Badanie EMG – elektromiografia – co to jest i jak wygląda badanie?

Co to jest elektromiografia?

Elektromiografia (EMG) jest badaniem stosowanym w rozpoznawaniu chorób mięśni i nerwów obwodowych. Badanie pozwala na dokładne określenie umiejscowienia zmian chorobowych w mięśniach, a także pozwala na ocenę szybkości zachodzenia tych zmian.

Jest to badanie mięśni wykonywane w celu diagnostyki ich czynności elektrycznej. Wykonuje się je za pomocą specjalnego przyrządu – elektromiografu.

Istnieją dwa rodzaje badań elektromiograficznych:

• elementarne – tzw. igłowe. Ocenia ono reakcję na stymulację mięśnia – na bodziec elektryczny doprowadzany do niego specjalną elektrodą igłową – wkłuwaną do mięśnia. Badanie to pozwala uzyskać informacje o pojedynczej jednostce ruchowej. W skład takiej jednostki wchodzi neuron ruchowy i unerwiana przez niego grupa komórek mięśniowych. Umożliwia to odróżnienie chorób mięśni od chorób nerwów obwodowych. Podczas tego badania możliwa jest rejestracja mięśni głębiej położonych.
• powierzchniowe – wykorzystywane są tutaj elektrody naskórne, umiejscowione nad brzuścem mięśnia. Stosuje się rejestrację mięśni z obu stron ciała. Badanie to umożliwia ocenę rozległości procesu chorobowego w wielu grupach mięśni, a także służy do oceny pracy różnych grup mięśni.

Czynność elektryczna mięśni związana jest z jonami, a dokładniej ze zdolnością przenikania jonów sodu i potasu w obrębie komórki mięśniowej. Następuje wówczas polaryzacja ładunku elektrycznego wnętrza komórki w stosunku do jej błony komórkowej. Potencjał polaryzacji ulega zmianom w zależności od czynności mięśnia.

Jakie są wskazania do wykonania badania EMG?

Wskazaniem do wykonania elektromiografii igłowej jest głównie diagnostyka chorób nerwowo-mięśniowych. Szerszy zakres wskazań ma elektromiografia powierzchniowa.

• Niedowłady wiotkie lub spastyczne mięśni powstałe w wyniku m.in.:
  • niedotlenienia mózgu w wyniku zatrzymania krążenia,
  • udarów mózgu,
  • mózgowego-porażenia dziecięcego,
  • urazów rdzenia kręgowego,
  • operacji kręgosłupa,
  • zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa,
  • urazów nerwów i splotów nerwowych,
  • zespołu cieśni nadgarstka. Zespół cieśni nadgarstka powstaje w następstwie długotrwałego ucisku nerwu pośrodkowego, który biegnie w kanale nadgarstka. Do objawów występujących w tym zespole należą m.in. mrowienie palca środkowego i wskazującego a także połowy palca serdecznego, mrowienie nadgarstka i okolicy kciuka, osłabienie chwytu, utrudnione zaciśniecie ręki, wypadanie z dłoni trzymanych przedmiotów. Objawy te nasilają się po uniesieniu kończyny i występują najczęściej w nocy. Przyczyną zespołu może być długotrwała praca z komputerem i używanie myszki komputerowej, może występować w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów;
  • tzw. łokcia tenisisty. Przyczyną jego wystąpienia jest przeciążenie mięśni prostowników nadgarstka i palców na skutek zbyt obciążającego wykonywania jednostronnych czynności, co objawia się bolesnością łokcia. Dolegliwości bólowe występują podczas odwracania przedramienia i wyproście łokcia. Dolegliwość ta występuje u sportowców, masażystów, skrzypków.

Przebieg badania elektromiografii

Elektromiografia (EMG) igłowa

Przed rozpoczęciem elektromiografii igłowej lekarz przeprowadza badanie neurologiczne. Pacjent leży na łóżku, lekarz wkłuwa elektrodę w mięsień, elektroda podczas badania jest przemieszczana tak, aby zbadać różne odcinki mięśnia. Mięsień najpierw oceniany jest w spoczynku a następnie prosi się pacjenta o stymulację mięśnia – lekkie i mocniejsze jego napięcie.

Podczas badania pacjent może odczuwać ból, szczególnie w trakcie wprowadzania elektrody.

Badanie trwa około 40 minut.

Elektromiografia (EMG) powierzchniowa

Elektromiografia powierzchniowa jest badaniem bezbolesnym i nieinwazyjnym. Stosuje się tutaj elektrody samoprzylepne.

Przygotowanie do badania EMG

Przed badaniem elektromiografii należy umyć badaną część ciała wodą z mydłem, nie należy używać kremów, maści.

W celu przygotowania do badania należy skonsultować z lekarzem wszystkie przyjmowane leki (szczególnie leki przeciwkrzepliwe) witaminy, suplementy diety, gdyż mogą mieć one wpływ na wynik badania.

Powikłania po EMG

Po badaniu może być odczuwana tkliwość i bolesność badanego mięśnia. Istnieje minimalne ryzyko krwawienia i zakażenia w miejscu wkłucia elektrod.