Zapalenie pęcherza moczowego – objawy, leczenie i zapobieganie

Zapalenie pęcherza moczowego – przyczyny

Jest to choroba spowodowana najczęściej bakteriami, takimi jak Escherichia coli, Staphylococcus saprophiticus czy Klebsiella. Inne drobnoustroje, które mogą powodować stan zapalny to Chlamydia, dwoinka rzeżączki oraz wirusy, np. wirus opryszczki i grzyby, takie jak Candida. Ze względu na fakt, że mocz stanowi doskonałą pożywkę dla wielu bakterii, dość często mamy do czynienia z tym schorzeniem.

Najistotniejszym czynnikiem ryzyka jest zastój moczu, spowodowany zablokowaniem odpływu. W takiej sytuacji drobnoustroje drogą wstępującą (z dołu do góry) atakują kolejne struktury anatomiczne układu moczowego. Ze względu na małą długość cewki moczowej u kobiet i jej bezpośrednie sąsiedztwo z wejściem do pochwy, dużo łatwiej o infekcje. Szacuje się, że 50 proc. kobiet przynajmniej raz w życiu zachoruje na ostre zapalenie pęcherza moczowego. Wystąpienie zapalenia pęcherza moczowego u mężczyzn, chorych na cukrzycę, kobiet w ciąży oraz osób chorych na kamicę moczową, należy traktować z większą uwagą – już przy pierwszym epizodzie choroby należy rozważyć wdrożenie rozszerzonej diagnostyki o posiew moczu i USG. Decyzja o wykonaniu ewentualnych badań należy do lekarza prowadzącego.

Zobacz też: Kolor moczu a choroby

Zapalenia pęcherza – objawy

Zakażenie układu moczowego w postaci zapalenia pęcherza może przebiegać bezobjawowo. Jednak do najczęściej występujących objawów należą:

• ból i pieczenie podczas oddawania moczu,
• częste mikcje,
• uczucie parcia na mocz,
• bolesność w okolicy nadłonowej,
• niekontrolowane oddawanie moczu,
• obecność krwi w moczu.

W przypadku powikłań mogą wystąpić gorączka, dreszcze, wymioty, bóle głowy i brzucha. Bezzwłocznie należy zgłosić występowanie tych dodatkowych objawów lekarzowi.

Jak rozpoznać zapalenie pęcherza moczowego?

W przypadku jednorazowego epizodu zakażenia układu moczowego do zdiagnozowania wystarczy badanie lekarskie oraz badanie ogólne moczu. Jeżeli w moczu będą obecne (w zwiększonej ilości) leukocyty – białe krwinki, bakterie oraz nabłonki płaskie może to, wraz z występowaniem objawów klinicznych, przemawiać za aktywnym stanem zapalnym spowodowanym bakteriami. Jeżeli objawy powracają lub utrzymują się mimo leczenia, należy rozważyć poszerzenie diagnostyki. Podstawowym elementem jest wtedy badanie mikrobiologiczne moczu, czyli tzw. posiew moczu.

Wykonanie tego badania pozwala na dokładne zidentyfikowanie chorobotwórczego drobnoustroju (chociaż są organizmy, których obecności tą metodą nie można wykryć) oraz określenie, jakie leki są w stanie go zwalczyć. Mocz na posiew należy oddać do jałowego pojemnika (do nabycia w każdej aptece). Pobrana powinna zostać próbka z tzw. środkowego strumienia.

Oznacza to, że mocz należy pobrać do pojemnika w trakcie mikcji, a nie na samym jej początku. Mocz należy oddać rano, bezpośrednio po wstaniu z łóżka. Ponadto wykonuje się na ogół badanie krwi w celu wykrycia wykładników stanu zapalnego: wzrostu ilości leukocytów we krwi, podniesionego OB czy wzrostu stężenia białka C-reaktywnego, w skrócie CRP. Oprócz tego często używa się ultrasonografii do wykrycia zaburzeń w strukturze układu moczowego, np. zastoju moczu w układzie kielichowo-miedniczkowym, torbieli czy kamicy.

Zapalenie pęcherza – leczenie i zapobieganie

Niezależnie od przyczyny, chory powinien spożywać duże ilości płynów, aby zapewnić właściwy przepływ przez układ moczowy. Sprzyja to wydalaniu bakterii i toksyn, które są przez nie produkowane. Dodatkowo można podawać leki przeciwbólowe. Niepowikłane zapalenie pęcherza bez leczenia przeciwdrobnoustrojowego trwa na ogół od kilku do kilkunastu dni.

W razie decyzji o włączeniu leczenia przeciwbakteryjnego, współczesna medycyna dysponuje stosunkowo bogatym arsenałem leków. W celu zapobiegania nawrotom zapalenia pęcherza poleca się wypijanie dużej ilości płynów, jeżeli nie ma na to przeciwwskazań, codzienne przyjmowanie preparatów żurawiny, oddawanie moczu bezpośrednio po pojawieniu się uczucia parcia na mocz, dbałość o higienę intymną (nie zaleca się używania dezodorantów intymnych i podpasek) oraz unikanie kąpieli w publicznym jacuzzi.

Przeczytaj też: Bioracef – wskazania do stosowania

Zakażenia układu moczowego – powikłania

Zapalenie pęcherza moczowego może mieć następujące powikłania:

• martwica brodawek nerkowych, niewydolność nerek,
• ostre zapalenie najądrzy, ostre zapalenie stercza (gruczołu krokowego, prostaty),
• przewlekłe odmiedniczkowe zapalenie nerek, ropień nerki, ropień okołonerkowy,
• roponercze, urosepsa.

Nieleczone zapalenie pęcherza moczowego u kobiet i mężczyzn może przyczynić się do trwałego uszczerbku na zdrowiu. Dzięki szerokiej profilaktyce oraz poprawnej diagnozie na podstawie objawów danej choroby lekarz, ale i również my jesteśmy w stanie szybko podjąć leczenie.

Z leczeniem zapalenia pęcherza moczowego nie można czekać. Jeżeli występują objawy należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.

Wypowiedź nefrologa na temat zapalenia pęcherza moczowego