Lapisowanie zębów to sposób na zatrzymanie procesu rozwoju próchnicy u dzieci. W tym celu wykorzystuje się lapisy, takie jak np. azotan srebra lub chlorek cynku. Wymagane jest przeprowadzanie 4 zabiegów w odstępach 7–10 dni. Lapisowanie należy powtarzać co 3 miesiące. Jakie są opinie na temat tego zabiegu? Czy lapisowanie może powodować skutki uboczne i ile kosztuje?
Lapisowanie zębów – opinie, skutki uboczne, cena
Co to jest lapisowanie i w jakim celu się je stosuje?
Lapisowanie zębów jest określane również mianem impregnacji. Jest to zabieg polegający na przesyceniu próchnicowo zmienionych tkanek zęba związkami, które działają bakteriobójczo oraz remineralizująco (wbudowuje minerały w tkanki zęba). W wyniku zastosowania tych związków znacząco wzrasta twardość szkliwa i zębiny oraz zmniejsza się liczba bakterii, dzięki czemu proces próchnicowy ulega spowolnieniu.
Impregnację przeprowadza się tylko wtedy, gdy nie ma współpracy ze strony pacjenta. Jeśli chodzi o rodzaj ubytków nadających się do lapisowania – są to ubytki szkliwa i zębiny zlokalizowane od strony policzka, podniebienia/języka lub pomiędzy zębami.
Oznacza to, że jeśli dziecko nie współpracuje z lekarzem dentystą, jest to metoda pozwalająca zatrzymać proces próchnicowy. Podczas zabiegu lekarz nie odbudowuje utraconych tkanek zęba, ale przez zastosowanie specjalnych środków chemicznych sprawia jedynie , aby ubytek nie ulegał powiększeniu. Niektórzy autorzy nie wliczają tego postępowania do sposobów leczenia próchnicy , traktując je jedynie jako sposób na zahamowanie postępu choroby.
Procedurę stosuje się w przypadku obecności próchnicy zębów mlecznych, włączając w to próchnicę butelkową występującą u najmłodszych. Lapisowania zębów stałych zasadniczo nie wykonuje się , ewentualnie można rozważyć takie postępowanie u osób niepełnosprawnych.
Przeczytaj też: Lapis – jak działa na kurzajki?
Lapisowanie zębów mlecznych – krok po kroku – jak przebiega?
W Polsce do zabiegu lapisowania zębów mlecznych stosuje się jeden z dwóch preparatów wraz z ich strącalnikami:
- 10–40% roztwór srebra i strącalnik, którym jest płyn Lugola, eugenol lub 4–6% kwas pirogalusowy,
- chlorek cynku oraz 10% żelazocyjanek potasu jako strącalnik.
Zabieg należy rozpocząć od wstępnego przygotowania ubytków poprzez dentystę – lekarz usuwa nawisy szkliwa, rozmiękczoną zębinę, znosi kontakty styczne między zębami, by umożliwić samooczyszczanie oraz jak najbardziej ograniczyć szansę na zaleganie płytki nazębnej. Następnie należy odizolować zęby, by ślina nie miała do nich dostępu, oraz by zastosowany środek nie napłynął na zęby sąsiednie oraz blisko położone tkanki miękkie. Kolejnym krokiem jest przemycie powierzchni zębów wodą utlenioną oraz ich osuszenie.
Po tych czynnościach przystępuje się do naniesienia trzykrotnie, naprzemiennie, środka impregnującego i strącalnika. Konieczne jest wykonanie 4 zabiegów (co 7–10 dni), a leczenie takie powinno się powtarzać co 3 miesiące.
Lapisowanie zębów – skutki uboczne
Jednym z najbardziej zauważalnych i nieakceptowanych przez pacjentów skutków ubocznych impregnacji zębów (zębiny) jest przebarwienie tkanek zęba na kolor czarny lub brunatny. Przebarwienie to powodują preparaty na bazie srebra – lapis azotan srebra. Lapisowanie chlorkiem cynku to tak zwane lapisowanie bezbarwne lub lapisowanie zębów mlecznych na biało.
Pierwszy preparat, barwiący zęby na ciemno, jest gorzej akceptowany przez zarówno rodziców, jak i małych pacjentów (często są oni gorzej traktowani przez swoich rówieśników). Trzeba jednak zaznaczyć, że lapis azotan srebra wykazuje się większą skutecznością od preparatu na bazie chlorku cynku.
Długoletnie lapisowanie zębów u dzieci, u których występuje próchnica wczesnego dzieciństwa może się niestety odbić na ich zdrowiu psychicznym w postaci niższej samooceny, gdyż czarne zęby nie są powszechnie akceptowane.
Kolejnym skutkiem ubocznym jest to, że ząb nie dość, że może być przebarwiony, to dodatkowo ma kształt z ubytkiem, gdyż zniszczone tkanki nie są odbudowywane. Może to upośledzać czynność żucia oraz powodować problemy gastryczne.
Jeśli proces impregnacji nie zahamuje rozwoju próchnicy, może dojść do utraty zęba mlecznego, a w najgorszym wypadku stan zapalny wokół zawiązka zęba stałego spowoduje jego deformacje. Jednak należy pamiętać, że takie powikłanie jest możliwe nawet przy standardowym opracowywaniu i wypełnieniu ubytku.
Lapisowanie zębów – cena, opinie (wady i zalety)
W przypadku występowania próchnicy u dzieci lapisowanie jest pewnym rozwiązaniem, jednak warto podjąć próby przekonania dziecka do wizyt u stomatologa i standardowego wypełniania ubytków – tak odpowiadają lekarze dentyści na pytania rodziców, co zamiast lapisowania można zastosować przy próchnicy mleczaków.
Wielu lekarzy odchodzi od tego zabiegu, uważając, że jest on nie do przyjęcia pod względem estetycznym. Dodatkowo nie rozwiązuje problemu, tylko go hamuje, a w przyszłości dziecko i tak należy przekonać do częstych wizyt w gabinecie, gdyż lapisowanie zębów mlecznych nie niweluje ewentualnego problemu w zębach stałych, które pojawiają się w jamie ustnej już około 6. roku życia. Opinie o zabiegu lapisowania są pozytywne głównie wtedy, gdy dotyczą dzieci skrajnie niewspółpracujących oraz osób niepełnosprawnych.
Wadą zabiegu jest ciemne przebarwienie tkanek zęba przy bardziej skutecznym preparacie, co przez niektórych rodziców nie jest akceptowane. Cena impregnacji waha się w granicach kilkudziesięciu złotych za jedną wizytę.
Poprawne lapisowanie w domu bez specjalistycznej aparatury jest niewykonalne, a wszelkie próby tej czynności są odradzane. Jeszcze 10–20 lat temu lapisowanie zębów mlecznych opinie miało bardzo dobre, jednak w obecnych czasach często przegrywa z rosnącymi oczekiwaniami estetycznymi pacjentów.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Olczak-Kowalczyk D., Szczepańska J., Kaczmarek U., Współczesna stomatologia wieku rozwojowego. Wydawnictwo Med Tour Press International, Otwock 2017.
- Cameron A. C., Widmer R. P., Stomatologia dziecięca, Wydanie 2, Wydawnictwo Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2013.
- Olczak-Kowalczyk D., Wagner L., Zapobieganie i leczenie choroby próchnicowej u dzieci. Wydawnictwo Borgis, Warszawa 2013.
Kamilla Kutna
Lekarz dentysta
Kamilla Kutna – absolwentka Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, kierunku lekarsko-dentystycznego na wydziale lekarskim. W pracy zawodowej najbardziej interesuje się zagadnieniami z dziedziny protetyki oraz ortodoncji.
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 13.04.2022