Zmysł słuchu większości z nas dany jest od urodzenia, ale jego czułość i jakość zmienia się wraz z wiekiem, a także pod wpływem czynników zewnętrznych. Szkodzi mu chociażby długotrwałe słuchanie głośnej muzyki lub praca w hałaśliwym środowisku. Badanie słuchu mające na celu ocenę stopnia upośledzenia tego zmysłu to audiometria. Jakie rodzaje audiometrii można wyróżnić i jak wygląda to badanie?
Audiometria – rodzaje, wskazania, przebieg badania, wyniki, cena
Spis treści
Czym jest audiometria?
Audiometria to jedno z najczęściej wykonywanych badań słuchu za pomocą specjalnych urządzeń – jak audiometr i tympanometr. Służy do oceny stopnia ubytku słuchu i pozwala na dobranie odpowiednich metod leczenia pacjenta, ale także wskazania najlepszego aparatu słuchowego w przypadku wykrycia niedosłuchu.
Badanie audiometryczne jest o tyle wygodne, że nie wymaga żadnego specjalnego przygotowania ze strony pacjenta. Można przeprowadzić je w każdym wieku, a także niezależnie od stanu zdrowia pacjenta.
Jest bezbolesne, nieinwazyjne i szybkie – zabieg audiometrii tonalnej trwa ok. 20 min.
Rodzaje audiometrii
Audiometrię można podzielić na subiektywną oraz obiektywną. Audiometria subiektywna wymaga współpracy ze strony pacjenta, który musi np. potwierdzić słyszalność dźwięku. Z kolei audiometria obiektywna pozwala na uzyskanie wyników niezależnie od współdziałania ze strony osoby badanej.
Audiometrię subiektywną dzieli się na:
- testy Webera, Bing'a, Rinne'a oraz Schwabacha;
- badanie audiometrii tonalnej (ang. Pure Tone Audiometry);
- test tonalny i wysokoczęstotliwościowy;
- testy mowy;
- test psychoakustyczny.
Audiometria obiektywna obejmuje m.in.: audiometrię bioimpedancyjną, otoemisję akustyczną (wykonywana u najmłodszych dzieci już w drugiej dobie życia) oraz badanie potencjałów słuchowych wywołanych.
Audiometria tonalna oraz bioimpedancyjna to badania, które w praktyce spotyka się najczęściej.
Wskazania do wykonania audiometrii
Badanie audiometryczne słuchu ma bardzo szerokie zastosowanie, choć testy powinny być dopasowane do potrzeb konkretnego pacjenta. Podstawowym wskazaniem do badania audiometrycznego jest podejrzenie zaburzenia słuchu.
Badanie warto przeprowadzić u osób, które cierpią na nawracające bóle głowy, słyszą szumy.
Audiometria bioimpedancyjna jest pomocna w wykryciu takich chorób, jak np.: wysiękowe zapalenie ucha, otoskleroza czy przerwanie ciągłości kosteczek słuchowych.
Audiometria mowy jest badaniem, które zaleca się wykonać, m.in. u: osób z wadami mowy, dzieci z opóźnionym rozwojem mowy lub zaburzeniami równowagi. Z kolei audiometria słowna powinna być przeprowadzona w przypadku chorób, które mogą skutkować uszkodzeniem narządu słuchu, jak np.: stwardnienie rozsiane, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych czy urazów głowy powstałych w wyniku wypadku.
Audiometryczne badanie słuchu (testy) warto regularnie wykonywać u osób, które pracują w hałaśliwym środowisku (np. personel lotniska, pracownicy fabryk przemysłowych), a także u: muzyków, piosenkarzy lub prezenterów telewizyjnych lub radiowych.
Jak przebiega audiometria tonalna?
Audiometria tonalna ma na celu określenie progu słyszenia dźwięków. Na audiogramie widoczne będą najcichsze dźwięki, jakie jest w stanie usłyszeć badana osoba.
Samo badanie słuchu jest przeprowadzane w specjalnej wyciszonej kabinie, a pacjent zakłada na uszy słuchawki powietrzne, które doskonale izolują dźwięki otoczenia.
Tony emitowane przez audiometr są stopniowo zwiększane. Zadaniem pacjenta jest wskazać, który z dźwięków zaczyna słyszeć. Jeśli dodatkowo audiometria tonalna obejmuje test przewodnictwa kostnego, w uchu montuje się także tzw. wibratory. Badanie jest przeprowadzane w szerokim zakresie częstotliwości (do 8000 Hz w przypadku przewodnictwa powietrznego oraz 4000 Hz dla przewodnictwa kostnego).
Niestety audiometria tonalna nie zawsze będzie idealnym wyborem, ponieważ należy ona do badań subiektywnych.
Jeśli osoba badana będzie chciała wprowadzić w błąd przeprowadzającego badanie, test nie przyniesie oczekiwanych efektów. Podobnie ta metoda nie sprawdzi się w przypadku pacjentów z upośledzeniem umysłowym oraz małych dzieci. W tych wszystkich przypadkach należy sięgnąć po obiektywne metody audiometrii.
Interpretacja wyników nie wymaga wprawdzie specjalistycznej wiedzy, ale ważna jest prawidłowa kalibracja audiometru oraz właściwe założenie słuchawek. Bez spełnienia tych warunków test będzie niemiarodajny. Na same wyniki badań nie trzeba na szczęście czekać zbyt długo, a często dostępne są bezpośrednio po zakończeniu testu. Audiometrię tonalną przeprowadza się dla każdego ucha oddzielnie.
Przeciwwskazania do audiometrii
Audiometria jest bezpiecznym badaniem, które w żaden sposób nie zagraża pacjentowi. Warto jednak pamiętać, że osoby cierpiące na klaustrofobię mogą czuć się niekomfortowo podczas testu, ponieważ kabina do badania słuchu jest ciasna i ciemna. Zaleca się, aby na badanie słuchu nie zgłaszały się osoby cierpiące na stany zapalne ucha zewnętrznego lub środkowego.
Jak interpretować wyniki audiometrii tonalnej?
Wyniki audiometrii tonalnej są prezentowane na dwóch osiach:
- pionowa oznacza natężenie dźwięku mierzone w decybelach – im punkt odniesienia na skali położony jest wyżej, tym dźwięk jest cichszy;
- pozioma wyznacza częstotliwość dźwięku w hercach – dźwięki położone bliżej lewej strony mają niższą częstotliwość.
Na wykresie audiogramu widoczne są dwie krzywe, tzw. linie przewodnictwa powietrznego – linia w kolorze czerwonym dotyczy prawego ucha, w niebieskim zaś – lewego. Im krzywe są położone bliżej siebie lub się pokrywają, tym słuch w każdym z uszu utrzymuje się na takim samym poziomie, im większa jest między nimi różnica, tym większy niedosłuch występuje w jednym lub drugim uchu.
Ile kosztuje audiometria?
Audiometria tonalna nie jest badaniem drogim. Przeciętny koszt badania waha się między 80 a 100 zł w zależności od placówki oraz regionu, w którym wykonywane jest badanie. W wielu placówkach można wykonać je też bezpłatnie. Nieco droższe są inne rodzaje testów, jak np. audiometria impedancyjna, słowna lub behawioralna.
Dużą zaletą audiometrii jest jej dostępność ze względu na brak konieczności posiadania specjalistycznej wiedzy przez personel placówki. Badanie może przeprowadzić laryngolog, audiolog, protetyk słuchu, ale także pielęgniarka posiadająca odpowiednie przeszkolenie.
Nawet niewielki poziom niedosłuchu może znacząco obniżyć komfort życia każdego z nas. Dla osób, które słuch wykorzystują w pracy zawodowej – jak: muzycy, dyrygenci czy reżyserzy dźwięku, niedosłuch może okazać się prawdziwą tragedią. Z tego względu badanie słuchu, jak audiometria tonalna, powinno być przeprowadzone już przy pierwszych objawach zaburzeń w odbiorze dźwięków.
Badanie audiometryczne – opinia laryngologa
Zdaniem eksperta
Badanie audiometryczne jest subiektywnym badaniem słuchu, które można wykonać najwcześniej między 3-4rokiem życia. Polega ono na zbadaniu przewodnictwa powietrznego i kostnego za pomocą tonów czystych, w zakresie częstotliwości od 250 do 12 000 Hz, a w niektórych audiometrach nawet wyżej. Badanie audiometryczne składa się z oceny krzywej przewodnictwa powietrznego i krzywej przewodnictwa kostnego.
Przewodnictwo powietrzne polega na tym, ze fala dźwiękowa wpada do ucha, poprzez kosteczki słuchowej jest wzmocniona i dalej przez okienko owalne dochodzi do ucha wewnętrznego – do błony podstawnej ślimaka, na której znajdują się komórki słuchowe. Przewodnictwo drogą kostną odbywa się poprzez drgania kości czaszki jako całości – drgania te przenoszą się od razu na część kostną błędnika ucha wewnętrznego.
Prawidłowe krzywe przewodnictwa powietrznego i kostnego w badaniu audiometrycznym nie przekraczają 20 dB. Jeżeli występuje obniżenie się krzywej przewodnictwa powietrznego diagnozujemy tzw. upośledzenie słuchu typu przewodzeniowego (upośledzenie przewodzenia fali dźwiękowej przez ucho środkowe). Jeżeli obniża się również krzywa kostna i nie ma tak zwanej rezerwy ślimakowej, tj. obie krzywe leżą nisko i pokrywają się ze sobą, jest to uszkodzenie odbiorcze.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Urban I. i in.; Zastosowanie nowych technik w diagnostyce, terapii i rehabilitacji osób z wadą słuchu; „Logopedia Silesiana” 4, 113–139; 2015.
- Kurkowski Z. M. i in.; „Audiometria fonetyczna i jej zastosowanie w diagnozie osób z zaburzeniami mowy; „Logopedia” 2019.
- Krasnodębska P. i in.; „Zastosowanie audiometrii wysokich częstotliwości w diagnostyce nagłego niedosłuchu u muzyka; „Nowa Audiofonologia”, 2016; 5(4): 77–81.
Opublikowano: 16.01.2024;
aktualizacja: 02.10.2024
Oceń:
0.0
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Katarzyna Wieczorek-Szukała
dr nauk medycznych
Doktor nauk medycznych Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, absolwentka biotechnologii medycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Obecnie pracuje jako asystent w Katedrze Fizjologii Doświadczalnej i Klinicznej Uniwersytetu Medycznego. Autorka licznych publikacji naukowych i uczestniczka międzynarodowych projektów badawczych. Wolny czas przeznacza najchętniej na podróże, fitness i ceramikę artystyczną.
434
Komentarze i opinie (0)