Męczący, duszący kaszel po papierosach – co oznacza, jak wygląda i jak go leczyć?

Skąd się bierze kaszel palacza?

W trakcie palenia papierosów, a także innych wyrobów tytoniowych, do dróg oddechowych dostaje się szereg substancji toksycznych. Naturalną odpowiedzią organizmu jest fizjologiczny odruch obronny – kaszel.

Kolejną przyczynę kaszlu palacza stanowi uszkodzenie rzęsek nabłonka oddechowego i związane z tym osłabienie mechanizmu oczyszczania dróg oddechowych. Rezultatem jest nadprodukcja śluzu, zaleganie wydzieliny i toksyn, a także mokre odkrztuszanie, szczególnie po nocy. Kaszel po papierosach może być po prostu odruchem obronnym, ale bywa też symptomem świadczącym o rozwoju choroby.

Sprawdź również: Odkrztuszanie plwociny (flegmy)

Jak wygląda kaszel po papierosach i kiedy się pojawia?

Długotrwały, uporczywy kaszel po papierosach jest dowodem na to, że w drogach oddechowych dochodzi do niekorzystnych zmian, zatem nie powinno się go bagatelizować. Nie należy również zaciemniać obrazu klinicznego poprzez przyjmowanie leków na kaszel palacza bez uprzedniego porozumienia z lekarzem.

Typowy kaszel palacza:

• jest kaszlem mokrym i przewlekłym;
• nasila się po nocy, tuż po przebudzeniu;
• jest najbardziej intensywny wcześnie rano.

Odkrztuszana wydzielina natomiast ma charakter śluzowy lub śluzowo-ropny.

Uporczywy kaszel po papierosach – czy jest objawem choroby?

Kaszel palacza wymaga diagnostyki, ponieważ może świadczyć o poważnych chorobach (np. raku płuc, przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc), które charakteryzują się niekorzystnym rokowaniem (tym gorszym, im później rozpoznana jest choroba).

Choroby ściśle związane z paleniem papierosów i objawiające się m.in. nieustępującym oraz długotrwałym kaszlem to przewlekła obturacyjna choroba płuc (w skrócie POChP) i rak płuc.

• Przewlekła obturacyjna choroba płuc – jest jednostką chorobową łączącą w sobie przewlekłe zapalenie oskrzeli oraz rozedmę płuc. Rozwój choroby ma ścisły związek z paleniem papierosów. W trakcie jej przebiegu dochodzi do nieodwracalnych zmian w płucach, a jedyny sposób na spowolnienie postępu choroby stanowi zerwanie z nałogiem nikotynizmu. Choroba objawia się uporczywym, męczącym kaszlem, a także stopniowym pogarszaniem wydolności organizmu, dusznościami, wyniszczeniem.
• Rak płuc – zdecydowanie częściej rozwija się u palaczy. Osoby palące często bagatelizują kaszel – nawet gdy odkrztuszana przez nich wydzielina jest podbarwiona krwią, dlatego choroba bywa wykrywana późno, w bardzo zaawansowanym stadium, co zdecydowanie pogarsza rokowanie na wyleczenie i długość życia.

Należy również pamiętać, że palenie papierosów prowadzi do zaostrzania innych chorób przewlekłych, np. astmy oskrzelowej, która także objawia się m.in. męczącym i duszącym kaszlem.

Jak leczyć kaszel palacza?

Kaszlu palacza nie powinno się bagatelizować, zwłaszcza jeżeli jest on uporczywy i męczący, a także, gdy towarzyszą mu dodatkowe objawy (np. krwioplucie, duszność, pogorszenie wydolności). Osoba paląca powinna być regularnie kontrolowana przez lekarza i poddawana badaniom, które ocenią morfologię oraz czynność dróg oddechowych. Podstawowe badaniami to RTG klatki piersiowej i spirometria (czynnościowe badanie układu oddechowego). Błędem jest przyjmowanie leków przeciwkaszlowych bez uprzedniej diagnostyki, a zwłaszcza bez porozumienia z lekarzem.

• Kiedy wykluczone zostaną choroby układu oddechowego, palacza trzeba przede wszystkim zachęcać do rezygnacji z nałogu, a przynajmniej do ograniczenia ilości wypalanych papierosów. Jeżeli zerwanie z nikotynizmem okazuje się trudne, warto wspomóc się lekami, np. zawierającymi cytyzynę, która, wiążąc się z tymi samymi receptorami co nikotyna, osłabia jej działanie na organizm i przyjemność odczuwaną po wypaleniu papierosa.
• Sposobem na złagodzenie kaszlu palacza są ziołowe leki zawierające wyciąg z: prawoślazu, porostu islandzkiego, dziewanny, anyżku, oraz ziele kopytnika itd.
• Ponadto zaleca się wypijanie dużej ilości płynów, co pozwoli na upłynnienie wydzieliny z dróg oddechowych i ułatwienie jej odkrztuszania. Pomocne może być też wykonywanie inhalacji z soli fizjologicznej, oklepywanie oraz sięganie po leki mukolityczne (rozrzedzające wydzielinę).