Dieta ketogeniczna zyskała ogromną popularność na a całym świecie. Zaleca się ją nie tylko w celu redukcji masy ciała, ale także jako remedium na liczne dolegliwości. Chcąc utrzymać stan ketozy, coraz więcej osób sięga po tzw. ketony egzogenne, które znacznie ułatwiają właściwie prowadzenie diety keto.
Ketony egzogenne – co warto wiedzieć?
Co to są ketony?
Zanim przejdziemy do ketonów egzogennych warto na samym początku odpowiedzieć sobie na pytanie czym w ogóle są i skąd się biorą ketony? Ich obecność w organizmie wiąże się z ograniczaniem dostarczania węglowodanów. Jeśli towarzyszy temu odpowiednia podaż białka i tłuszczów nasza wątroba zaczyna przekształcać te ostatnie w małe cząsteczki zwane ketonami: aceton, beta-hydroksymaślan i 3-hydroksymaślan. Są one wykorzystywane jako paliwo dla organizmu, gdy brakuje cukru we krwi. Wiąże się to z wieloma korzyściami, jak np.:
• lepsza kontrola apetytu;
• poprawa sprawności umysłowej;
• wzrost sił witalnych;
• podniesienie wytrzymałości fizycznej.
Czytaj również: Na czym polega dieta ketogeniczna? Ile można schudnąć?
Ketony egzogenne – czym są?
Poza ketonami syntetyzowanymi naturalnie przez wątrobę odkryto, że można wprowadzić je do diety „z zewnątrz”, głównie w formie płynnej. Ich spożywanie efektywnie wspomaga tworzenie endogennych ketonów. Suplementy ketonów egzogennych dzielą się na dwie grupy:
• Sole ketonowe: są to ketony związane z solą, zazwyczaj sodu, potasu, wapnia lub magnezu. Najczęściej występują w postaci proszku i zmieszane z płynem.
• Estry ketonowe: są to ketony połączone z innym związkiem zwanym estrem i pakowane w postaci płynnej. Wykorzystywane przede wszystkim w badaniach.
Wykazano, że obie formy suplementów ketonowych podnoszą poziom ketonów we krwi, podobnie jak to ma miejsce podczas stosowania diety ketogenicznej. W jednym z badań zażywanie około 12 g soli ketonowych zwiększało poziom ketonów we krwi uczestników doświadczenia o ponad 300%. Uważa się, że suplementacja ketonami niesie ze sobą takie same korzyści zdrowotne jak dieta ketogeniczna, w tym utratę wagi. Coraz więcej osób stosujących dietę keto przyjmuje egzogenne ciała ketonowe na samym jej początku. Skraca to czas potrzebny do osiągnięcia ketozy i zmniejsza nieprzyjemne skutki, które mogą wynikać z przejścia ze standardowej diety o wyższej zawartości węglowodanów na dietę ketogenną.
Czytaj również: Dieta LCHF – niskowęglowodanowa, wysokotłuszczowa
Suplementy ketonów egzogennych – wady i zalety
Ponieważ egzogenne ketony nie wymagają zmodyfikowanych praktyk żywieniowych, mogą być stosowane przez każdego, kto chce uzyskać korzyści z ketozy bez czasu potrzebnego do osiągnięcia tego celu poprzez modyfikacje składu makroskładników w diecie (czasami może to zająć tygodnie). Zarówno sportowcy, jak i osoby mniej aktywne fizycznie mogą stosować suplementy ketonowe, aby wejść w stan ketotyczny. Środki te szybko podnoszą poziom ciał ketonowych we krwi i przy stałej podaży mogą utrzymywać podwyższony poziom ciał ketonowych we krwi przez dłuższy czas. Jest to niewątpliwie jedna z największych zalet ich stosowania.
Czytaj również: Makroskładniki na diecie keto – jak policzyć?
Istnieją też oczywiście pewne potencjalne wady. Obejmują one:
• dyskomfort żołądkowo-jelitowy – niektóre egzogenne ketony (szczególnie przyjmowane w dużych dawkach) mogą powodować dyskomfort w przewodzie pokarmowym;
• nieświeży oddech – aceton może powodować nieprzyjemny zapach z ust, problem ten rozwiązuje żucie gumy miętowej;
• brak równowagi elektrolitowej – stan ketozy w sposób naturalny wywołuje efekt moczopędny. Może się to wiązać z zaburzeniami gospodarki wodno-elektrolitowej lub odwodnieniem, dlatego należy pamiętać o odpowiedniej podaży płynów i w razie potrzeby rozważyć zażywanie roztworów elektrolitowych.
Warto ponadto pamiętać, że zażywanie suplementów ketonów egzogennych nie „uczy” na stałe organizmu jak korzystać z tłuszczu. Korzyści utrzymują się tak długo, jak długo będzie trwać suplementacja. Spożywanie ketonów egzogennych nie oznacza też, że możesz jeść, co chcesz i chudnąć. Jeśli podaż kalorii pozostanie na wysokim poziomie, a organizm nie ma dostarczanych niezbędnych składników odżywczych we właściwych proporcjach, utrata masy ciała może nie nastąpić.
Sprawdź również: Ketony w moczu – normy, przyczyny, objawy, leczenie
Jak stosować ketony egzogenne?
Stosowanie ketonów egzogennych nie jest skomplikowane. Decydując się na ich zakup warto zwrócić uwagę na jakość i wybierać sprawdzone marki. W składzie znajdziemy przede wszystkim sole beta-hydroksymaślanu (BHB), a powszechnie dostępna na rynku forma to proszek do sporządzania roztworu. Wystarczy odmierzoną miarkę preparatu rozpuścić w określonej ilości wody. Ketony egzogenne stosować można zarówno przed treningiem jak i w ciągu dnia, np. między posiłkami.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- https://www.researchgate.net/publication/320714864_On_the_Metabolism_of_Exogenous_Ketones_in_Humans
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29953297/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28599043/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29576959/
Paulina Znajdek-Awiżeń
dr nauk farmaceutycznych
Absolwentka Wydziału Farmacji Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu. Tytuł doktora nauk farmaceutycznych uzyskała na podstawie badań prowadzonych w Katedrze i Zakładzie Farmakognozji UMP. Członek Sekcji Fitoterapii Polskiego Towarzystwa Lekarskiego. Pracownik apteki, a także wykładowca w technikum farmaceutycznym. Prowadzi kursy, szkolenia oraz warsztaty z zakresu towaroznawstwa zielarskiego oraz wykorzystania roślin w profilaktyce i leczeniu różnych dolegliwości. Autorka i współautorka artykułów o charakterze naukowym i popularnonaukowym publikowanych w czasopismach krajowych i zagranicznych. Współautorka książki „Żyj naturalnie czyli dekalog zdrowego życia”.
Komentarze i opinie (0)