WyleczTo

Seks analny a choroby przenoszone drogą płciową

27 lipca 2021
(pierwsza publikacja: 10 marca 2014)
Halszka Kołaczkowska
Halszka Kołaczkowska
Halszka Kołaczkowska

lekarz

Seks analny kojarzony zazwyczaj z parami homoseksualnymi jest coraz popularniejszy wśród relacji damsko-męskich. I choć dla niektórych jest to wciąż temat kontrowersyjny, dla innych to ciekawe urozmaicenie życia intymnego. Seks analny niesie ze sobą duże ryzyko zakażeń i chorób przenoszonych drogą płciową. Bezpieczny seks analny oznacza stosowanie prezerwatywy, lubrykantów na bazie wody i współżycie tylko ze stałym partnerem.

Seks analny a choroby przenoszone drogą płciową
Fotolia

Co to jest seks analny?

Seks analny to aktywność seksualna możliwa zarówno między dwoma mężczyznami jak i parą mieszaną. Podczas seksu analnego prącie mężczyzny kierowane jest do odbytu partnera/partnerki. Badania naukowe udowodniły, że również w odbycie znajdują się zakończenia nerwowe odpowiedzialne za uzyskanie podniecenia seksualnego, a zatem rzeczywiście seks analny, pomimo wielu kontrowersji (głównie społecznych) może być postrzegany jako doznanie przyjemne.

Nic zatem dziwnego, że wiele par decyduje się na takie wzbogacenie życia intymnego. Warto też zauważyć, że seks analny tak chętnie przypisywany męskim parom homoseksualnym, według amerykańskich statystyk, uprawiany jest przez co trzecią taką parę, a zatem przez zdecydowaną mniejszość. Wśród par heteroseksualnych seks analny uprawia ok. 10%.

Seks analny a ryzyko zakażeń

Ryzyko zakażeń przenoszonych drogą seksu analnego zależy od tego, która strona jest narażona na kontakt z nasieniem mężczyzny, a która na kontakt z drobnoustrojami znajdującymi się w odbycie. Ogólnie rzecz biorąc podczas uprawiania seksu analnego można się zarazić wszystkimi chorobami przenoszonymi drogą płciową, takimi jak:

  • rzeżączka,
  • chlamydia,
  • kiła,
  • HIV,
  • opryszczka wywołana wirusem opryszczki pospolitej (HSV),
  • choroby wywołane wirusem brodawczaka ludzkiego (kłykciny kończyste a nawet rak odbytu).

Możliwe jest także przeniesienie wirusów wywołujących zapalenie wątroby. Ponadto w odbycie może znajdować się wiele bakterii jelitowych, wywołujących niebezpieczne choroby. Bakteriami szczególnie groźnymi są: Shigella, Campylobacter jejuni, Escherichia coli.

Na zakażenie bakteriami znajdującymi się w odbycie narażony jest mężczyzna będący „aktywną” stroną podczas stosunku, zaś zakażenia przenoszone drogą płciową łatwiej przenoszą się na partnera „biernego” – w tym przypadku może być to zarówno mężczyzna jak i kobieta. Należy pamiętać, że śluzówka odbytu nie jest fizjologicznie przystosowana do aktywności seksualnej.

Śluzówka odbytu, w przeciwieństwie do pochwy, nie ma odpowiedniego nawilżenia i jest bardziej narażona na otarcia i uszkodzenia jej ciągłości. Jeśli podczas stosunku analnego dojdzie do urazu odbytu, bardzo dużym zagrożeniem jest przenikanie bakterii jelitowych do jamy otrzewnej. Możliwe jest wówczas rozwinięcie się zapalenia otrzewnej – schorzenia bardzo niebezpiecznego dla życia.

Choroby przenoszone drogą płciową a seks analny

Na drodze seksu analnego przenosi się wiele schorzeń. Jak wynika z badań przeprowadzonych w Kalifornii, aż 74% par heteroseksualnych uprawiających tę formę zbliżenia nie używało prezerwatywy podczas stosunku. Najprawdopodobniej wynika to z faktu, że seks analny traktowany jest za bezpieczny, gdyż powszechnie uważa się, że nie doprowadza do ciąży. Poczucie bezpieczeństwa jest jednak złudne, zwłaszcza dla strony „biernej” narażonej na kontakt z dużą ilością potencjalnie zakaźnej wydzieliny, jaką jest nasienie partnera.

W badaniach występują duże rozbieżności, ale mówi się, że ryzyko zakażenia wirusem HIV dla kobiety uprawiającej seks analny jest ok. 20-30 razy większe niż ryzyko przeniesienia zakażenia podczas stosunku pochwowego bez zabezpieczenia. Ponadto odbyt znajduje się w bliskim sąsiedztwie pochwy, więc wytrysk w okolicach jej przedsionka może doprowadzić do powstania ciąży. Dlatego też zawsze zaleca się stosowanie środków zabezpieczających obydwie strony.

Poważnym zakażeniem przy seksie analnym, które może być fatalne w skutkach jest infekcja wirusem brodawczaka ludzkiego, który, oprócz mało estetycznych ale za to łagodnych zmian, jakimi są kłykciny kończyste, zwiększa ryzyko rozwoju raka odbytu. Na rynku są dostępne dwie szczepionki uodparniające na dwa lub cztery typy wirusa w zależności od produktu. Szczepienie zalecane jest u osób przed inicjacją seksualną, najchętniej u dzieci i młodzieży.

Bezpieczny seks analny

Jak uprawiać seks analny? Istnieje kilka zasad, które mogą w dość dużym stopniu zmniejszyć ryzyko zakażenia podczas uprawiania seksu z potencjalnie chorą osobą. Nie dają one jednak nigdy 100% pewności, że do zakażenia nie dojdzie. Jedynym sposobem na zmniejszenie ryzyka do zera jest wstrzymanie się od aktywności seksualnej, jest to jednak zalecenie czasem niewykonalne. Kiedy seks analny jest bezpieczny? Co zatem zrobić by wyeliminować ryzyko zakażenia?

  1. Zawsze używaj prezerwatyw: chronisz siebie przed infekcjami bakteriami znajdującymi się w odbycie jak i partnera przed potencjalnym zakażeniem chorobami wenerycznymi.
  2. Używaj lubrykantów (w połączeniu z prezerwatywą zawsze na bazie wody).
  3. Po seksie analnym a przed seksem oralnym lub pochwowym zawsze zmieniaj prezerwatywę na nową.
  4. Przed seksem analnym zrelaksuj się leżąc na brzuchu, by napięcie zwieracza odbytu było jak najmniejsze – pozwoli to na łatwiejsze uprawianie seksu analnego i zmniejszy ryzyko uszkodzenia zbyt mocno napiętych tkanek.
  5. Przerwij stosunek, jeśli jest bolesny.

Jeżeli po stosunku z odbytu następuje krwawienie lub wokół odbytu pojawią się owrzodzenia lub inne zmiany skórne, należy się niezwłocznie zgłosić do lekarza. Zaleca się także regularną kontrolę stanu zdrowia i wykonywanie testów w kierunku zakażenia wirusem HIV, by uchwycić ewentualną chorobę w jej jak najwcześniejszym stadium rozwoju. Wiele chorób początkowo ma utajony przebieg i osoba pozornie zdrowa może być źródłem zakażenia dla kolejnych partnerów seksualnych.

Opublikowano: 10 marca 2014
Aktualizacja: 27 lipca 2021

Więcej na ten temat