Wiele dzieci, zwłaszcza w wieku przedszkolnym skarży się na złe sny. Nie można im zapobiec. Rodzice mogą zrobić jednak wiele by pomóc dziecku spokojnie zasnąć. Złe sny u dziecka są następstwem trudnych przeżyć, konfliktów w grupie rówieśniczej czy kłótni rodziców.
Złe sny u dzieci – przyczyny, jak pomóc?
Spis treści
Czy dzieci mają sny?
Nie do końca wiadomo w jakim momencie swojego życia dzieci zaczynają śnić. Małe dzieci mogą mówić o snach – zarówno przyjemnych, jak i tych wzbudzających niepokój, płacz i lęki. Od czasu do czasu każde dziecko skarży się na nieprzyjemne doznania w czasie snu. Często budzi się z płaczem i szuka otuchy i pomocy u rodziców. Sny te nasilają się zazwyczaj w okresie przedszkolnym. Dzieci najczęściej zgłaszają strach przed ciemnością. Starsze dzieci także miewają koszmary senne. Złym snom u dzieci nie da się zapobiegać, ale rodzice mogą zrobić wiele, aby zapewnić dziecku spokojny sen. Zazwyczaj okazanie czułości, przytulenie czy pieszczoty przynoszą ukojeni. Bywa, że przykre doznanie w czasie snu jest bardziej traumatyczne dla samych, często przerażonych rodziców niż dla samego dziecka. Pomoc dziecku w pokonywaniu złego snu pomaga im także pokonywać lęk przed zdarzeniami w prawdziwym życiu.
Przeczytaj też: Budzenie się w nocy – przyczyny, jak leczyć?
Kiedy dzieci mają złe sny?
Koszmary senne – podobnie jak inne sny – mają miejsce podczas tej fazy snu, kiedy mózg jest bardzo aktywny i zajmuje się selekcją doświadczeń i nowych informacji w celu uczenia się i zapamiętywania. Plastyczne obrazy wywoływane przez mózg zdają się być prawdziwe, podobnie jak emocje, które mogą wywoływać.
Tę fazę snu nazywa się fazą REM (od ang.: Rapid Eye Movement – szybkie ruchy gałek ocznych), ponieważ w jej trakcie oczy poruszają się gwałtownie pod powiekami. Koszmary mają tendencję do występowania w drugiej połowie snu nocnego, gdy przerwy między fazami REM są dłuższe.
Kiedy dziecko budzi się z złego snu, obrazy i emocje są świeże i wydają się być prawdziwe. Jest więc naturalne, że boi się i wzywa rodziców. W wieku przedszkolnym dzieci zaczynają rozumieć, że koszmar senny to tylko sen, i że to co się dzieje, nie dzieje się naprawdę. Nie powoduje to jednak zmniejszenia lęku. Nawet starsze dzieci czują strach przebudzone z ze snu, który niósł ze sobą złe doznania. Bez względu na wiek dzieci potrzebują i mogą potrzebować wsparcia i pocieszenia.
Przeczytaj też: Mówienie przez sen – przyczyny
Dlaczego dzieci mają złe sny?
Nie wiadomo dokładnie, co powoduje koszmary senne. Sny – i te lepsze i gorsze są najprawdopodobniej sposobem, w jaki dziecko poddaje obróbce myśli i uczucia dotyczące sytuacji, w których się znalazło. Sen to także czas na przeanalizowanie przez mózg swoich obaw i lęków.
W większości przypadków koszmary nocne pojawiają się bez widocznego powodu. Innym razem mają związek ze stresem lub zmianą sytuacji dziecka. Sytuacje napięcia – nowa szkoła, narodziny rodzeństwa, kłótnie rodziców – mogą znajdować odzwierciedlenie w pełnych napięcia snach. Czasami złe sny stanowią część odpowiedzi dziecka na szok – np. wypadek lub uraz. Dla niektórych dzieci, szczególnie tych z dobrą wyobraźnią, czytanie opowieści lub oglądanie filmów przed snem, może stanowić inspirację dla koszmarów sennych.
Tematyka koszmarów sennych odzwierciedla zwykle to, na co dziecko narażone jest w swoim wieku – agresję, niezależność lub obawę przed rozdzieleniem. W rolach głównych mogą występować potwory, źli ludzie, zwierzęta, dziwne istoty lub znani ludzie, miejsca i zdarzenia połączone w nietypowy sposób.
Małe dzieci mogą śnić o byciu pożeranymi, zagubionymi, gonionymi lub karanymi. Czasami koszmar senny zawiera rozpoznawalne fragmenty wydarzeń minionego dnia, lecz w przerażającym kontekście i odkształceniu. Dziecko może nie pamiętać każdego szczegółu, lecz zwykle przypomina sobie poszczególne obrazy, postacie lub sytuacje i przerażające fragmenty snu.
Sprawdź również: Lęki nocne – przyczyny, objawy, leczenie
Jak pomagać dziecku usnąć?
Rodzice nie mogą zapobiec złym snom u dzieci. Mogą pomóc dzieciom w dobrym wyspaniu się w nocy i w samym zasypianiu. To sprzyja powstaniu ciągłego, spokojnego i nieprzerwanego snu. Aby pomóc dziecku się zrelaksować, kiedy nadchodzi pora snu i skojarzyć czas pójścia do łóżka z bezpieczeństwem i wygodą, należy dopilnować by maluch kładł się spać i wstawało o regularnych porach. Ważne jest wypracowanie mechanizmu, który będzie pomocny w spokojnym i bezpiecznym przechodzeniu od aktywności do snu, w atmosferze bezpieczeństwa. Może ona obejmować kąpiel, przytulenie, chwilę poczytania bajki i lub chwilę cichej rozmowy o tym, co zdarzyło się tego dnia.
Dla dziecka ważne jest by miało odpowiednio przygotowane, własne, przytulne i spokoje miejsce do snu. Zawsze pomaga pomoże ulubiona zabawka, pluszak, a czasami także nocna lampka. Ważne, by dziecko usłyszało od swoich rodziców, że koszmary nie są prawdziwe, są tylko snami i nie mogą wyrządzić krzywdy. Ważne, by przed snem ograniczyć oglądanie filmów, także bajek, które mogą często emanują agresją
Złe sny - jak pomóc dziecku?
Sposoby na złe sny u dzieci:
- Należy zapewnić dziecko, że jest się przy nim - obecność rodzica oznacza dla dziecka poczucie bezpieczeństwa. Maluch wybrudzony ze złego snu szybciej zwalczy lęk mając świadomość, że pomoc i wsparcie jest tuż obok niego;
- Trzeba powiedzieć mu, że to był zły sen - najlepiej powiedzieć dziecku o tym, że był to zły sen, że przeminął, że rzeczywistość nie ma nic wspólnego ze złymi przeżyciami, które właśnie doświadczył maluch;
- Dobrze jest pocieszyć dziecko i wykazać zrozumienie, nie wyśmiewać - złe sny to poważne przeżycie dla dziecka, a skala odczuwanego przez nie lęku może bardzo różna. Nie wolno naśmiewać się z dziecka, ale też nie jest wskazane ujawniać własnego przerażenia zaistniałą sytuacją. Warto wspomnieć dziecku, że złe sny dotykają każdego, także dorosłych i że choć to nieprzyjemne odczucie, to jest całkowicie naturalne;
- Należy zadbać o oświetlenie pokoju swojego dziecka - nocne oświetlenie w pokoju dziecka może częściowo rozwiązać problem złych snów. Dziecko czuje się bezpieczniej w takim pomieszczeniu, a jego wyobraźnia płatać będzie mniejsze figle;
- Powinno się pomóc dziecku zasnąć po przebudzeniu - dziecka nie powinno się przez pierwsze chwile pozostawiać samego. Nie wolno tez przyzwyczają do ciągłej własnej obecności. Odpowiedni nastrój, spokój, ulubione zabawki rozwiążą problem;
- Dobrze jest przytulić dziecko - każda bliskość fizyczna rodzica – utulenie, pocałunek, pogłaskanie po głowie pozwoli dziecku poczuć się bezpieczniej.
W przypadku gdy złe sny występują raz na jakiś czas, nie są powodem do zmartwień. Najważniejsze dla dziecka jest poczucie bezpieczeństwa i ochrony, jakie mogą zapewnić rodzice. Jeśli złe sny zdarzają się częściej, należy porozmawiać o nich z pediatrą, a zwłaszcza wtedy, gdy towarzyszą im inne problemy dotyczące sfery emocjonalnej i zachowania.
Opublikowano: 11.09.2013;
aktualizacja: 16.03.2015
Oceń:
4.6
12
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 13.10.2022