panelu hormonalnego u pacjentki. Najprawdopodobniej stężenie podstawowych gonadotropin i hormonów płciowych jest w granicach normy, dlatego też można zrezygnować z tej części diagnostyki.
Przeczytaj również: Progesteron – normy u kobiet, w ciąży i u mężczyzn
Podobne postępowanie zalecane jest w przypadku badań koagulologicznych, czyli oceniających proces krzepnięcia krwi. To niezwykle istotne badanie, ponieważ pozwala ocenić ryzyko zakrzepowo-zatorowe, które ulega istotnemu zwiększeniu podczas stosowania substancji hormonalnych. Jeżeli po zebraniu dokładnego wywiadu lekarz nie stwierdzi większego niż populacyjne ryzyka incydentów zakrzepowo-zatorowych, a także wykluczy postać dziedziczną zaburzeń układu krzepnięcia (trombofilia), można zrezygnować z tych badań.
Przeczytaj również: Tabletki antykoncepcyjne a tycie
Jakie są przeciwwskazania do stosowania tabletek?
Do podstawowych przeciwwskazań do stosowania antykoncepcji hormonalnej zaliczamy:
- zaburzenia funkcjonowania wątroby i przewlekłe choroby wątroby,
- nowotwory, np. rak piersi, jajników czy macicy,
- palenie papierosów,
- choroby neurologiczne w wywiadzie, np. udar mózgu czy incydent padaczkowy,
- zaburzenia zakrzepowo-zatorowe,
- nadciśnienie tętnicze,
- choroby układu krążenia.
Osłona przy antykoncepcji hormonalnej
Badania należy powtórzyć po około 3 miesiącach od rozpoczęcia stosowania antykoncepcji, co pozwoli ocenić stan wątroby oraz ryzyko incydentów zakrzepowo-zatorowych.
Na rynku farmaceutycznym dostępnych jest wiele preparatów, które mają na celu nie tyle zmniejszenie częstości występowania groźnych powikłań, co niwelowanie działań niepożądanych, które mogą wystąpić podczas terapii. Osłona przy antykoncepcji może zmniejszyć ryzyko wystąpienia działań niepożądanych.
Przeczytaj też: Brak okresu przy tabletkach – o czym może świadczyć?
Są to głównie kompleksy witaminowo-mineralne zawierające m.in. selen, cynk, chrom czy witaminy z grupy B. Duże stężenie kwasu foliowego czy choliny działa ochronnie na ścianę naczyń krwionośnych, a więc zmniejsza ryzyko wystąpienia zaburzeń procesu krzepnięcia.
