Pieczenie w żołądku – przyczyny, objawy, leczenie

Przyczyny pieczenia w żołądku

Bardzo często uczucie palącego bólu w nadbrzuszu potocznie określane jest jako pieczenie w żołądku. Nadbrzusze to okolica górnej części brzucha, tuż pod żebrami, która rzeczywiście odpowiada położeniu żołądka, choć nie tylko. Znajduje się tam również m.in. dolna część przełyku, jego połączenie z żołądkiem, dwunastnica (początkowy odcinek jelita cienkiego), pęcherzyk żółciowy. Jest wiele schorzeń, które mogą objawiać się pieczeniem w nadbrzuszu, choć niekoniecznie muszą być związane jedynie z żołądkiem. Do głównych przyczyn pieczenia w nadbrzuszu należą:

1. choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy,
2. zapalenie błony śluzowej żołądka, w tym nieswoiste zapalenia jelit obejmujące żołądek i dwunastnicę (np. choroba Leśniowskiego-Crohna), zapalenie uchyłków żołądka,
3. refluks żołądkowo-przełykowy,
4. przepuklina przełykowa (przepuklina rozworu przełykowego),
5. choroby pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych (np. dysfunkcja zwieracza Oddiego),
6. rak żołądka (obecnie zmniejszająca się zapadalność),
7. dyspepsja czynnościowa.

Ponadto bóle mogą promieniować bądź rzutować z narządu znajdującego się w innej lokalizacji, np. serca. Należy zatem mieć na uwadze fakt, że nagłe pieczenie, ból w nadbrzuszu może świadczyć o tak poważnych sytuacjach, jak zawał serca (mówi się wówczas o tzw. masce brzusznej zawału).

Czytaj również: Leki na wymioty – jakie wybrać?

Diagnostyka pieczenia w nadbrzuszu

Ważnym elementem diagnostyki pieczenia w żołądku jest rozmowa lekarza z pacjentem. Już sam wywiad lekarski pozwala określić najbardziej prawdopodobną przyczynę dolegliwości. Pytania, które może zadać lekarz, by postawić trafną diagnozę, mogą być następujące:

• Czy ból, pieczenie występuje zależnie od posiłku, czy stale w ciągu dnia?
• Czy pieczenie w żołądku nasila się bezpośrednio po posiłku?
• Czy pieczenie nasila się dopiero 2–4 godziny po posiłku?
• Co łagodzi pieczenie w żołądku? Czy produkty mleczne przynoszą ulgę?
• Czy pieczenie promieniuje w górę do gardła, towarzyszy mu zgaga, nieprzyjemny zapach z ust?
• Czy pieczenie trwa od dłuższego czasu czy pojawiło się nagle?
• Czy pieczeniu towarzyszą nudności, wymioty treścią pokarmową lub krwistą, biegunka, smoliste stolce?

Powyższe pytania mają na celu obranie najlepszej dalszej drogi diagnostycznej, ewentualnie zastosowanie próby leczenia odpowiednimi substancjami, a także zauważenie objawów alarmowych, takich jak wymioty krwią lub smoliste stolce.

Zobacz też: Ból z prawej strony pod żebrami – co może oznaczać?

Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy

Częstą przyczyną pieczenia w żołądku jest choroba wrzodowa żołądka i/lub dwunastnicy. Wpływ na wystąpienie tego schorzenia mają:

• zakażenie bakterią Helicobacter pylori ,
• stosowanie leków przeciwbólowych z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), takich jak np. ibuprofen,
• palenie papierosów,
• stres emocjonalny,
• przewlekłe stany zapalne żołądka (np. w chorobie Leśniowskiego-Crohna),
• urazy głowy,
• ciężkie oparzenia,
• guzy wydzielające substancje pobudzające żołądek do nadmiernego wydzielania kwasu solnego niszczącego śluzówkę (zespół Zollingera-Ellisona).

Spożywanie alkoholu przez niektóre źródła podawane jest jako czynnik ryzyka choroby wrzodowej, jednak liczne badania wydają się przeczyć temu poglądowi. Wrzód, czyli głęboki ubytek błony śluzowej powstaje, gdy zaburzona zostaje równowaga pomiędzy czynnikami szkodliwymi działającymi na błonę śluzową żołądka i dwunastnicy a naprawczymi możliwościami organizmu. Wrzód żołądka najczęściej objawia się nasileniem bólu lub pieczenia w żołądku tuż po posiłku, zaś wrzód dwunastnicy 2–4 godziny po jedzeniu. Ulgę przynoszą produkty mleczne.

To też może Cię zainteresować: Śmierdzące stopy – przyczyny, leczenie

Pieczenie w żołądku – jakie badania?

Diagnostyka choroby wrzodowej obejmuje badania wykrywające infekcję H. pylori – test na Helicobacter pylori (testy oddechowe, testy z próbki kału, testy z krwi, testy wykonywane podczas badań inwazyjnych) oraz badania endoskopowe, czyli gastroskopię, na podstawie której stawia się rozpoznanie.

Czytaj również: Ból z lewej strony pod zebrami – co to może być?

Leczenie zależy od stopnia zaawansowania choroby, choć w każdym przypadku zaleca się stosowanie odpowiedniej diety, zaprzestanie palenia i unikanie niektórych leków, przede wszystkim leków z grupy NLPZ. W przypadku infekcji H. pylori zaleca się eradykację zakażenia poprzez zastosowania odpowiedniego schematu antybiotyków oraz inhibitorów pompy protonowej – leków hamujących wytwarzanie kwasu solnego. Możliwe jest także leczenie operacyjne w przypadku wcześniejszych niepowodzeń leczenia farmakologicznego, częstych nawrotów lub wystąpienia groźnych powikłań (np. perforacja).

To też może Cię zainteresować: Przelewanie w brzuchu – przyczyny

Zapalenie błony śluzowej żołądka

Różne czynniki mogą doprowadzić do rozwoju zapalenia błony śluzowej. Wyróżnia się m.in. czynniki chemiczne, termiczne, naczyniopochodne, infekcyjne. Zapalenie może przebiegać bezobjawowo, choć często pojawia się ból/pieczenie, dyskomfort w nadbrzuszu, nudności, wymioty.

Mogą występować krwawienia z przewodu pokarmowego. W przypadku występowania uchyłkowatości żołądka (czyli obecności uwypukleń ścian żołądka) może dochodzić do ich zapalenia i wyżej wymienionych objawów. Na stany zapalne żołądka mogą skarżyć się także osoby chorujące na chorobę Leśniowskiego-Crohna, czyli nieswoiste zapalenie jelit, które pomimo sugerującej nazwy obejmuje właściwie wszystkie odcinki przewodu pokarmowego. Leczenie zależy od przyczyny choroby.

Przeczytaj też: Ból brzucha po alkoholu

Refluks żołądkowo-przełykowy oraz przepuklina przełykowa

Refluks żołądkowo-przełykowy, czyli zarzucanie treści żołądkowej do przełyku i przepuklina przełykowa mogą ze sobą współistnieć. Do najbardziej charakterystycznych objawów choroby refluksowej przełyku (czyli GERD) należą:

• zgaga oraz regurgitacje (czyli cofanie się pokarmu z żołądka do przełyku),
• problemy z przełykaniem,
• bóle zamostkowe,
• kaszel,
• chrypka.

Nieleczony refluks może doprowadzić do powstania nadżerek i owrzodzeń wraz z perforacją (przedziurawieniem) włącznie, a także do bliznowatego zwężenia przełyku czy zachłystowego zapalenia płuc. W leczeniu stosuje się farmakoterapię oraz zabiegi operacyjne.

Przeczytaj również: Dlaczego bolą żebra?

Dyspepsja czynnościowa

Dyspepsję czynnościową rozpoznaje się, gdy wykluczone zostaną inne przyczyny dolegliwości pokarmowych (choroba wrzodowa, refluks, choroby dróg żółciowych, rak żołądka i inne). Objawia się ona poposiłkowym uczuciem pełności, wczesnym pojawieniem się uczucia sytości, pieczeniem w nadbrzuszu. Może wynikać z zaburzonej motoryki pracy żołądka i jelit czy błędów dietetycznych.

Przeczytaj: Wymiotowanie żółcią – co oznacza?

Wyniki badań endoskopowych są prawidłowe u większości chorych. Leczenie polega na usunięciu choroby podstawowej (refluksu, chorób dróg żółciowych itp.) i ponownej ocenie objawów. Jeśli objawy nadal się utrzymują, wówczas zaproponować można jedynie leczenie objawowe, poprawiające komfort życia.

Diagnostyka pieczenia w żołądku jest o tyle trudna, że jest to objaw dość niespecyficzny. Ważne jest, by nawiązać dobrą relację lekarz-pacjent, gdyż w niektórych schorzeniach leczenie jest długotrwałe i polega na poszukiwaniu najbardziej optymalnego dla pacjenta sposobu leczenia.

Czytaj również: Pieczenie skóry – przyczyny. Jak leczyć pieczenie skóry?