Głód nikotynowy – przyczyny, objawy, leczenie

Skutki rzucenia palenia – głód nikotynowy

Nikotyna jest substancją wywołującą w stosunkowo krótkim czasie niezwykle silne uzależnienie. Wynika to z mechanizmu działania tej substancji na komórki organizmu. Nikotyna wiąże się z receptorami nikotynowymi. Każda dawka nikotyny, będącej substancją psychoaktywną oraz działającą euforyzująco, wywołuje efekty o różnym stopniu nasilenia. Gdy jest dostarczana do organizmu w sposób regularny, komórki organizmu przyzwyczają się do jej obecności.

Zachodzą różne przemiany metaboliczne, które powodują przyzwyczajenie organizmu do nikotyny. Z czasem dochodzi do rozwoju uzależnienia od nikotyny. Tym samym każda zmiana dawki nikotyny (czyli jej obniżenie lub całkowite zaprzestanie dostarczania) wywołują równie szybką reakcję całego naszego ciała. Pojawia się wówczas cały zespół niezwykle różnorodnych objawów wywołanych głodem nikotynowym.

Przeczytaj też: Budzenie się w nocy – przyczyny, jak leczyć?

Jakie są objawy głodu nikotynowego?

Zmniejszenie ilości dostarczanej do organizmu dawki nikotyny etapami lub jej całkowite odstawienie manifestuje się szeregiem różnych objawów. Ich występowanie oraz stopień ich nasilenia różnią się osobniczo. Pierwsze objawy głodu nikotynowego mogą pojawić się już w kilka minut od wypalenia ostatniego papierosa, zwłaszcza u osoby bardzo silnie uzależnionej. Najczęściej występuje:

• niepokój, lęk,
• rozdrażnienie,
• silna, trudna do opanowania i nawracająca chęć zapalenia papierosa,
• zmniejszenie odporności na stres i obniżenie zdolności reagowania w sytuacjach stresujących,
• uczucie smutku, przygnębienia,
• problemy z koncentracją uwagi,
• suchość w jamie ustnej,
• kaszel palacza – kaszel po papierosach,
• wzmożone uczucie głodu,
• ból głowy,
• problemy ze snem,
• zaparcia,
• uczucie zmęczenia.

Ile trwa głód nikotynowy – jak długo od rzucenia palenia?

Te dość nieprzyjemne symptomy na początku walki z nałogiem tytoniowym występują w niezwykle silnym natężeniu. W początkowej fazie wydają się być niezwykle irytujące i nie do wytrzymania. Ich intensywność jednak stopniowo spada wraz z wydłużeniem czasu jaki mija od wypalenia ostatniego papierosa.

Najtrudniejsze są pierwsze chwile po wypaleniu ostatniego papierosa. Wówczas objawy związane z odstawieniem nikotyny występują najintensywniej. Każdy kolejny dzień, który udaje się wytrwać w niepaleniu powinien przynosić nieco mniej nasilone objawy głodu nikotynowego. Uznaje się, że najtrudniejsze do przetrwania są pierwsze dwa tygodnie, w czasie których palacz rzucający nałóg najbardziej narażony jest na powrót do palenia. Nieprzyjemne objawy głodu nikotynowego mogą być jeszcze odczuwane nawet do kilku tygodni lub nawet miesięcy od zaprzestania palenia. Zatem podejmując próbę rzucenia palenia należy być świadomym, że takie nieprzyjemne objawy mogą wystąpić.

Warto jednak wytrwać w postanowieniu o niepaleniu wyrobów tytoniowych jak najdłużej. Już w niecałe 20 minut od zaprzestania palenia spada tętno i obniża się ciśnienie tętnicze. Przy ponad 12-godzinnej abstynencji zmniejszeniu ulega poziom tlenku węgla zbliżając się do poziomu normy. W ciągu kliku tygodniu dochodzi do zdecydowanej poprawy wydolności krążenia krwi, a dodatkowo znika męczący kaszel palacza.

Podejmując zatem próbę rzucenia palenia należy być zatem świadomym, iż początkowa faza walki z nałogiem tytoniowym może obfitować w nieprzyjemne objawy związane z odstawieniem nikotyny. Jednak właściwa i odpowiednio silna motywacja do rzucenia palenia pozwoli na osiągnięcie celu.

Jak radzić sobie z głodem nikotynowym?

Próbę rzucenia palenia warto przemyśleć. Im bardziej świadoma będzie decyzja o zerwaniu z nałogiem tytoniowym, tym większe prawdopodobieństwo odniesienia sukcesu. Każdy palacz winien zatem uświadomić sobie, że ze względu na charakter nałogu, odstawienie nikotyny może u niego wywołać objawy głodu nikotynowego. Szczęśliwie istnieją metody pozwalające na zmniejszenie, a niekiedy nawet zniesienie niekorzystnych objawów – zarówno farmakologiczne, jak i behawioralne.

Do farmakologicznej walki z objawami zaprzestania palenia stosuje się różne typy preparatów. Najczęściej zaleca się stosowanie preparatów cytyzyny lub nikotynową terapię zastępczą, przy czym należy pamiętać, że przy tej ostatniej próby leczenia podejmowane są przy pomocy tej samej substancji, która odpowiedzialna jest za powstanie uzależnienia.

• Preparaty zawierające cytyzynę – która, w odróżnieniu od nikotyny nie wywołuje uzależnienia, ale pozwala na skuteczne zmniejszenie satysfakcji z wypalonego papierosa oraz istotnie zmniejsza nasilenie objawów głodu nikotynowego. Próba rzucenia palenia z udziałem preparatów cytyzyny z założenia trwa krócej (ok. 25 dni) niż stosowanie preparatów z nikotyną (od kilku do kilkunastu tygodni).
• Nikotynowa terapia zastępcza – polega na przyjmowaniu w różnych formach i stężeniach nikotyny (np. w formie inhalacji, gum do życia, pastylek do ssania czy plastrów). Terapia ta jest czasochłonna i przebiega etapami – wraz z upływem kolejnych tygodni leczenia stopniowo zmniejszeniu ulega dawka dostarczanej nikotyny, co ma pozwolić palaczowi nauczyć się funkcjonować bez papierosa. Nikotyna w przyjmowanych w ramach nikotynowej terapii zastępczej preparatach przede wszystkim nie dostarcza takiego samego uczucia zadowolenia jak w przypadku wypalonego papierosa oraz pozwala zmniejszyć występowanie objawów odstawienia nikotyny.

Skuteczne sposoby na głód nikotynowy

Ze względu na specyfikę uzależnienia od nikotyny, skuteczna walka z objawami głodu nikotynowego powinna uwzględniać także zmiany w postępowaniu palacza. Najczęściej bowiem palenie papierosów odbywa się w konkretnych okolicznościach. Zatem podejmując próbę rzucenia palenia należy dążyć do zmiany swoich przyzwyczajeń np.:

• jeśli każdy dzień zaczynał papieros palony przy kubku kawy warto spróbować przestawić się na filiżankę herbaty czy szklankę soku, które nie kojarzą się z momentem wypalania papierosa,
• gdy stres rozładowywany był wypalanym papierosem warto znaleźć inną metodę na jego redukcję (np.: gniecenie specjalnej piłeczki, spokojne oddychanie czy ćwiczenia relaksacyjne),
• jeśli paleniu papierosów sprzyjały wizyty w pubach i spożywanie alkoholu, warto na pewien czas je ograniczyć,
• gdy w najbliższym otoczeniu znajdują się przedmioty przypominające o paleniu (np. zapalniczki, popielniczki) warto je schować – ich brak w polu widzenia sprzyja opanowaniu chęci na zapalenie papierosa,
• jeśli chęć na zapalenie papierosa pojawia się w chwili wolnej (np. od nauki czy pracy) warto podjąć jakąś aktywność fizyczną (np.: jazdę na rowerze, bieganie na bieżni) by skupić myśli.