Shin splints – ból kości piszczelowej i mięśni nóg u biegacza

Shin splints – co to jest?

Shin splints (medial tibial stress syndrome – MTSS – zespół przeciążenia krawędzi przyśrodkowej piszczeli ) w języku polskim określany jest mianem syndromu sztywnej łydki lub zespołem przeciążenia piszczeli (kości piszczelowej). Jest to przykra dolegliwość bólowa u biegaczy długodystansowych, a także u osób, które uprawiają sport związany z biegami lub podskokami, np. piłkę nożną, koszykówkę, tenis ziemny, a także taniec.

Grupą społeczną szczególnie narażoną na shin splints są ludzie amatorsko uprawiający sport związany z bieganiem. Nieuświadomieni o poprawnym rozplanowaniu treningu robią sobie krzywdę, narażając kończyny dolne na bardzo duże przeciążenia.

Shin splints jest związany z dolegliwościami bólowymi (ból nóg od kolan w dół) różnych regionów goleni (podudzia). Głównie odczuwany jest ból piszczeli z przodu (z przedniej strony) oraz dolegliwości bólowe po zewnętrznej stronie goleni dotyczące mięśni strzałkowych. Najbardziej bolesnym regionem jest okolica przyśrodkowa piszczeli.

To też może Cię zainteresować: Ból pod stopą – jakie mogą być przyczyny?

Przyczyny bólu piszczeli oraz łydki po bieganiu

Przyczyn shin splints jest kilka. Nauka prawidłowego biegania i używanie odpowiedniej techniki oraz sprzętu pozwoliłoby na uniknięcie przykrych dolegliwości bólowych. Ból nóg wskazujący na zespół przeciążenia krawędzi przyśrodkowej piszczeli występuje po zakończonej aktywności fizycznej lub już w trakcie biegania.

Przyczynami zespołu przeciążeniowego piszczeli są:

• nieprawidłowa, twarda powierzchnia, z której korzysta sportowiec,
• złe obuwie sportowe, które nie amortyzuje uderzeń stóp o podłoże,
• wady stopy lub patologicznie nabyte obniżenie łuku stopy,
• źle przeprowadzona lub za krótka rozgrzewka, brak przygotowania mięśni goleni kończyn dolnych,
• nieprawidłowa postawa ciała podczas biegania,
• niewłaściwa technika biegania, w tym bieg prowadzony od pięty, a nie od śródstopia,
• nadmierne przetrenowanie lub bieg trwający zbyt długo.

Przyczyną sztywnej, bolącej łydki jest stosowanie zbyt dużych przeciążeń na mięśnie goleni oraz powtarzalność ruchów – bieganie, skakanie.

Nieprawidłowy dobór obciążenia wywołuje mikrourazy w mięśniach podudzia. Proces gojenia wywołuje usztywnienie włókien mięśniowych, które przyczyniają się do nieprawidłowego znoszenia przeciążeń. Stan taki prowadzi do rozwoju dolegliwości bólowych.

Przeczytaj również: Skurcze stóp – przyczyny, leczenie, ćwiczenia

Ból podudzia, stopy i mięśni nóg – shin splints?

Objawem shin splints jest m.in. silny ból goleni (podudzia). Intensywne ćwiczenia wymagające zaangażowania dużej partii mięśni przyczyniają się do powstania dolegliwości bólowych wielu pasm mięśniowych goleni. Pierwszymi objawami sugerującymi rozwój sztywnej łydki jest uczucie ciągnięcia i sztywności mięśni goleni po biegu czy rozegranym meczu.

Pacjenci często zgłaszają występowanie tępego, rozlanego, ostrego bólu po wewnętrznej stronie podudzia. Pojawia się także tkliwość przyśrodkowej krawędzi kości piszczelowej.

W zaawansowanym shin splints podczas badania palpacyjnego (za pomocą rąk lekarza) wyczuwa się nadmierne napięcie mięśni (pasm mięśniowych). W trakcie badania pacjent zgłasza tkliwość lub bolesność uciskową okolicy goleni. Mamy także do czynienia z bólem stopy podczas poruszania (np. w trakcie czynnego zginania grzbietowego oraz biernego zginania podeszwowego).

Wzrost dolegliwości bólowych w zespole przeciążenia piszczeli zauważalny jest podczas intensywnego wysiłku oraz stosowania nadmiernego obciążenia.

Ból kości piszczelowej i podudzia – jak leczyć shin splints?

Przeciążenie piszczeli dotyczy zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Jest to problem nie tylko sportowców uprawiających biegi lub inne dyscypliny sportowe związane z bieganiem, ale również osób uprawiających amatorsko biegi. Bieganie jest dobrym sposobem na odreagowanie stresu związanego z pracą, ale istotne jest, aby robić to prawidłowo i nie doprowadzić do kontuzji podudzia.

Pacjenci zgłaszający się z shin splints powinni być odpowiednio przebadani. Jeżeli do lekarza zgłaszają się zaraz po wystąpieniu silnego bólu goleni (podudzia), który trwa nieprzerwanie przez długi czas, oznacza to dolegliwość w fazie ostrej. Jeżeli ból występuje od dłuższego czasu, ale po jakimś czasie mija i taki stan trwa przez pewien okres – mamy do czynienia ze stanem przewlekłym.

Ostre stany bólowe przeciążenia piszczeli związane są ze zmniejszeniem narażenia na przeciążenia treningowe. Stan ostry powinien być leczony poprzez odciążenie kończyny od dalszych wysiłków. Można wprowadzić chodzenie o kulach przez krótki czas. Jeśli fizjoterapeuta na to pozwoli, można wprowadzić trening przerywany lub rozpocząć inną formę aktywności, np. jazdę na rowerze, pływanie.

W celu łagodzenia dolegliwości bólowych shin splints zaleca się stosowanie tapingu, chłodnych kompresów po treningu ewentualnie NLPZ – w celu zmniejszenia stanu zapalnego kończyn dolnych.

Ból nóg od kolan w dół – ćwiczenia rehabilitacyjne?

Zaleca się korzystanie z fizykoterapii oraz masażu nóg mającego na celu usprawnienie twardych, sztywnych i napiętych mięśni goleni. Zalecanymi zabiegami fizykoterapeutycznymi w tym wypadku jest m.in.: krioterapia, jonoforeza, prądy TENS. W zależności od stopnia przeciążenia nogi zaleca się zrobienie przerwy w intensywnym trenowaniu (od 2 do 6 tygodni).

W przewlekłym stanie shin splints powinno się początkowo ograniczyć dystans podczas biegania, a następnie popracować nad techniką biegu. Należy również rozważyć zmianę obuwia lub powierzchni po której się biega, jeśli jest niewłaściwa.

W przypadku nieprawidłowo wysklepionej stopy zaleca się używanie odpowiednich wkładek do buta. Zalecane jest podjęcie ćwiczeń rehabilitacyjnych na nogi, pozwalających na wzmocnienie mięśni goleni oraz rozciągnięcie powięzi otaczającej mięśnie. Na czas rehabilitacji można zmienić także formę uprawianego sportu.