Mechanizm erekcji
Żeby sprawność seksualna mężczyzny była w pełni satysfakcjonująca pod względem osiągnięcia i utrzymania erekcji muszą prawidłowo działać mechanizmy do niej doprowadzające. Cały proces osiągnięcia erekcji polega na wzmożonym dopływie krwi do prącia (penisa) w wyniku seksualnego podniecenia. W penisie znajdują się dwa ciała jamiste zbudowane z wielu tętniczek i żyłek, mięśni gładkich i pustych przestrzeni. Podczas podniecenia seksualnego tętniczki doprowadzające krew do prącia rozszerzają się i napełniają owe puste przestrzenie.
Wypełnione jamki uciskają obecne w prąciu żyłki, dzięki czemu odpływ krwi z prącia jest zatrzymany, a erekcja może trwać. Gdy podniecenie seksualne mija, naczynia tętnicze kurczą się, dopływ krwi do prącia jest zmniejszony, ucisk na żyłki ustępuje, krew z prącia odpływa, erekcja ustępuje. Kurczenie i rozszerzanie się naczyń krwionośnych zależy od ich prawidłowej struktury. Jeśli ściany naczyń są zmienione: pogrubiałe, zawierające złogi miażdżycowe, ze zniszczoną tkanką wyściełającą je od wewnątrz (tzw. śródbłonka), wówczas ich odpowiedź na czynniki rozszerzające jest upośledzona.
Nadciśnienie tętnicze a naczynia krwionośne
W nadciśnieniu tętniczym dochodzi do niszczenia naczyń obwodowych poprzez nieustanne uszkodzenia śródbłonka przez zbyt wysokie ciśnienie napływającej krwi. Zmiany w naczyniach polegają również na przeroście ich warstwy mięśniowej. W efekcie naczynia stają się mniej podatne na zmiany ciśnień i nie ma tak wyraźnego ich rozkurczania i skurczu. Nadciśnienie tętnicze często współistnieje z miażdżycą, a zmiany miażdżycowe dodatkowo zmniejszają elastyczność naczyń i ich prawidłowe reakcje na bodźce rozkurczające. Jeśli zatem rozkurcz naczyń jest upośledzony, to i erekcja nie będzie satysfakcjonująca.
Zaburzenia erekcji jako objaw zwiastunowy
Zaburzenia erekcji mogą być pierwszym objawem niepokojących zjawisk zachodzących w naczyniach krwionośnych. Obecnie często porusza się kwestię zaburzeń erekcji jako „czerwonego światełka”, zwiastującego dalsze powikłania nadciśnienia tętniczego, takich jak zawał lub udar mózgu. Dlatego też nie powinno nikogo dziwić, jeśli lekarz podczas kontrolnej wizyty lekarskiej spyta o sprawność seksualną. Według badań u ok 50 % mężczyzn ze zdiagnozowanym nadciśnieniem tętniczym występują poważne problemy z erekcją – trudności w jej osiągnięciu lub utrzymaniu tak długo, by aktywność seksualna była satysfakcjonująca jak dawniej.
Nadciśnienie tętnicze może także powodować zaburzenia wytrysku i ogólnie zmniejszać popęd seksualny. Podejrzewa się, że u chorych ze zbyt wysokimi wartościami ciśnienia tętniczego występuje obniżony poziom testosteronu, który jest kluczowym hormonem do uzyskania podniecenia seksualnego. Ponadto, problemy z erekcją rozpoczynają błędne koło, bowiem mogą być przyczyną wycofania się z aktywności seksualnej, pogorszenia relacji z partnerem i wystąpienia ogólnego niezadowolenia z życia, a nawet doprowadzić do depresji. Ważne jest zatem uchwycenie problemu w porę, by nie dopuścić do poważniejszych powikłań ze strony układu sercowo-naczyniowego, a także do problemów emocjonalnych.
Leczenie nadciśnienia tętniczego
W zaburzeniach erekcji spowodowanych zbyt wysokimi wartościami ciśnienia najważniejsze jest jego ustabilizowanie na odpowiednim poziomie. Można to osiągnąć na wiele różnych sposobów, zaczynając od zmian w diecie na mniej tłustą, a bardziej warzywno-owocową, zmiany trybu życia i zwiększeniu aktywności fizycznej, do zaprzestania palenia papierosów i nadużywania alkoholu. Jeśli poczynione zmiany nie przynoszą oczekiwanych efektów, wdraża się leczenie farmakologiczne. Obecnie wykorzystuje się wiele różnych grup leków obniżających ciśnienie, tzw. leki hipotensyjne.
Mimo dobroczynnego wpływu na ciśnienie krwi, są one obarczone wieloma działaniami niepożądanymi, także objawiającymi się w sferze intymnej. Leki hipotensyjne a sprawność seksualna to oddzielny temat zajmujący wielu naukowców i lekarzy, a przede wszystkim pacjentów, którzy podczas terapii przeciwnadciśnieniowej mogą cierpieć na zaburzenia erekcji. Nie powinno to jednak odstręczać od przyjmowania leków: zamiast zaprzestania brania pigułek, czasem wystarczy zamienić je na inne w porozumieniu z lekarzem prowadzącym.
