Ból w przełyku – przyczyny, jak leczyć?

Piekący ból przełyku

Silny, piekący ból odczuwany za mostkiem kojarzy się pacjentom zazwyczaj z zawałem mięśnia sercowego. Jest to przyczyna dużego niepokoju i stanowi poważny bodziec zmuszający chorego do zasięgnięcia opinii lekarskiej. Nie zawsze jednak źródło bolesności ma swoją lokalizację w sercu.

W diagnozowaniu bólu w przełyku, w pierwszej kolejności należy diagnozować chorego w celu wykluczenia chorób układu pokarmowego, zwłaszcza choroby wrzodowej żołądka i refluksu żołądkowo-przełykowego.

Czytaj również: Ból brzucha i pleców

Co jest przyczyną bólu w przełyku?

Charakter bólu w przełyku w poszczególnych schorzeniach wywołujących go może być różny, ale lokalizacja jest zazwyczaj ta sama. Pacjenci zgłaszają nieprzyjemne odczucie za mostkiem, w dolnej części klatki piersiowej. Przyczyn tego stanu może być wiele, począwszy od urazów mechanicznych, poprzez choroby toczące się w obrębie organu aż po infekcje bakteryjne i grzybicze. Oparzenie przełyku przez spożytą substancję żrącą jest przyczyną silnego bólu w nadbrzuszu, ale także w jamie ustnej i okolicy gardła. Objawom tym towarzyszą wymioty i wzmożone wydzielanie śliny.

Czytaj również: Ból z lewej strony pod zebrami – co to może być?

Spośród chorób, w których obrazie klinicznym pojawia się m.in. bolesność wymienić należy także achalazję przełyku . Schorzenie to charakteryzuje się wzmożonym napięciem dolnego zwieracza przełyku, które utrudnia przechodzenie treści pokarmowej do żołądka. Końcowy odcinek przełyku ulega zwężeniu, natomiast w części powyżej jego ściany ulegają nadmiernemu rozdęciu.

Przeczytaj również: Ból pod mostkiem – możliwe przyczyny

U nielicznych pacjentów mogą występować nieskoordynowane, silne skurcze mięśni przełyku, dające uporczywe dolegliwości bólowe oraz zaburzenia połykania. Inną istotną jednostką chorobową wywołującą zamostkowy ból jest choroba refluksowa (refluks żoładkowo-przełykowy).

Czytaj również: Ból w klatce piersiowej po prawej stronie

Należy pamiętać także o skutkach ubocznych stosowanych leków. Zapalenie błony śluzowej przełyku przebiegające z bolesnością może pojawić się także po stosowaniu niektórych antybiotyków (szczególnie doksycykliny), niesteroidowych leków przeciwzapalnych oraz preparatów żelaza.

Szczególną grupą pacjentów są chorzy na AIDS. Są oni predysponowani do wystąpienia grzybicy przełyku. Spośród gamy objawów towarzyszących zakażeniu wymienić należy utrudnione połykanie, nudności, bolesność w dolnej części klatki piersiowej, promieniującą do kręgosłupa i pleców. Nagły, bardzo silny, piekący ból oraz gwałtowne wymioty mogą sugerować pęknięcie przełyku.

Zobacz też: Ból z prawej strony pod żebrami – co może oznaczać?

Choroba refluksowa przełyku – najczęstsza przyczyna bólu przełyku

Bardzo częstą przyczyną bólu w przełyku jest choroba refluksowa. W schorzeniu tym kwaśna treść pokarmowa zarzucana jest zwrotnie z żołądka do przełyku. Następuje podrażnienie błony śluzowej, która w zaawansowanej postaci choroby może ulec uszkodzeniu, a nawet stać się podłożem rozwijającego się nowotworu. Do czynników predysponujących do wystąpienia choroby zaliczyć należy:

• zaburzone działanie dolnego zwieracza przełyku, którego zadaniem jest zapobieganie cofaniu się pokarmu z żołądka,
• schorzenia upośledzające motorykę żołądka, powodujące zaleganie pokarmu (cukrzyca, twardzina układowa, polineuropatia poalkoholowa),
• leki obniżające ciśnienie dolnego zwieracza przełyku (doustne środki antykoncepcyjne, blokery kanału wapniowego, beta2-mimetyki),
• ciążę,
• otyłość.

Pacjenci cierpiący na to schorzenie najczęściej skarżą się na uczucie pieczenia za mostkiem, uporczywy kaszel oraz odbijanie i cofanie się treści żołądkowej, zwłaszcza w pozycji leżącej lub przy pochylaniu się do przodu, a także po obfitym posiłku. Niepokojące objawy, takie jak zaburzenia połykania, utrata masy ciała oraz krwawienie z przewodu pokarmowego wymagają pilnej konsultacji lekarskiej.

Przeczytaj też: Ból pod lewą łopatką – przyczyny, jak leczyć?

Rak przełyku – najgroźniejsza przyczyna bólu przełyku

Ból sygnalizuje o szkodliwym procesie toczącym się w obrębie danego organu. Paradoksalnie spełnia on pożyteczną funkcję, gdyż niejednokrotnie wskazuje na pojawienie się choroby i pozwala na jej lokalizację. Niestety, w przypadku choroby nowotworowej przełyku ból w przełyku pojawia się dopiero w bardzo zaawansowanym stadium. Na raka przełyku chorują przede wszystkim mężczyźni po 40 roku życia.

Objawy nie są charakterystyczne. Występują trudności w połykaniu pokarmów, najpierw stałych, potem także płynnych. Może pojawić się chrypka, kaszel, duszność. Dolegliwości bólowe związane są z istotnym zwężeniem przełyku przez naciekający nowotwór w jego dalszych etapach. Rokowanie nie jest pomyślne ze względu na późne rozpoznanie. Czas przeżycia zdiagnozowanych pacjentów wynosi kilka miesięcy. Ważne zatem jest, aby nie lekceważyć nawet subtelnych objawów świadczących o nieprawidłowej pracy przełyku.

To też może Cię zainteresować: Ból pleców po prawej stronie

Badania w diagnostyce bólu przełyku

W diagnozowaniu bólu w przełyku z pomocą przychodzą liczne badania dodatkowe. Standardowo stosowane są trzy:

• RTG przełyku po podaniu środka cieniującego,
• badanie endoskopowe,
• manometria przełyku.

Środek kontrastowy w badaniu RTG pozwala na uwidocznienie zwężenia lub rozdęcia przełyku, obecności guza w przełyku bądź uchyłków lub po prostu upośledzonego pasażu. Podczas badania endoskopowego możliwe jest wykrycie zmian zlokalizowanych w obrębie ściany przełyku, a przede wszystkim rozwijającego się nowotworu.

W trakcie endoskopii pobiera się także wycinki błony śluzowej do badania histopatologicznego.

Z kolei manometria przełyku dokonuje pomiaru napięcia mięśni przełyku. Jest przydatna w diagnostyce achalazji oraz kurczu przełyku. W diagnostyce choroby refluksowej przeprowadza się także 24-godzinny pomiar pH oraz tzw. impedancji przełykowej, która dostarcza informacji na temat objętości oraz rodzaju zarzucanej treści (płynna, gazowa).

Dodatkowo w chorobie nowotworowej wykonuje się badanie TK, USG i PET w celu oceny zaawansowania choroby.

Jakie choroby wywołują podobny ból?

Ból zamostkowy nie zawsze jednak związany jest z chorobą przełyku. Źródłem dolegliwości mogą być wszystkie struktury zlokalizowane w klatce piersiowej za wyjątkiem miąższu płucnego. Ponadto proces zapalny toczący się w jamie brzusznej może powodować ból, który pacjent będzie lokalizował właśnie w klatce piersiowej. Oczywiście, rozpoznanie sugerować będą okoliczności wystąpienia objawu. Podczas wysiłku fizycznego lub w stresie emocjonalnym u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca pojawi się gniotący, piekący zamostkowy ból.

Podobne objawy będą we wspomnianym już zawale mięśnia sercowego. Dolegliwości bólowe występujące po zjedzeniu obfitego tłustego posiłku spowodowane są zapewne obecnością kamieni w pęcherzyku żółciowym. Również choroba wrzodowa żołądka może powodować zbliżone symptomy. Nie należy zapominać także o bólach nerwicowych, spowodowanych stanem zapalnym stawów mostkowo-żebrowych, a także urazami.