Ból mięśni nóg – jakie są przyczyny? Sposoby na bolesne skurcze w nogach

Czy przyczyną nagłych i silnych skurczów nóg są niedobory mikroelementów?

Przyczyną skurczów nóg są niedobory mikroelementów, a zwłaszcza wapnia, magnezu oraz potasu. Zmniejszony poziom tych pierwiastków w organizmie wynika zazwyczaj ze zbyt małej ich podaży. Dieta bogata w tłuszcze i pokarmy typu fast food, a uboga w warzywa, owoce i chudy nabiał sprzyja nocnym skurczom nóg.

Również spożywanie dużych ilości kawy, która „wypłukuje” mikroelementy z organizmu, działa niekorzystnie na organizm. Zdarza się jednak, że niedobór pierwiastków wynika z upośledzonego ich wchłaniania w przewodzie pokarmowym.

Do częstych przyczyn obniżonego poziomu mikroelementów należy także zażywanie leków, takich jak niektóre diuretyki, aminoglikozydy czy cisplatyna. Na silne skurcze mięśni częściej skarżą się także osoby uzależnione od alkoholu i niedożywione.

Przeczytaj również: Skurcze stóp – przyczyny, leczenie, ćwiczenia

Bolesne skurcze nóg – skąd się biorą?

Nagłe skurcze mięśni zazwyczaj są połączone z silnymi dolegliwościami bólowymi (pacjenci skarżą się często na bolesne mięśnie nóg). Wynika to z faktu, że mięsień kurczy się z dużą siłą, pozostając w napięciu przez pewien czas (około minuty). Skurcze nóg mają bardzo wiele przyczyn. Poniżej opisano dwie z nich.

• Przetrenowanie – brak odpowiedniej rozgrzewki i przemęczenie spowodowane nadmiernym i niedostosowanym wysiłkiem fizycznym, zwłaszcza u osób, które uprawiają sport nieregularnie to częsta przyczyna występowania skurczów w nogach.
• Odwodnienie organizmu – intensywny wysiłek fizyczny, wysokie temperatury i niedostateczna podaż płynów to recepta na odwodnienie i przegrzanie organizmu. Skurczom różnych partii mięśni (nie tylko nóg) towarzyszy podwyższona temperatura ciała, osłabienie, bóle głowy i nudności.

Skurcze w łydkach – czy to objaw żylaków nóg?

Zastawki żylne, które są niewydolne, zniszczone oraz zwężone lub niedrożne w wyniku zakrzepicy żylnej prowadzą do nadciśnienia żylnego – najważniejszego czynnika przewlekłej niewydolności żylnej. Schorzenie to obejmuje bardzo częstą przypadłość (zwłaszcza u płci żeńskiej, osób otyłych, pracujących przez wiele godzin w pozycji siedzącej lub stojącej), jaką jest choroba żylakowa.

Żylak to trwale poszerzona żyła powierzchowna, której średnica (w pozycji stojącej) wynosi co najmniej 3 mm. Przewlekła niewydolność żylna bardzo często rozpoczyna się od uczucia „ciężkich i pełnych nóg”, nasilającego się wieczorem i ustępującego po uniesieniu kończyn.

Bolesne, nocne skurcze łydek, drętwienie i mrowienie w obrębie kończyn dolnych, obrzęki oraz zabarwione na niebiesko, poszerzone żyły powierzchowne (powszechnie określane jako „pajączki”) to także symptomy rozpoczynającego się schorzenia.

Gdy etap choroby jest już bardziej zaawansowany, pojawia się tępy ból, nasilający się zwłaszcza w dzień. Niewydolność żylna może także prowadzić do przebarwień skóry, a nawet do występowania owrzodzeń żylnych.

Ból mięśni nóg i skurcze w nogach – jakie choroby mogą oznaczać?

Skurcze wywołują niejednokrotnie silny ból mięśni nóg. Które choroby są związane z częstymi skurczami i bolesnymi nogami?

• Miażdżyca tętnic kończyn dolnych – schorzenie to skutkuje niewystarczającą podażą tlenu do tkanek (w tym mięśni) przez zwężone naczynia tętnicze, w których odkładają się blaszki miażdżycowe zawierające między innymi cholesterol i trójglicerydy. Niedostatecznie ukrwione i niedotlenione mięśnie nie pracują prawidłowo, pojawiają się skurcze łydek, ale także partii mięśniowych całych kończyn dolnych.
• Cukrzyca – choć nie jest to choroba pierwotnie dotykająca układu naczyń krwionośnych, to również prowadzi do niewydolności tętnic obwodowych w kończynach dolnych. Mogą pojawiać się przykurcze i skurcze stóp, a nawet zaniki mięśniowe. Ponadto występują zaburzenia czucia dotyku, bólu i temperatury w obrębie kończyn dolnych.

Co na skurcze? Sposoby na skurcze nóg

Leczenie skurczów nóg powinno opierać się na terapii schorzenia podstawowego.

• W schorzeniach naczyń żylnych podstawą terapii jest leczenie uciskowe przy pomocy specjalnie dobranych opasek, pończoch lub podkolanówek uciskowych. Pomocniczo stosuje się także substancje wzmacniające ściany naczyń, takie jak: diosmina, rutyna czy escyna (otrzymywana z nasion kasztanowca zwyczajnego).
• W przypadku stwierdzonych niedoborów wapnia, potasu i magnezu w surowicy krwi niezbędna jest ich suplementacja, zarówno poprzez odpowiednią dietę, jak i preparaty dostępne w aptece.
• Walka z miażdżycą to przede wszystkim normalizacja poziomu cholesterolu (zarówno całkowitego, jak i jego frakcji – „dobrej” HDL i „złej” LDL) oraz trójglicerydów w surowicy krwi. W tym celu niezbędne jest stosowanie diety niskotłuszczowej, zwiększenie aktywności fizycznej, a w razie potrzeby – stosowanie leków obniżających poziom cholesterolu, najczęściej statyn.
• Zapobieganie powikłaniom naczyniowym w przebiegu cukrzycy wiąże się z utrzymywaniem prawidłowego poziomu cukru we krwi, normalizacją masy ciała i regularnymi kontrolami w poradni diabetologicznej.

Jak zapobiegać skurczom nóg?

Podstawą w zapobieganiu bolesnym skurczom mięśni jest odpowiednia dieta i nawodnienie. Posiłki powinny być wzbogacone o pokarmy bogate w mikroelementy. Naturalnym źródłem magnezu są: produkty pełnoziarniste, otręby pszenne, migdały, kakao, orzechy czy banany. Wapń natomiast znajduje się w mleku i jego przetworach, ale także w nasionach fasoli, szpinaku i wędzonych rybach.

Produkty bogate w potas to: pomidory, brokuły, morele, kakao i pestki dyni. W zapobieganiu miażdżycy dieta powinna być niskotłuszczowa, bogata w chude i gotowane mięsa, mleko oraz przetwory mleczne o obniżonej zawartości tłuszczu, warzywa i owoce.

Należy również pamiętać o właściwym nawodnieniu. Kawę i herbatę warto zastąpić niegazowaną wodą mineralną i ziołowymi herbatami, pamiętając jednocześnie o zwiększeniu ilości wypijanych płynów podczas upałów i w trakcie wysiłku fizycznego.

Aktywność fizyczna jest jak najbardziej wskazana, jednak należy pamiętać o odpowiedniej rozgrzewce przed treningiem, rozluźnieniu mięśni po zakończonych ćwiczeniach, jak i dostosowaniu intensywności wysiłku do własnych możliwości.