Acyklowir – wskazania, zastosowanie, działanie, cena

Czym jest Acyklowir?

Acyklowir, znany również pod nazwą aciclovir, to preparat o działaniu przeciwwirusowym, który stosowany jest w leczeniu zakażeń wywołanych wirusem Herpes. Przyczyną zakażeń są najczęściej następujące herpeswirusy:

• wirus opryszczki pospolitej typu I i II,
• wirus ospy wietrznej i półpaśca,
• wirus cytomegalii (CMV),
• wirus Epseina-Barra (EBV).

Mechanizm działania acyklowiru polega na hamowaniu enzymu polimerazy w łańcuchu DNA wirusów. Mówiąc prościej, lek hamuje rozwój wirusa oraz uniemożliwia jego rozmnażanie się w organizmie człowieka. Przeznaczony jest do stosowania ogólnego.

Acyklowir największą skuteczność wykazuje w leczeniu zakażeń wywołanych wirusem opryszczki pospolitej typu II, mniejszą w leczeniu opryszki typu I, a jeszcze mniejszą w zakażeniach wirusem VZV.

Substancja czynna acyklowiru to syntetyczny analog nukleozydu, którego głównym celem jest hamowanie replikacji wirusa opryszczki.

Wskazania do stosowania acyklowiru

Acyklowir to lek przeciwwirusowy stosowany w leczeniu zakażenia opryszczkowego skóry i błon śluzowych, a także ich nawrotów u osób z niedoborami immunologicznymi. Acyklowir służy również do leczenia zakażenia wirusem ospy wietrznej i półpaśca u chorych z niedoborami immunologicznymi.

Wykorzystywany jest w leczeniu opryszczkowego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych u dzieci powyżej 6. miesiąca życia i u dorosłych, a także w leczeniu początkowej fazy opryszczkowego zakażenia narządów płciowych o ciężkim przebiegu klinicznym.

Acyklowir – przeciwwskazania

Bezwzględnym przeciwwskazaniem do stosowania preparatu jest nadwrażliwość na którąkolwiek substancję czynną lub pomocniczą zawartą w lekach antywirusowych dostępnych zarówno na receptę, jak i bez recepty.

Grupą chorych, u których należy zachować szczególne środki ostrożności, są osoby:

• w podeszłym wieku,
• z niewydolnością nerek,
• odwodnione.

Stosowanie u nich dużych dawek acyklowiru może pogłębić dysfunkcję nerek oraz pojawienie się działań niepożądanych ze strony układu nerwowego. Dlatego wymienione grupy pacjentów powinny być pod stałą obserwacją.

Acyklowir – dawkowanie

Acyklowir dostępny jest w formie: kremu, żelu, proszku do sporządzania roztworu do infuzji, tabletek, zawiesiny doustnej. Lek zawsze należy stosować zgodnie z opisem ulotki dołączonej do opakowania, według zaleceń lekarza lub farmaceuty.

Leczenie acyklowirem należy rozpocząć jak najszybciej, najlepiej od razu po rozpoznaniu zakażenia wywołanego wirusami, które wrażliwe są na działanie acyklowiru. Leczenie trwa zwykle od 5 do 10 dni, a uzależnione jest od jednostki chorobowej.

Maść nakładamy średnio 5 razy na dobę na zmienione chorobowo miejsce na skórze w odstępach 4-godzinnych z nocną przerwą.

Leczenie doustne u dzieci powyżej 6. roku życia i osób dorosłych: od 3,2 g do 4 g na dobę w dawkach podzielonych, podawanych co 4 godziny z zachowaniem nocnej przerwy.

Leczenie u dzieci poniżej 6. roku życia: od 800 do 1600 mg na dobę w dawkach podzielonych, z zachowaniem nocnej przerwy.

Substancja podawana dożylnie u dorosłych pacjentów: od 10 mg/kg do 15 mg/kg masy ciała, średnio co 8 godzin.

Acyklowir hamuje replikację wirusa opryszczki, co prowadzi do zahamowania jego rozwoju i rozprzestrzeniania się w organizmie. Acyklowir wykazuje najlepsze działanie przeciwko wirusowi opryszczki pospolitej, jak również przeciwko wirusowi opryszczki narządów płciowych. Wykorzystywany jest w leczeniu nawrotowej opryszczki warg.

Acyklowir – działania niepożądane i skutki uboczne

Acyklowir, tak jak każdy lek, może doprowadzić do działań niepożądanych.

Często (u od 1 do 10 na 100 osób):

• bóle i zawroty głowy,
• nudności, wymioty,
• biegunka, bóle brzucha,
• świąd, wysypka,
• nadwrażliwość na światło,
• zmęczenie,
• gorączka.

Niezbyt często (u od 1 do 10 na 1000 osób):

• pokrzywka,
• rozsiane wypadanie włosów.

Rzadko (u od 1 do 10 na 10 000 osób):

• reakcje anafilaktyczne,
• duszność,
• przemijające zwiększenie stężenia bilirubiny,
• aktywności enzymów wątrobowych we krwi,
• obrzęk naczynioruchowy,
• zwiększenie stężenia mocznika i kreatyniny we krwi.

Bardzo rzadko (rzadziej niż u 1 na 10 000 osób):

• niedokrwistość, zmniejszenie liczby białych krwinek, małopłytkowość,
• pobudzenie, dezorientacja,
• drżenia,
• niezborność ruchowa,
• zaburzenia wymowy,
• omamy,
• drgawki, senność,
• encefalopatia, zapalenie wątroby, żółtaczka,
• ostra niewydolność nerek.

Acyklowir w ciąży i podczas karmienia piersią

Jeśli kobieta jest w ciąży, przypuszcza, że może być w ciąży lub gdy planuje mieć dziecko, powinna skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą przed zastosowaniem leku. Acyklowir można stosować w ciąży tylko na wyraźne wskazanie lekarza, który stwierdzi, że korzyść z jego podania matce przeważa nad potencjalnym zagrożeniem dla płodu.

Po doustnym podaniu preparatu acyklowir wykryto jego obecność w mleku kobiecym w stężeniu, które niekiedy przekraczało stężenie w surowicy. Kobiety karmiące piersią przed rozpoczęciem leczenia acyklowirem powinny skonsultować się z lekarzem.

Acyklowir a inne leki

Przed zastosowaniem leku acyklowir należy poinformować lekarza lub farmaceutę o wszystkich przyjmowanych lekach: obecnie lub ostatnio, a także o lekach, które wydawane są bez recepty.

Z uwagi na ryzyko kumulacji leku, u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek koniecznie należy modyfikować dawki, zależnie od współczynnika szacującego zdolności nerek do oczyszczania krwi z kreatyniny.

Czy Acyklowir można kupić bez recepty?

Acyklowir jest dostępny na rynku zarówno bez recepty, jak i na receptę. Preparaty w postaci kremu, np. Aciclovir Ziaja, Axoviral, Zovirax, które stosuje się w leczeniu opryszczki wargowej, można kupić bez recepty. Tabletki z acyklowirem w dawce 200 mg o nazwie Hevipoint, Heviran Control również dostępne są bez recepty. Maść do oczu (np. Virolex, Viru-Pos), tabletki w dawce 400 mg i 800 mg (Heviran) wydaje się z przepisu lekarza.

5 g krem zawierający w składzie acyklowir kosztuje około 10 zł. Za tabletki stosowane na wirusa opryszczki trzeba zapłacić od 15 do nawet 40 zł.

współpraca: farm. Ewelina Drelich