Łydka – gdzie i jak boli? Przyczyny, objawy i leczenie bólu łydek

Przyczyny bólu łydki – skąd ból w łydce?

Ból łydek, odczuwany jako ból nóg od kolan w dół z tyłu, spowodowany może być przez różnorodne czynniki. Objaw w wielu przypadkach pojawia się w wyniku urazu kończyny dolnej. Częsty jest także rwący ból łydek po bieganiu i innych formach treningu obciążających nogi (ból mięśni łydek, czyli zakwasy w łydkach). Ból łydki pod kolanem pojawia się także w przebiegu chorób zwyrodnieniowych, zapalnych, neurologicznych czy ogólnoustrojowych (na przykład w cukrzycy). Ból łydek u dziecka może mieć związek z bólami wzrostowymi.

Przeczytaj również: Ból pod mostkiem – możliwe przyczyny

W wielu przypadkach ból lokalizujący się w obrębie łydki ma związek z procesem patologicznym, toczącym się w obrębie naczyń żylnych lub tętniczych kończyn dolnych. Najczęściej ból w łydkach pojawia się w przebiegu przewlekłego lub ostrego niedokrwienia kończyn dolnych lub jest pierwszym symptomem żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej. Zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych, które rozwija się w obrębie żylaków kończyn dolnych również może być źródłem bolącej łydki. Wymienić należy jeszcze przewlekłą niewydolność żylną obejmującą m.in. chorobę żylakową, która w swym przebiegu charakteryzuje się występowaniem bolesnych kurczów mięśni łydek nasilających się nocą.

Dla wymienionych jednostek chorobowych ból łydki jest wspólnym objawem, który pojawia się we wczesnych etapach rozwoju schorzenia. Pozostały obraz kliniczny jest różnorodny w zależności od schorzenia. W niektórych przypadkach przebieg chorób związanych z bolącą łydką może być ciężki i prowadzić do poważnych konsekwencji, dlatego nie warto zwlekać z wizytą u specjalisty, niezależnie od tego czy dokucza nam ból nóg po wysiłku, czy łydki bolą w spoczynku.

Przeczytaj też: Clexane – właściwości, wskazania, przeciwwskazania

Przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych a ból łydki

Ból nóg poniżej kolan w tylnej części kończyny może wskazywać na problemy krążeniowe. W przypadku bólu łydek przyczyną może być przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych. To stan, w którym ilość dostarczanego tlenu do tkanek jest za mała w stosunku do zapotrzebowania. Dzieje się tak wskutek zaburzonego przepływu krwi w tętnicach spowodowanego najczęściej zmianami miażdżycowymi. Częstość występowania schorzenia zwiększa się wraz z wiekiem. Szacuje się, że bóle w łydkach dotyczą ponad połowy pacjentów po 70. roku życia. Wśród czynników ryzyka rozwoju przewlekłego niedokrwienia kończyn dolnych wymienić należy:

• palenie tytoniu,
• cukrzycę,
• nadciśnienie tętnicze,
• hipercholesterolemię,
• wiek,
• płeć – mężczyźni chorują dwukrotnie częściej niż kobiety.

Przeczytaj również: Skurcze stóp – przyczyny, leczenie, ćwiczenia

Choroba rozwija się stopniowo. Na początku ból pod kolanem promieniujący do łydki się nie pojawia, nie występują też żadne dolegliwości, tylko niewielka część chorych zauważa łatwiejszą męczliwość kończyn, większą wrażliwość na zimno oraz uczucie mrowienia stóp. Wraz z rozwojem patologicznych zmian pojawia się tak zwane chromanie przestankowe. Jest to ból występujący podczas wysiłku fizycznego – ból łydek podczas chodzenia charakteryzuje się stałym występowaniem po przejściu określonej długości, a lokalizuje się poniżej zwężenia tętnicy, u większości pacjentów w obrębie łydki. Zmusza chorego do zatrzymania się i ustępuje samoistnie po chwili odpoczynku.

Zobacz również: Niedokrwienie jelit – przyczyny, objawy, leczenie

Na bardziej zaawansowanych etapach choroby u pacjentów występuje także ból łydek w nocy, utrudniający zasypianie. Pojawia się wyraźne zblednięcie skóry stopy oraz jej oziębienie. Może także pojawić się zasinienie oraz przebarwienia w obrębie skóry goleni. Charakterystyczna jest utrata owłosienia oraz zaniki mięśniowe, powodujące asymetrię kończyn. Nieleczone schorzenie może doprowadzić do owrzodzeń oraz martwicy tkanek, które, w najgorszym wypadku, doprowadzą do konieczności amputacji kończyny.

Zobacz też: Ból kostki – przyczyny bólu w kostce, sposoby leczenia i rehabilitacji

Ból łydki w żylnej chorobie zakrzepowo-zatorowej

Ból nóg pod kolanami występuje również przebiegu żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej. W obrębie kończyny dolnej rozwija się zakrzepica żył głębokich. Zakrzep, powiększając się, powoduje znaczne utrudnienie odpływu krwi z kończyny, co skutkuje wzrostem ciśnienia wewnątrz naczynia, co doprowadza do niewydolności żylnej i związanych z tym stanem objawów. Lista czynników, które mogą predysponować do rozwoju schorzenia i wystąpienia bólu pod kolanem z tyłu jest bardzo długa. Najważniejsze z nich to:

• wiek >40 lat,
• otyłość,
• urazy,
• długotrwałe unieruchomienie kończyny dolnej,
• niedowład kończyny,
• nowotwory złośliwe,
• ciąża.

Przeczytaj też: Gorączka u dziecka bez innych objawów

Jaki boli noga przy zakrzepicy? Nasilenie bólu nogi w łydce i innych objawów zakrzepicy żył głębokich zależy od rozległości zmian w naczyniach żylnych. U wielu pacjentów zakrzepica żył głębokich przebiega bezobjawowo i ustępuje samoistnie. W cięższych przypadkach charakterystyczny jest ból łydki przy chodzeniu. Często występuje obrzęk podudzia lub całej kończyny, a także bolesność lub tkliwość przy uciskaniu. Kończyna jest nadmiernie ucieplona, a objawom tym może towarzyszyć stan podgorączkowy. Schorzenie ma tendencje do nawracania.

To też może Cię zainteresować: Jak ciśnienie atmosferyczne wpływa na człowieka?

Przewlekła niewydolność żylna

Silne, rwące bóle łydek są objawem charakterystycznym także dla niewydolności żylnej. W schorzeniu tym dochodzi do zastoju żylnego wskutek wstecznego przepływu krwi w żyłach. Przewlekła niewydolność żylna przebiega stopniowo, a objawy uzależnione są od jej zaawansowania. Początkowo pacjenci skarżą się na uczucie ciężkich nóg oraz ich „przepełnienia”. Wyraźną ulgę przynosi odpoczynek ze stopami ułożonymi powyżej ciała. Z czasem pojawiają się obrzęki łydek oraz widoczne prześwitujące niebieskawe żyły powierzchowne. Charakterystyczne są również bolesne skurcze łydek, które nasilają się nocą, w pozycji stojącej oraz w czasie upałów.

To też może Cię zainteresować: Ból pod stopą – jakie mogą być przyczyny?

Na kończynach widoczne są teleangiektazje, czyli poszerzone żyłki śródskórne, które z czasem przekształcają się w szerokie, skręcone żylaki kończyn dolnych. Mogą pojawić się także brązowe przebarwienia skóry goleni lub ogniska jej zaniku. W najbardziej zaawansowanych etapach choroby dochodzi do owrzodzeń. Również i w przypadku tej choroby znane są czynniki ryzyka:

• płeć żeńska,
• czynniki dziedziczne,
• ciąża,
• praca w pozycji stojącej lub siedzącej,
• otyłość,
• przyjmowanie doustnych środków antykoncepcyjnych.

Ból w łydce jak skurcz, zwłaszcza ten nawracający, nie powinien być ignorowany.

Przeczytaj również: Perforacja jelita – przyczyny, objawy, leczenie

Diagnostyka bólu łydki – co robić, kiedy boli w łydce?

Diagnostyka bólu występującego w obrębie łydki związanego ze schorzeniami naczyniowymi uzależniona jest od obrazu klinicznego choroby. Przy podejrzeniu jako przyczyny bolących łydek przewlekłego niedokrwienia kończyn dolnych z pomocą przychodzą badania dodatkowe. W badaniach laboratoryjnych można wykazać nieprawidłowości biochemiczne, stanowiące czynniki ryzyka schorzenia. Dokonuje się także pomiaru wskaźnika kostka–ramię, który stanowi iloraz ciśnienia skurczowego zmierzonego na stopie i na ramieniu. Jego nieprawidłowa wartość świadczy o obecności zwężeń w obrębie tętnic.

Sprawdź również: Ból kolana – co robić, jakie badania?

Podstawową metodę diagnostyki bólu nóg od kolan w dół z tyłu stanowi badanie USG tętnic, które pozwala zlokalizować i ocenić rozległość niedrożności naczynia. W diagnostyce choroby można także posłużyć się tomografią komputerową lub rezonansem magnetycznym. W ocenie anatomii i czynności układu żylnego kończyn dolnych również wykorzystywane jest badania USG, które stanowi podstawę procesu diagnostycznego. Jeżeli obraz kliniczny sugeruje zakrzepicę żył głębokich kończyny dodatkowo przeprowadza się ultrasonograficzny test uciskowy oraz oznacza się dimer D we krwi, którego wzrost koreluje z procesem zakrzepowym. W niektórych przypadkach wykonuje się również wenografię żył kończyny dolnej.