Dlaczego przeziębienia i grypy nie leczy się antybiotykami?

Co jest przyczyną przeziębienia?

Przeziębienie to zespół objawów wywołanych przez stan zapalny nosa, zatok przynosowych i gardła. Ich przyczyną są wirusy, a nie – jak sądzi część osób – bakterie. Szacuje się, że przeziębienie może być wywoływane aż przez kilkaset różnych wirusów. Warto o tym pamiętać, ponieważ w czasie przeziębienia nie powinno się podawać antybiotyków, które wykazują skuteczność jedynie w przypadku leczenia chorób bakteryjnych.

W związku z tym, że dorośli zapadają na przeziębienie średnio od dwóch do czterech razy w roku bardzo łatwo jest się zarazić, ponieważ wirusy mogą przenosić się drogą kropelkową. Wystarczy kontakt z chorą osobą w zatłoczonym autobusie, sklepie, czy biurze. Należy pamiętać, że niektóre wirusy mają zdolność przetrwania, nawet do kilku godzin, na powierzchniach różnych przedmiotów: klamek, poręczy, słuchawek telefonów. Dlatego, w okresie zwiększonej zachorowalności, należy odpowiednio dbać o higienę rąk, aby zminimalizować ryzyko przeniesienia wirusów do organizmu.

Jakie są objawy przeziębienia?

Jeśli jednak nie uda się zwalczyć wirusów, po około dwóch dniach pojawią się pierwsze objawy przeziębienia. Najczęściej są to:

• uczucie zmęczenia,
• złe samopoczucie,
• suchość i drapanie w nosie,
• ból gardła, czasem także chrypa,
• obfity katar i kichanie.

Po około dwóch dniach ból gardła ustępuje, ale może wystąpić kaszel. Najsilniejsze objawy przeziębienia występują po upływie 3–4 dni, po czym stopniowo zmniejszają się. By odpowiednio walczyć z nasilającymi się objawami przeziębienia, warto przyjmować odpowiednie preparaty, które, oprócz zmniejszania objawów, będą wzmacniać odpornoś ć.

Dlaczego antybiotyk nie jest skuteczny w leczeniu przeziębienia i grypy?

W przypadku pojawienia się pierwszych objawów przeziębienia lub grypy wiele osób w czasie wizyty u lekarza domaga się zapisania antybiotyku. Dokuczliwy katar, ból głowy i zatok, dreszcze oraz gorączka skłaniają pacjentów do podjęcia leczenia, które w krótkim czasie przyniesie ulgę. Jednak wirusy są niewrażliwe na antybiotykoterpaię.

Antybiotyki działają poprzez uśmiercenie komórki bakteryjnej (bakteriobójczo) lub uniemożliwienie jej rozmnażania (bakteriostatycznie). Wirusy nie wykazują cech budowy komórkowej, dlatego też są odporne na działanie antybiotyków.

Bywa, że niewykorzystane i wykupione wcześniej antybiotyki znajdują się domowej apteczce. Sięgając po nie w przypadku przeziębienia, narażamy się jedynie na szereg działań niepożądanych. Przyjęcie antybiotyku jest celowe tylko w jednym przypadku – kiedy dojdzie do nadkażenia bakteryjnego. Wówczas infekcja wirusowa przechodzi w bakteryjną. Wtedy też wdrożenie leczenia antybiotykami może okazać się konieczne. O tym jednak, każdorazowo, powinien decydować lekarz.

Jakie są konsekwencje pomyłki?

Przyjmowanie antybiotyku nie pomoże w pozbyciu się wirusów, a ponadto może narazić nas na wystąpienie wielu objawów niepożądanych. Jednym z nich jest zniszczenie naturalnej flory bakteryjnej jelit. Lek bakteriobójczy usuwa z organizmu nie tylko groźne bakterie (jeżeli są one przyczyną choroby), ale także dobre bakterie, które zapewniają prawidłowy przebieg procesów trawienia oraz decydują o stanie układu odpornościowego organizmu. Rozwija się także antybiotykooporność – utrata zdolności antybiotyku do niszczenia bakterii.

W przypadku stosowania antybiotykoterapii pacjentom zaleca się przyjmowanie, równolegle z antybiotykiem, probiotyków. Są to takie szczepy bakterii, które pomagają przywrócić prawidłową mikroflorę jelit, wspomagają pracę układu pokarmowego i pobudzają układ odpornościowy, co kompensuje niedobór wyeliminowanych przez antybiotyki potrzebnych organizmowi bakterii. Terapię taką określa się jako leczenie osłonowe.

Innymi powikłaniami niepotrzebnie stosowanej antybiotykoterapii w przypadku infekcji wirusowych mogą być (zależnie od preparatu):

• zaburzenia funkcjonowania układu pokarmowego (najczęstsze) – biegunki, nudności, brak apetytu, niestrawność,
• zaburzenia krzepnięcia,
• zmiany skórne,
• reakcje alergiczne,
• bóle głowy,
• problemy ze słuchem,
• niewydolność nerek.

Co zamiast antybiotyku na przeziębienie?

Przeziębienie leczy się przede wszystkim objawowo. Oznacza to, że należy zwalczać każdy z objawów w zależności od jego natężenia.

• Uporczywy, zazwyczaj wodnisty w przypadku infekcji wirusowej, katar leczy się domowymi sposobami – wodą morską, płukaniem nosa, lekami, które obkurczają śluzówkę.
• Gorączkę należy zmniejszać lekami dostępnymi bez recepty (paracetamol, ibuprofen). W przypadku przeziębienia nie jest ona zazwyczaj wysoka.
• W przypadku bólu gardła, kłucia i drapania warto zastosować tabletki do ssania na ból gardła, a w przypadku dzieci – lizaki lub spraye.
• Każda infekcję wirusową powinno się po prostu wyleżeć. Poprawa przychodzi zazwyczaj po 4 dniach od zachorowania. Dodatkowo można stosować preparaty na podniesienie odporności – tran lub produkty zawierające czystek.
• Skutecznym lekiem na wirusy bez recepty jest inozyna – to lek na różne rodzaje wirusów. Inozyna zmniejsza ich aktywność, skraca czas choroby i podnosi odporność, co minimalizuje ryzyko ponownego zachorowania. Preparaty z inozyną są dostępne bez recepty w postaci tabletek i syropu.