Co to są ketony?
Zanim przejdziemy do ketonów egzogennych warto na samym początku odpowiedzieć sobie na pytanie czym w ogóle są i skąd się biorą ketony? Ich obecność w organizmie wiąże się z ograniczaniem dostarczania węglowodanów. Jeśli towarzyszy temu odpowiednia podaż białka i tłuszczów nasza wątroba zaczyna przekształcać te ostatnie w małe cząsteczki zwane ketonami: aceton, beta-hydroksymaślan i 3-hydroksymaślan. Są one wykorzystywane jako paliwo dla organizmu, gdy brakuje cukru we krwi. Wiąże się to z wieloma korzyściami, jak np.:
• lepsza kontrola apetytu;
• poprawa sprawności umysłowej;
• wzrost sił witalnych;
• podniesienie wytrzymałości fizycznej.
Czytaj również: Na czym polega dieta ketogeniczna? Ile można schudnąć?
Ketony egzogenne – czym są?
Poza ketonami syntetyzowanymi naturalnie przez wątrobę odkryto, że można wprowadzić je do diety „z zewnątrz”, głównie w formie płynnej. Ich spożywanie efektywnie wspomaga tworzenie endogennych ketonów. Suplementy ketonów egzogennych dzielą się na dwie grupy:
• Sole ketonowe: są to ketony związane z solą, zazwyczaj sodu, potasu, wapnia lub magnezu. Najczęściej występują w postaci proszku i zmieszane z płynem.
• Estry ketonowe: są to ketony połączone z innym związkiem zwanym estrem i pakowane w postaci płynnej. Wykorzystywane przede wszystkim w badaniach.
Wykazano, że obie formy suplementów ketonowych podnoszą poziom ketonów we krwi, podobnie jak to ma miejsce podczas stosowania diety ketogenicznej. W jednym z badań zażywanie około 12 g soli ketonowych zwiększało poziom ketonów we krwi uczestników doświadczenia o ponad 300%. Uważa się, że suplementacja ketonami niesie ze sobą takie same korzyści zdrowotne jak dieta ketogeniczna, w tym utratę wagi. Coraz więcej osób stosujących dietę keto przyjmuje egzogenne ciała ketonowe na samym jej początku. Skraca to czas potrzebny do osiągnięcia ketozy i zmniejsza nieprzyjemne skutki, które mogą wynikać z przejścia ze standardowej diety o wyższej zawartości węglowodanów na dietę ketogenną.
Czytaj również: Dieta LCHF – niskowęglowodanowa, wysokotłuszczowa
Suplementy ketonów egzogennych – wady i zalety
Ponieważ egzogenne ketony nie wymagają zmodyfikowanych praktyk żywieniowych, mogą być stosowane przez każdego, kto chce uzyskać korzyści z ketozy bez czasu potrzebnego do osiągnięcia tego celu poprzez modyfikacje składu makroskładników w diecie (czasami może to zająć tygodnie). Zarówno sportowcy, jak i osoby mniej aktywne fizycznie mogą stosować suplementy ketonowe, aby wejść w stan ketotyczny. Środki te szybko podnoszą poziom ciał ketonowych we krwi i przy stałej podaży mogą utrzymywać podwyższony poziom ciał ketonowych we krwi przez dłuższy czas. Jest to niewątpliwie jedna z największych zalet ich stosowania.
Czytaj również: Makroskładniki na diecie keto – jak policzyć?
Istnieją też oczywiście pewne potencjalne wady. Obejmują one:
• dyskomfort żołądkowo-jelitowy – niektóre egzogenne ketony (szczególnie przyjmowane w dużych dawkach) mogą powodować dyskomfort w przewodzie pokarmowym;
• nieświeży oddech – aceton może powodować nieprzyjemny zapach z ust, problem ten rozwiązuje żucie gumy miętowej;
• brak równowagi elektrolitowej – stan ketozy w sposób naturalny wywołuje efekt moczopędny. Może się to wiązać z zaburzeniami gospodarki wodno-elektrolitowej lub odwodnieniem, dlatego należy pamiętać o odpowiedniej podaży płynów i w razie potrzeby rozważyć zażywanie roztworów elektrolitowych.
Warto ponadto pamiętać, że zażywanie suplementów ketonów egzogennych nie „uczy” na stałe organizmu jak korzystać z tłuszczu. Korzyści utrzymują się tak długo, jak długo będzie trwać suplementacja. Spożywanie ketonów egzogennych nie oznacza też, że możesz jeść, co chcesz i chudnąć. Jeśli podaż kalorii pozostanie na wysokim poziomie, a organizm nie ma dostarczanych niezbędnych składników odżywczych we właściwych proporcjach, utrata masy ciała może nie nastąpić.
Sprawdź również: Ketony w moczu – normy, przyczyny, objawy, leczenie
Jak stosować ketony egzogenne?
Stosowanie ketonów egzogennych nie jest skomplikowane. Decydując się na ich zakup warto zwrócić uwagę na jakość i wybierać sprawdzone marki. W składzie znajdziemy przede wszystkim sole beta-hydroksymaślanu (BHB), a powszechnie dostępna na rynku forma to proszek do sporządzania roztworu. Wystarczy odmierzoną miarkę preparatu rozpuścić w określonej ilości wody. Ketony egzogenne stosować można zarówno przed treningiem jak i w ciągu dnia, np. między posiłkami.
