Co oznaczają skurcze mięśni? Jak leczyć skurcze?

Skąd skurcze mięśni?

Skurcze mięśni to stosunkowo częsta dolegliwość, która dotyczyć może osób w każdym wieku i obu płci. Towarzyszący ból jest związany silnym napięciem mięśni, które stają się twarde jak kamień. Najczęstsze i najbardziej uciążliwe są skurcze mięśni nóg, które dodatkowo mogą upośledzać zdolność chodu, powodować upadki. Oczywiście objawy mogą dotyczyć mięśni kończyn górnych, mięśni karku i innych.

Skąd biorą się bolesne skurcze mięśni? Przyczyny skurczów mięśni są rozmaite, uzależnione od towarzyszących chorób, aktywności fizycznej czy diety. U osób młodszych skurcze mięśni często są efektem przetrenowania po nadmiernym wysiłku fizycznym, po aktywności niepoprzedzonej odpowiednią rozgrzewką czy rozciąganiem mięśni. Skurcze w nogach mogą być także objawem różnych chorób ogólnoustrojowych oraz zaburzeń elektrolitowych (składników mineralnych naszego organizmu).

Przeczytaj również: Skurcze stóp – przyczyny, leczenie, ćwiczenia

Niedobór mikroelementów – najczęstsza przyczyna skurczów

Za skurcze nóg mogą odpowiadać zaburzenia składników mineralnych w organizmie. Do prawidłowej pracy mięśni wymagany jest udział wielu pierwiastków, w tym najważniejszych, takich jak:

• potas,
• magnez,
• wapń.

Mikroelementy te dostarczane są do organizmu człowieka z pokarmem. Dlatego istotne jest utrzymywanie odpowiednio zbilansowanej diety.

Należy pamiętać, że wydalaniu mikroelementów z organizmu sprzyjają niektóre substancje. Należą do nich m.in. leki moczopędne, np. diuretyki pętlowe czy tiazydy. Do utraty tych cennych związków może prowadzić także picie dużych ilości mocnej kawy, która sprzyja wydalaniu magnezu i potasu z moczem. W efekcie może dojść do niedoboru tych mikroelementów, co wywołuje bolesne skurcze łydek.

Podobnie działać mogą niektóre środki wspomagające odchudzanie, przeczyszczające (nawet te o pochodzeniu roślinnym), a także alkohol. Dlatego zawsze, gdy pojawiają się objawy skurczów mięśni należy zastanowić się nad przyjmowanymi lekami i środkami dietetycznymi. Typowe dla zaburzeń elektrolitowych są bolesne skurcze i ból nóg w nocy, które często potrafią nawet wybudzić ze snu.

Co oznaczają skurcze mięśni? Na co wskazują skurcze łydek?

Skurcze w łydkach mogą również być objawem rozwijającej się choroby. Jeśli skurczom towarzyszą objawy, takie jak:

• uczucie ciężkich nóg,
• obrzęki w okolicach kostek, zwłaszcza pod koniec dnia,
• pieczenie stóp,
• obecność pajączków naczyniowych na kończynach,

z dużym prawdopodobieństwem można podejrzewać u siebie rozwijającą się przewlekłą niewydolność żylną, żylaki kończyn dolnych. Wskutek patologii zastawek w żyłach kończyn dolnych dochodzi do zaburzenia krążenia w obrębie nóg, czego efektem są powyższe objawy, w tym skurcze i wrażenie bólu mięśni nóg. Poprzez odpowiednie postępowanie i leki można załagodzić dolegliwości.

Inne przyczyny skurczów nóg

Lista potencjalnych czynników wywołujących uporczywe skurcze łydek i innych części ciała jest o wiele dłuższa. Wśród przyczyn dolegliwości należy wskazać także takie choroby jak:

• miażdżyca naczyń tętniczych – wskutek odkładania się w naczyniach blaszek miażdżycowych, których głównym składnikiem jest cholesterol i triglicerydy, naczynia ulegają zwężeniu, a tkanki przez nie zaopatrywane (przede wszystkim mięśnie, które potrzebują dużego przepływu krwi do sprawnego działania) są osłabione, niedokrwione i niedotlenione, co powodować może bolesne skurcze; dotyczyć mogą całych kończyn dolnych;
• cukrzyca – podobnie może uszkadzać naczynia krwionośne i powodować niedokrwienie; ponadto, upośledzając działanie układu nerwowego, może wywoływać opatrzne odczucia (np. mrowienie, drętwienie);
• choroby neurologiczne – np. dystonia, która polega na mimowolnych skurczach mięśni; jest to jednak dolegliwość stosunkowo rzadka.

Czytaj również: Niedokrwienie kończyn dolnych – przyczyny, objawy, leczenie niedokrwienia nóg

Jaka dieta na skurcze?

Postępowanie przy skurczach mięśni powinno opierać się przede wszystkim na wykryciu najbardziej prawdopodobnej przyczyny problemu. Należy zastanowić się nad swoją dietą, przyjmowanymi lekami i suplementami, aktywnością fizyczną, możliwością współistnienia uogólnionych chorób.

Podstawą leczenia skurczów jest odpowiednia dieta, bogata zarówno w pokarmy roślinne, takie jak i mięso, nabiał. Zbilansowana dieta nie tylko dostarczy prawidłowej ilości mikroelementów, ale także zapewni właściwy stan naczyń, poprzez kontrolę poziomu cholesterolu – zmniejszy ryzyko uogólnionej miażdżycy tętnic. Oczywiście można przyjmować różne suplementy diety zawierające liczne witaminy i składniki mineralne, zwłaszcza w odpowiedniej kombinacji (np. wchłanianie magnezu wzmacnia witamina B6). Warto także wprowadzić do jadłospisu pokarmy, które zawierają istotne mikroelementy w naturalnej formie, np.:

• magnez: obecny w ciemnozielonych warzywach liściastych (szpinak, botwina), orzechach, migdałach, nasionach słonecznika, bananach, rybach, czekoladzie;
• potas: pomidory i ich przetwory, kakao i czekolada, pestki dyni, fasola biała, brokuły, morele;
• wapń: mleko i przetwory mleczne, ryby wędzone, szpinak, orzechy.

Jak leczyć skurcze mięśni? Co pomaga na skurcze?

W przypadku, gdy za skurcze mięśni odpowiedzialne są rozwijające się żylaki kończyn dolnych, oprócz wspomagającego postępowania dietetycznego pomocne może być stosowanie pończoch, rajstop o stopniowanym ucisku. Po skończonym dniu pracy oraz w nocy nogi warto ułożyć na podwyższeniu (np. poprzez wsadzenie koca pod prześcieradło czy położenie ich na poduszce), dzięki czemu obrzęki będą redukowane z pomocą siły grawitacji, a jednocześnie ryzyko, że wystąpią nocne skurcze mięśni nóg zmniejszy się.

Korzystne może być także przyjmowanie doustne preparatów wzmacniających żyły, zawierających substancje takie jak:

• diosmina i hesperydyna – zmniejszające obrzęki;
• rutyna, witamina C – odpowiadające przede wszystkim za odpowiedni stan ściany naczyń;
• wyciągi roślinne m.in. z kory dębu, również w postaci maści.

Długie przebywanie w pozycji siedzącej również może prowadzić do nieprzyjemnego skurczu nóg, zwłaszcza przy zakładaniu nogi na nogę, co ogranicza dopływ krwi do kończyn dolnych. Dlatego nawet w trakcie pracy warto robić co jakiś czas chociaż krótką, minutową przerwę na przejście się po biurze czy korytarzu w celu uruchomienia pompy mięśniowej.