Migdałki to niewielkie narządy odpowiedzialne za odporność organizmu. Są podatne na wiele różnych stanów chorobowych: infekcje bakteryjne, wirusowe, nowotwory i stany je poprzedzające. Początkowym objawem tych dolegliwości bardzo często są obecne na migdałkach naloty. Dzięki temu możliwe jest wcześniejsze wykrycie choroby.
O czym świadczą naloty na migdałkach?
Ostre zapalenie gardła i migdałków
Najczęstszą przyczyną nalotów na migdałkach jest angina, czyli zapalenie wywołane zakażeniem lub podrażnieniem. Odpowiedzialne za nią są głównie bakterie – paciorkowce beta hemolizujące grupy A – Streptococcus pyogenes. Do zakażenia paciorkowcem dochodzi poprzez bezpośredni kontakt z osobą chorą, a infekcja łatwiej się rozprzestrzenia w dużych skupiskach ludzkich, takich jak koszary wojskowe lub szkoły. Bakterie mogą przetrwać w wilgotnym środowisku oraz na produktach spożywczych. Typowym objawem jest ból gardła, gorączka oraz biały nalot na migdałkach, spowodowany osadzaniem się na nich ropnej wydzieliny. Dodatkowo pojawiają się bóle głowy, mięśni, a także nudności, wymioty i wybroczyny krwawe na podniebieniu. Zapalenie może być także wywołane innymi bakteriami lub wirusami.
To też może Cię zainteresować: Biały nalot na gardle i migdałkach – jakie są przyczyny?
Mononukleoza zakaźna
Inną częstą przyczyną nalotów na migdałkach, szczególnie u dzieci, jest mononukleoza zakaźna. Jest to choroba wirusowa, spowodowana infekcją wirusem Epsteina-Barr (EBV). Istotą choroby jest rozrost zainfekowanych komórek, szczególnie limfocytów B – składowych układu odpornościowego. Zakażenie następuje przez ślinę, skąd wzięła się jej potoczna nazwa – „choroba pocałunków". Transmisja może jednak nastąpić także innymi drogami, np. drogą kropelkową czy poprzez przetoczenie krwi. Choroba objawia się:
- bólami głowy,
- złym samopoczuciem,
- utratą łaknienia,
- przewlekłym zmęczeniem,
- ogólnym osłabieniem.
Następnie dochodzi do powiększenia węzłów chłonnych i zapalenia gardła oraz migdałków, co powoduje białe naloty na nich. Pojawia się również gorączka, zazwyczaj przyjmująca wartości 38-39°C i utrzymuje się od kilku dni do miesiąca. Czasami w przebiegu mononukleozy może dochodzić do zapalenia płuc lub powikłań nerwowych, takich jak zapalenie mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych, czy też nerwów obwodowych. Bardzo często występują podobne do tych w anginie, krwotoczne plamki na granicy podniebienia miękkiego i twardego.
To też może Cię zainteresować: Ból podniebienia – przyczyny, objawy, leczenie
Kamienie migdałkowe
Naloty na migdałkach mogą tworzyć się na skutek odkładania się czopów retencyjnych w zachyłkach migdałków, nazywane kamieniami migdałkowymi. Zachyłki, czyli inaczej krypty migdałkowe to duże zagłębienia, które są miejscem gromadzenia różnych substancji. Podczas posiłku, resztki jedzenia odkładają się w kryptach, stanowiąc pożywkę dla bakterii obecnych w jamie ustnej. Bakterie te wytwarzają związki siarki o charakterystycznym, nieprzyjemnym zapachu, a z rozkładanego pokarmu powstają kremowo-żółte kamienie. Dodatkowo na migdałkach mogą osadzać się martwe białe krwinki, po przebytych infekcjach bakteryjnych. Kamienie migdałkowe tworzą się również w przebiegu przewlekłego zapalenia zatok. Wydzielina spływa z tych struktur do gardła i bardzo często osadza się na migdałkach Inną przyczyną jest nadmierna aktywność gruczołów wydzielniczych i duża produkcja przez nie śliny. Ta, zagęszczona, przybiera postać nalotu na migdałkach.
Nalot na migdałkach – leukoplakia
Białawe naloty mogą być również objawem leukoplakii. Jest to zmiana przednowotworowa w obrębie jamy ustnej, która jest wynikiem nieprawidłowego rogowacenia nabłonka i zgrubienia jego warstw. Jest ściśle związana z używaniem tytoniu, szczególnie tabaki i fajki. Z innych przyczyn wymienia się spożywanie alkoholu, przewlekłe drażnienie błony śluzowej (niedopasowane protezy) oraz ostre przyprawy. Część przypadków wiąże się z infekcją wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Może on przenosić się przez bezpośredni kontakt z naskórkiem (od osoby z kurzajkami) lub drogą płciową u osób aktywnych seksualnie. Zmiany mogą być pojedyncze lub wieloogniskowe, a nawet rozlane. Najczęściej występują u starszych mężczyzn w piątej-siódmej dekadzie życia. Wygląda jak białawe, gładkie lub szorstkie, matowe, dobrze odgraniczone zgrubieniena błonie śluzowej czerwieni wargi dolnej, policzka, podniebienia lub właśnie na migdałkach podniebiennych.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- „Otorynolaryngologia dla studentów medycyny i stomatologii” pod red. Bożydara Latkowskiego. Wyd. 2004 r.
- „Wykłady z otolaryngologii” Kazimierz Niemczyk. Wyd. 2012 r.
Sylwia Mróz
Lekarz
Absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, obecnie w trakcie stażu podyplomowego. Zawodowo interesuje się specjalnościami zabiegowymi: chirurgią ogólną, chirurgią dziecięcą, otolaryngologią.
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 30.11.2020