Pigułka dwuskładnikowa – zalety i wady
Jeśli nie ma medycznych powodów, dla których lekarz zabroni stosowania tabletek antykoncepcyjnych, można je stosować aż do okresu menopauzy. Decyzję co do rozpoczęcia, bądź kontynuowania terapii, ginekolog podejmuje wraz z pacjentką biorąc pod uwagę jej stan zdrowia, obecność chorób współtowarzyszących. Pomimo wielu zalet stosowania antykoncepcji hormonalnej, należy pamiętać, że ten sposób zapobiegania ciąży opiera się na dostarczaniu do organizmu określonych dawek syntetycznych hormonów, które nie są całkowicie obojętne dla zdrowia.
Dlatego też decyzja co do sposobu zabezpieczenia (antykoncepcja hormonalna czy antykoncepcja mechaniczna), powinna być podjęta w oparciu o wywiad z pacjentką, a czasami także po wykonaniu niezbędnej diagnostyki. Nie bez znaczenia pozostaje to, jaki rodzaj antykoncepcji preferuje kobieta i jaki jest dla niej najbardziej wygodny.
Zalety tabletek dwuskładnikowych
Stosowanie tabletek antykoncepcyjnych jest bardzo wygodną metodą zapobiegania niechcianej ciąży. Nie wymaga przerwania aktywności seksualnej, nie utrudnia współżycia. Spośród wielu korzyści stosowania tej formy antykoncepcji wyróżnia się:
- mniej bolesne miesiączki,
- mniej obfite miesiączki,
- regulację cyklu miesiączkowego,
- zmniejszenie ryzyka zachorowania na raka jajnika,
- zmniejszenie ryzyka zachorowania na raka macicy,
- łagodzenie objawów zespołu przedmiesiączkowego,
- leczenie niektórych form trądziku,
- zmniejszone prawdopodobieństwo pojawienia się włókniakomięśniaka.
Wady tabletek dwuskładnikowych
Wśród wad stosowania antykoncepcji doustnej wymienia się:
- skutki uboczne pojawiające się na początku terapii: bóle głowy, nudności, tkliwość piersi i wahania nastroju,
- podwyższenie wartości ciśnienia tętniczego,
- brak ochrony przed chorobami przenoszonymi drogą płciową (chorobami wenerycznymi),
- plamienia występujące często w pierwszych miesiącach stosowania pigułki,
- zwiększone ryzyko wystąpienia choroby zakrzepowej,
- zwiększone ryzyko wystąpienia raka piersi.
Tabletka dwuskładnikowa – kiedy nie stosować?
Tabletki nie należy stosować:
- w ciąży,
- u kobiet, które ukończyły 35. rok życia i palą,
- u kobiet z nadwagą i otyłością,
- w przypadku terapii niektórymi lekami.
Szczególną uwagę powinny zachować kobiety, u których w wywiadzie stwierdza się:
- zakrzepicę,
- chorobę serca,
- nadciśnienie,
- silne migreny,
- raka piersi,
- chorobę wątroby,
- cukrzycę z powikłaniami.
Tabletka dwuskładnikowa po urodzeniu dziecka
Po porodzie można rozpocząć przyjmowanie tabletek, ale tylko w przypadku rezygnacji z karmienia piersią. Kurację można rozpocząć po upływie 21 dni od chwili porodu. Ochrona przed ciążą rozpocznie się natychmiast. Jeśli przyjmowanie tabletek rozpocznie się później niż w 21 dni po porodzie, konieczne będzie zastosowanie dodatkowej ochrony (np. prezerwatywy) w okresie następnych siedmiu dni.
W przypadku karmienia piersią, i wtedy gdy dziecko ma już ukończone 6 miesięcy życia, rozpoczęcie przyjmowania tabletek może zmniejszyć ilość produkowanego mleka. Zaleca się zastosowanie innej metody antykoncepcji do chwili zakończenia karmienia piersią. Część kobiet może przyjmować jednoskładnikową tabletkę antykoncepcyjną.
Pigułka dwuskładnikowa a leki
Niektóre leki wchodzą w interakcje z substancjami zawartymi w pigułkach dwuskładnikowych. Interakcje mogą być poważne i zaburzać działanie jednego z leków, zawsze należy powiadomić ginekologa o każdym przyjmowanym leku i wcześniej prowadzonej terapii oraz leczeniu. Należy także uważnie czytać ulotkę dołączoną do opakowania stosowanych przez leków, zarówno antykoncepcyjnych, jaki stosowanych w leczeniu innych dolegliwości.
Wśród takich leków wymienia się niektóre antybiotyki. Przykładem takim jest rifampicyna. W przypadku jej przyjmowania, wskazane jest stosowanie dodatkowego zabezpieczenia, np. prezerwatywy
Pigułka dwuskładnikowa może wchodzić w interakcje z lekami określanymi jako induktory enzymatyczne. Przyspieszają one rozpad progestagenu w wątrobie, obniżając skuteczność pigułki. Przykładami induktorów enzymatycznych są leki przeciwpadaczkowe, takie jak np. karbamazepina. Skuteczność działania tabletki dwuskładnikowej zmniejszyć może także lek ziołowy – dziurawiec.
Pigułka dwuskładnikowa a zakrzepica
Estrogen zawarty w pigułce może powodować łatwiejsze krzepnięcie krwi. W przypadku wystąpienia skrzepu, może on spowodować zakrzepicę żył głębokich (skrzep w nodze), zator płucny (skrzep w krążeniu płucnym, udar lub zawał serca). Ryzyko wystąpienia skrzepu krwi jest bardzo niskie, lecz lekarz przepisujący pigułkę oceni, czy występują określone czynniki ryzyka, które mogłyby wskazywać, na występowanie zwiększonego ryzyka tego typu powikłań. U większości kobiet korzyści z doustnej antykoncepcji hormonalnej przeważają nad ryzykiem.
Pigułkę można stosować, z zachowaniem ostrożności, w przypadku występowania jednego z wymienionych poniżej czynników, lecz nie należy jej stosować, jeśli występują dwa lub więcej czynniki ryzyka. Są nimi:
- wiek 35 lat i więcej,
- palenie lub rzucenie palenia w okresie ostatniego roku,
- duża nadwaga i otyłość,
- migreny i migreny z aurą,
- stwierdzone nadciśnienie tętnicze,
- cukrzyca,
- zakrzepica lub udar w przeszłości,
- zakrzepica u osoby blisko spokrewnionej, gdy ta miała mniej niż 45 lat,
- unieruchomienie od dłuższego czasu,
- zabieg ortopedyczny i unieruchomienie kończyny.
Pigułka dwuskładnikowa a rak
Wyniki części badań wskazują na fakt, że kobiety stosujące tabletki antykoncepcyjne mogą być narażone na nieco wyższe ryzyko występowania raka piersi, w porównaniu z kobietami nie stosującymi antykoncepcji. Jednakże, w okresie 10 lat po przerwaniu stosowania pigułki, ryzyko pojawienia się raka piersi powraca do normy.
Badania sugerują także istnienie związku pomiędzy pigułką a ryzykiem występowania raka szyjki macicy oraz rzadko występującej postaci raka wątroby. Jednakże, pigułka zapewnia także pewną ochroną przed nowotworem endometrium (błony śluzowej macicy), rakiem jajnika i rakiem okrężnicy.
