Kwas azelainowy jest w ostatnim czasie coraz chętniej wykorzystywany w dermatologii i kosmetologii. Prezentuje szerokie spektrum działania, wysoki profil bezpieczeństwa i skuteczność w leczeniu wielu dolegliwości, jak np. trądzik różowaty czy przebarwienia. Warto więc przyjrzeć się mu bliżej.
Kwas azelainowy w pielęgnacji twarzy – jak stosować
Spis treści
Kwas azelainowy – jak działa?
Działanie lecznicze kwasu azelainowego koncentruje się przede wszystkim wokół aktywności przeciwdrobnoustrojowej jaką prezentuje. Obejmuje ona zarówno bakterie tlenowe jak i beztlenowe, w tym patogeny skórne, zwłaszcza Propionibacterium acnes i Staphylococcus aureus. Wprawdzie dokładny mechanizm jego działania nie został jak dotąd poznany, ale może się on wiązać z kilkoma czynnikami. Wymienić tu należy wpływ na aktywność enzymatyczną i metabolizm bakterii oraz zdolność do zmiany wewnątrzkomórkowego pH. Kolejną ważną właściwością omawianego związku jest działanie przeciwzapalne. Kwas azelainowy zmniejsza ponadto nadmierne złuszczanie się naskórka, a także hamuje melanogenezę – proces mający wpływ na powstawanie przebarwień skórnych. W związku z powyższym substancja ta znajduje zastosowanie w leczeniu różnego rodzaju dolegliwości dermatologicznych. Co istotne nie wykazuje działania drażniącego i fotouczulającego. Może więc być stosowana także w przypadku cery wrażliwej.
Czytaj również: Maseczka do cery naczynkowej – co powinna zawierać?
Kwas azelainowy na trądzik
Temat wpływu kwasu azelainowego na trądzik podjęto już w całkiem sporej ilości badań naukowych. Jedną z częstych przyczyny występowania tej dolegliwości jest wzmożone wydzielanie oraz nadmierna aktywność 5-alfa-reduktazy, katalizującej przemianę testosteronu do bardziej aktywnego dihydrotestosteronu. Prowadzi to do rozrostu gruczołów łojowych, a w konsekwencji do zwiększonej produkcji łoju i rozwoju stanu zapalnego. Kwas azelainowy posiada zdolność hamowania wspomnianej 5-alfa-reduktazy, co w połączeniu z działaniem przeciwbakteryjnym i przeciwzapalnym przynosi bardzo dobre efekty w leczeniu trądziku. W 2014 roku opublikowano wyniki badań dotyczące skuteczności i bezpieczeństwa stosowania preparatów z kwasem azelainowym wśród 251 pacjentek. Po upływie 12 tygodni liczba pacjentek cierpiących na trądzik łagodny spadła z 53 do 15%. W przypadku badanych z trądzikiem umiarkowanym spadek wynosił z 26 do 2%. Leczenie uznano za skuteczne u 85% badanych i nie zanotowano istotnych działań niepożądanych. W pojedynczych przypadkach było to przesuszenie skóry.
Przeczytaj: Krostki na twarzy – co może je powodować?
Kwas azelainowy na trądzik różowaty i rumień
Trądzik różowaty jest dolegliwością o złożonej i nie do końca poznanej etiopatogenezie, a jego leczenie bywa trudne. Schorzenie ma charakter przewlekły, a stopień jego nasilenia bywa bardzo różny. Najczęstsze zmiany to rumień, teleangiektazje, obrzęk, przerost gruczołów łojowych i występowanie krost. Wykazano, że 15% kwas azelainowy jest równie skuteczny w leczeniu trądziku różowatego, co stosowany zewnętrznie metronidazol. Dobre wyniki uzyskiwano także w przypadku terapii skojarzonej obejmującej doustne przyjmowanie doksycykliny i miejscowe aplikowanie kwasu azelainowego. Substancja ta nie tylko niwelowała stan zapalny, ale również w znacznym stopniu zapobiegała powstawaniu zmian pozapalnych. Dodatkowo wykazano zahamowanie rozrostu keratynocytów i zmniejszenie liczby powstających zaskórników.
Kwas azelainowy na przebarwienia
Kwas azelainowy to także skuteczny środek na przebarwienia, co najprawdopodobniej wynika z hamującego wpływu na syntezę DNA. Nie zostało to jednak do końca potwierdzone. Wiadomo jednak na pewno, że zwalnia on tempo tworzenia się melaniny, ponieważ jest inhibitorem tyrozynazy. Produkty posiadające w swoim składzie kwas azelainowy zmniejszają ilość pigmentu w zmianach barwnikowych, działają rozjaśniająco. Przeprowadzono kilka badań klinicznych dowodzących m.in., że skuteczność tego związku jest wyższa aniżeli hydrochinonu, stosowanego powszechnie jako składnik preparatów o działaniu niwelującym przebarwienia.
Czytaj również: Lifting rzęs – jak wygląda zabieg, czy warto, cena
Maści z kwasem azelainowym – jak stosować?
Lecznicze kremy i maści z kwasem azelainowym w stężeniu 20% dostępne są wyłącznie w aptekach. Stosować je mogą dorośli i młodzież powyżej 12 roku życia. Preparaty nanosimy 2 x dziennie na zmienione chorobowo miejsca. Czas kuracji uzależniony jest od natężenia zmian. Aby otrzymać zadowalające wyniki leczenia należy pamiętać o regularnym stosowaniu leku. Zwykle jest to okres od 4 do 8 tygodni. W przypadku terapii przebarwień, środek z kwasem azelainowym aplikuje się zazwyczaj przez minimum 3 miesiące, pamiętając o jednoczesnym stosowaniu środków z filtrami UV.
Kwas azelainowy w domowej kosmetyce
Poza środkami z apteki od pewnego też czasu spotkać można kwas azelainowy w składzie preparatów przeznaczonych do eksfoliacji skóry. Do takiego użytku dostępny jest w postaci 20% kremu lub 30% serum. W przypadku większości kwasów nanoszonych na twarz koniecznie jest zastosowanie neutralizotora. Kwas azelainowy natomiast jest na tyle delikatny w swoim działaniu, że nie ma takiej konieczności. Jego stosowanie zwykle nie wiąże się też z nieprzyjemnym uczuciem pieczenia i szczypania skóry. Może być więc bezpiecznie wykorzystywany w warunkach domowych 2-3 razy w tygodniu. Kwas stosuje się na oczyszczoną skórę a po odczekaniu 20-30 minut można stosować krem czy inną pielęgnację.
Dowiedz się więcej na temat leczenia trądziku różowatego. Obejrzyj film:
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Dębek P i wsp. Zastosowanie kwasu azelainowego w wybranych schorzeniach dermatologicznych. Medycyna Rodzinna 2018; 21(4): 307-314.
- Chudek E, Urtnowska-Joppek K. Postępowanie w terapii trądziku różowatego. Część II – Zalecenia pielęgnacji domowej. Kosmetologia Estetyczna 2019; 5(8):589-592.
- Robak E, Kulczycka L. Trądzik różowaty – współczesne poglądy na patomechanizm i terapię. Postepy Hig Med Dosw (online), 2010; 64: 439-450.
- http://aesthetica.com.pl/clients/25/pdf/AE_20_022-027.pdf
Opublikowano: 20.10.2020;
Oceń:
4.7
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Paulina Znajdek-Awiżeń
dr nauk farmaceutycznych
Absolwentka Wydziału Farmacji Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu. Tytuł doktora nauk farmaceutycznych uzyskała na podstawie badań prowadzonych w Katedrze i Zakładzie Farmakognozji UMP. Członek Sekcji Fitoterapii Polskiego Towarzystwa Lekarskiego. Pracownik apteki, a także wykładowca w technikum farmaceutycznym. Prowadzi kursy, szkolenia oraz warsztaty z zakresu towaroznawstwa zielarskiego oraz wykorzystania roślin w profilaktyce i leczeniu różnych dolegliwości. Autorka i współautorka artykułów o charakterze naukowym i popularnonaukowym publikowanych w czasopismach krajowych i zagranicznych. Współautorka książki „Żyj naturalnie czyli dekalog zdrowego życia”.
0
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 07.04.2022