Manometria przełyku – wskazania, jak wygląda badania, jak się przygotować?

Czym jest manometria przełyku?

Manometria przełyku jest to podstawowa, a zarazem jedna z dokładniejszych metod służąca do oceny kurczliwości błony mięśniowej przełyku, należąca do grupy badań gastrologicznych. Przeprowadzając to badanie można określić ciśnienie spoczynkowe dolnego zwieracza przełyku, ocenę rozluźnienia zwieracza po przełknięciu pokarmu, a także potwierdzić lub wykluczyć epizody zarzucania treści żołądkowej.

Manometria przełyku polega na umieszczeniu wielonawowego cewnika w żołądku, wprowadzonego przez nos. Umieszczenie cewnika w żołądku pozwala na pomiar ciśnienia (inaczej napięcia) na wysokości górnego lub dolnego zwieracza przełyku.

Wykonanie manometrii przełyku umożliwia ocenę wielu parametrów decydujących o prawidłowym lub nieprawidłowym funkcjonowaniu przełyku (można odnaleźć przyczynę dolegliwości badanego pacjenta).

Za pomocą badania określa się:

• ciśnienie (napięcie) spoczynkowe dolnego zwieracza przełyku,
• długość całkowitą lub długość odcinka brzusznego przełyku,
• relaksację (rozluźnienie mięśniówki) po akcie połykania,
• parametry górnego zwieracza przełyku, mogące mieć wpływ na powstanie zaburzeń połykania,
• czynność trzonu przełyku.

Wskazania do manometrii przełyku

Jednym ze wskazań jest diagnostyka zaburzeń motoryki przełyku. Utrudnione przełykanie można podzielić na dwie grupy:

• pierwotne zaburzenia motoryki przełyku:

• achalazja – choroba, charakteryzująca się upośledzonym rozkurczem dolnego zwieracza przełyku, a także upośledzoną perystaltyką pozostałych odcinków przełyku.
• rozlany skurcz przełyku – tzw. przełyk korkociągowaty
• bolesny skurcz przełyku – przełyk typu „dziadka do orzechów”
• nieswoiste zaburzenia motoryki,
• wtórne przełykowe zaburzenia motoryki:

• wtórna achalazja,
• skrobiawica,
• niedoczynność tarczycy,
• twardzina układowa,
• stan po leczeniu laserem raka przełyku.

Manometrię przełyku wykonuje się również w diagnostyce bólu zamostkowego, którego przyczyny nie są zależne od serca. Metoda ta pomocna jest również w celu ustalenia położenia sondy pH-metrycznej, określenia nieprawidłowości perystaltyki przełyku przed planowanymi zabiegami na tym odcinku przewodu pokarmowego, a także w diagnostyce choroby refluksowej żołądka, również jeśli występują nietypowe objawy wspomnianego schorzenia.

Jak wygląda manometria przełyku?

Przygotowanie do manometrii przełyku polega na powstrzymaniu się od jedzenia i picia minimum 6 godziny przed planowanym badaniem. Wykonanie manometrii przełyku przebiega w taki sposób, że pacjentowi w pozycji siedzącej zakładana jest sonda – cienki wielokanałowy cewnik z bocznymi otworami. Cewnik przepłukiwany wodą wprowadza się przez nos do żołądka. Następnie pacjent kładzie się na plecach i w tej pozycji wykonuje się pomiar ciśnienia (napięcia) na wysokości dolnego zwieracza i mięśniówki przełyku. Ciśnienie (napięcie) związane ze zwieraczami mierzone jest podczas procesu wyciągania cewnika z żołądka, natomiast ciśnienie panujące w przełyku określa się podczas połykania przez pacjenta niedużych ilości wody.

Ile trwa manometria przełyku? Badanie trwa 20-25 minut.

Prawidłowy wynik manometrii przełyku

W manometrii przełyku ocenia się ciśnienie (napięcie) dolnego zwieracza przełyku prawidłowa wartość to poniżej 40 mm Hg, następnie ocenia się jego relaksację (rozluźnienie mięśnia), amplitudę ciśnienia fali perystaltycznej w dolnej części przełyku – prawidłowy wynik znajduje się poniżej 180 mm Hg, a także ocenia się odsetek jednoczesnych skurczów przełyku wywołanych połykaniem wody – prawidłowo poniżej 30%. Istotne jest również określenie skurczów podłużnych - powyżej 6sek., określenie czy są powtarzalne (powyżej 2), oraz czy mają dużą (>180mm Hg) czy małą amplitudę(<30mm Hg).

Nieprawidłowy wynik manometrii przełyku

U pacjenta cierpiącego na rozlany skurcz przełyku otrzymamy wynik: podwyższony odsetek jednoczesnych skurczów przełyku spowodowanych przełykaniem wody (powyżej 30%), obecne są skurcze przedłużone, o dużej amplitudzie. Ciśnienie (napięcie) panujące w dolnym zwieraczu przełyku jest podwyższone (powyżej 40mm Hg), rozluźnienie mięśniówki nie jest prawidłowe.

U pacjenta z nadmiernym kurczem przełyku wynik badania będzie wskazywał podwyższone ciśnienie (napięcie) dolnego zwieracza przełyku, natomiast relaksacja mięśniówki będzie prawidłowa.

Pacjenci z przełykiem typu „dziadka do orzechów” będą mieć następujące wyniki: amplituda fali perystaltycznej w dystalnym odcinku przełyku wynosi powyżej 180mmHg. Występują przedłużone skurcze, a także podwyższone spoczynkowe ciśnienie dolnego zwieracza przełyku.