Ból kostki – przyczyny bólu w kostce, sposoby leczenia i rehabilitacji

Jakie są przyczyny bólu kostki?

Ból kostki a budowa stawu skokowego

Kostki są dystalnym odcinkiem kości podudzia. Kostka boczna jest końcowym fragmentem kości strzałkowej, natomiast kostka przyśrodkowa stanowi końcowy odcinek kości piszczelowej. Obie kostki połączone są ze sobą więzozrostem piszczelowo-strzałkowym. Dystalne odcinki kości goleni tworzą wraz z kością skokową staw skokowo-goleniowy. Potocznie dolegliwości bólowe stawu skokowego oraz jego okolicy można określić mianem bólu kostki.

Sprawdź również: Ból kolana – co robić, jakie badania?

Ból w kostce – przyczyny

Ból kostki może mieć różnorakie pochodzenie.

Ogólnie przyczyny bolącej kostki można podzielić na:

• uszkodzenie struktur kostno-stawowych;
• uszkodzenia ścięgien, mięśni okolicy kostek;
• inne patologie stawu, np. choroba zwyrodnieniowa, przewlekła niewydolność żylna kończyn dolnych.

Przeczytaj też: Złamany palec – objawy, przyczyny, leczenie

Ból kostki, spuchnięta kostka po urazie

Staw skokowo-goleniowy należy do stref ciała, które często narażone są na kontuzje. Ból kostki po upadku, uderzeniu, niefortunnym skoku dotyczy szczególnie osób aktywnych fizycznie, zawodowo uprawiających sport, a także u osób otyłych lub dotkniętych rodzinnymi chorobami ogólnoustrojowymi.

Ból kostki po bieganiu? Choroba zwyrodnieniowa stawu skokowego

Ponadto u niektórych osób może dojść do rozwoju choroby zwyrodnieniowej stawu skokowego. Nadmierne eksploatowanie stawów skokowych oraz zwiększona liczba kontuzji tej okolicy (częsty ból w kostce) może prowadzić do przeciążenia stawu, a finalnie do przykrych dolegliwości bólowych (ból kostki po bieganiu, długotrwałym staniu).

Zobacz również: Ganglion na stopie – co to jest i jak leczyć?

Ból kostki bez urazu, ból kostki bez opuchlizny

Z kolei ból kostki bez urazu, ból w kostce bez opuchlizny – pozornie – bez przyczyny, może być związany z przewlekłą niewydolnością żylną. W takim przypadku pacjent może skarżyć się na ból kostki i łydki.

Ból kostki bez urazu: zwyrodnieniowy ból kostki i ból nóg w kostkach przy żylakach

Przewlekły ból nóg w kostkach – choroba zwyrodnieniowa stawu skokowego

Choroba zwyrodnieniowa stawu skokowego przyczynia się do powstania deformacji stawu poprzez zwężenie szczeliny stawowej. W wyniku tego dochodzi do ograniczenia ruchomości stawu skokowego oraz wystąpienia bólu kostki podczas poruszania, bólu kostki po bieganiu. W przebiegu choroby pojawiają się osteofity, tzn. wyrośla kostne, które drażnią pochewki ścięgniste, przyczyniając się do powstania przykrego bólu w kostkach.

Zwyrodnieniowe bóle kostek mogą mieć etiologię urazową i nieurazową.

Boląca kostka – urazowe przyczyny choroby zwyrodnionej stawu skokowego:

• urazy stawu skokowego,
• przeciążenia,
• liczne mikrourazy.

Ból w kostce – przyczyny nieurazowe choroby zwyrodnionej stawu skokowego:

• wady stóp ( płaskostopie , stopa nadmiernie wydrążona),
• choroby reumatyczne,
• choroby kostne np. jałowa martwica kości ,
• choroby bakteryjne niszczące staw skokowy.

Przeczytaj też: Rwa kulszowa a zapalenie korzonków

Ból kostki bez urazu, spuchnięta kostka bez urazu – czy to mogą być żylaki?

Przewlekła niewydolność żylna jest chorobą, która rozwija się stopniowo. Początkowo występują bóle nóg w kostkach (bez urazu), a następnie dolegliwości bólowe całej goleni. Dochodzi do powstania obrzęku kostek (boląca, spuchnięta kostka bez urazu). Z czasem pojawiają się silne bóle kurczowe łydek, pajączki oraz znacznie większe zmiany naczyniowe. Ból nóg w kostkach nasila się wieczorem, po dłuższym staniu czy siedzeniu.

To też może Cię zainteresować: Ból pod stopą – jakie mogą być przyczyny?

Boląca i spuchnięta kostka – urazy stawu skokowego

Ból w kostce może pojawić się po urazie stawu skokowo-goleniowego. Do najczęstszych przyczyn zalicza się stłuczenia, skręcenia oraz zwichnięcia stawu skokowego.

Boląca kostka a stłuczenie

Stłuczenie kostki jest najlżejszym z objawów urazu stawu skokowego . Kostki są wystającym elementem stawu skokowego, łatwo zatem się o nie uderzyć. W zależności od miejsca uderzenia, pojawia się ból kostki po zewnętrznej stronie lub od strony wewnętrznej.

To też może Cię zainteresować: Na czym polega masaż tajski?

Ból w kostce spowodowany skręceniem i zwichnięciem stawu skokowego

Do skręceń lub zwichnięć stawu skokowego dochodzi z reguły podczas nieprawidłowego postawienia stopy na podłożu – dołek w ziemi, twarda przeszkoda, schodzenie po schodach i złe ustawienie stopy podczas pokonywania stopni. Pacjent skarży się na ból kostki podczas chodzenia, może wystąpić również zasinienie w okolicach kostki.

Mianem skręcenia kostki określa się wykonanie nadmiernego ruchu w stawie, w wyniku czego dochodzi do naciągnięcia ścięgien, więzadeł, a także torebki stawowej. Zwichnięcie stawu skokowego wiąże się z utratą fizjologicznego kontaktu powierzchni stawowych z uszkodzeniem ścięgien, więzadeł oraz torebki stawowej. W wyniku zaistniałego urazu pojawia się silny ból kostki wraz z opuchlizną, ucieplenie, a także może wystąpić krwiak, a później zasinienie miejsca kontuzjowanego. Nasilenie objawów zależy od siły, która zadziałała na staw skokowy oraz okoliczności zdarzenia.

To też może Cię zainteresować: Kinezyterapia – co to jest?

Ból kostki – złamanie kostki

Poważniejszą kontuzją kostek może być ich złamanie. W wyniku działającej dużej siły na staw skokowy, np. w wyniku uderzenia, upadku ze skręceniem stawu skokowego, zderzenia z przeszkodą może dojść do złamania kostki. Powstaje silny ból w kostce. Rozległość obrażeń zależy od siły działającej na struktury kostne tworzące staw.

Rodzaje złamań kostek:

• jednej kostki: przyśrodkowej lub bocznej – złamanie kostki bocznej często występuje z dodatkowym wysokim złamaniem kości strzałkowej;
• złamania dwukostkowego – złamanie kostki bocznej oraz kostki przyśrodkowej;
• złamania trójkostkowego – złamanie kostki bocznej, kostki przyśrodkowej oraz złamanie krawędzi tylnej kości piszczelowej;
• poszczególne złamania dwu-, i trójkostkowe mogą również przebiegać z uszkodzeniem więzozrostu P-S; przyczynia się to dodatkowo do niestabilności stawu skokowego.

Ból w kostce po urazie – metody postępowania

Ból kostek u nóg należy skonsultować z lekarzem. Podstawą diagnostyki urazów stawu skokowego jest badanie kliniczne przez lekarza. Ważnym badaniem, które należy wykonać, kiedy boli kostka po urazie, jest zdjęcie rentgenowskie.

Metody leczenia bólu kostki po urazach:

• Stłuczona kostka wymaga odpoczynku, środków łagodzących ból kostki oraz zimnych okładów.
• W przypadku skręcenia należy zastosować unieruchomienie w szynie gipsowej, opasce/bandażu elastycznym lub specjalnej ortezie na staw skokowy. Ponadto należy odciążyć kontuzjowaną kończynę i zastosować zimne okłady, a także preparaty ściągające obrzęk i łagodzące ból kostek.
• Kiedy ból w kostce spowodowany jest zwichnięciem , postępowanie jest podobne. W przypadku, gdy nie wystąpi samoistne nastawienie, należy wykonać zamkniętą repozycję, a następnie unieruchomić kończynę w szynie gipsowej.
• Kiedy RTG kostki wykaże, że ból kostki spowodowany jest złamaniem, należy ocenić stopień jego przemieszczenia oraz stan ogólny zdrowia pacjenta.
  • W przypadku złamań nieprzemieszczonych, bez uszkodzenia więzozrostu piszczelowo-strzałkowego, można zastosować unieruchomienie w gipsie.
  • Złamanie kostki z przemieszczeniem z zaburzeniem linii stawowej, wieloodłamowe, z uszkodzeniem więzozrostu piszczelowo-strzałkowego wymagają zaopatrzenia operacyjnego. W zależności od stopnia złamania wykonuje się zespolenie kostek metalem: płytką, śrubami lub drutami Kirschnera. Naprawę więzozrostu piszczelowo-strzałkowego wykonuje się odpowiednią śrubą więzozrostową lub specjalną taśmą.

Co oznacza ból kostki po zewnętrznej stronie i po wewnętrznej stronie?

Staw skokowy jest skomplikowany pod względem budowy nie tylko kostnej. W obrębie kostek przebiega kilka ważnych ścięgien, których choroby lub patologie mogą wywoływać silny ból kostki, czasami bez komponenty urazowej – pacjenci skarżą się na ból kostki bez urazu, spuchniętą kostkę bez urazu, ból kostki bez opuchlizny. W takich przypadkach oprócz zdjęcia RTG stawu skokowego warto wykonać diagnostykę USG mięśni i ścięgien stawu skokowego. Niektóre przypadki wymagają rozszerzania diagnostyki poprzez wykonanie CT stawu skokowego (przy obrażeniach kostnych) lub rezonansu magnetycznego celem oceny struktur mięśniowych oraz ścięgnistych w okolicy kostki.

Niektóre przyczyny bólu kostki bez urazu:

• Ból poniżej kostki bocznej może być spowodowany przez rozerwanie więzadeł bocznych wywołane poprzez nieodpowiednie ustawienie stopy podczas ruchu. W wyniku uszkodzenia struktur więzadeł bocznych stawu skokowego występuje znaczny obrzęk okolicy kostek (spuchnięta kostka), a także ból przy badaniu palpacyjnym (ból kostki przy dotyku) poniżej kostki bocznej. Może wystąpić krwiak lub zasinienie kontuzjowanej okolicy. Leczenie polega na unieruchomieniu kończyny dolnej w opatrunku gipsowym na 6–10 tygodni.
• Ból pod kostką z boku może być związany z pourazowym zniekształceniem tyłostopia. Przykładem może być pourazowe zniekształcenie kości piętowej, powstałe osteofity , które zmniejszają przestrzeń, w której przebiegają ścięgna mięśni strzałkowych wraz z ich pochewkami. W wyniku ich drażnienia podczas ruchu dochodzi do powstania przewlekłego stanu zapalnego. Bóle poniżej kostki bocznej są typowe dla ucisku i podrażnienia pochewek ścięgien mięśni strzałkowych. W niektórych przypadkach konieczne jest wykonanie zabiegu operacyjnego.
• Ból pod kostką po wewnętrznej stronie również związany jest ze zmniejszeniem przestrzeni, w której przebiegają pochewki ścięgien mięśni: piszczelowego tylnego, zginacza palców długiego oraz zginacza palucha długiego. Często patologia w obrębie tej kostki występuje w wyniku rozwijającej się choroby zwyrodnieniowej stawu skokowego. Wyrośla kostne drażnią pochewki ścięgien, prowadząc do przewlekłego stanu zapalnego i ostrego bólu kostki poniżej kostki przyśrodkowej.
• Ból nad kostką po wewnętrznej stronie może być związany z rozerwaniem więzadła trójgraniastego. Występuje rzadko i związany jest ze skręceniem stopy ustawionej na zewnątrz przy nadmiernej pronacji. Może pojawić się obrzęk, krwiak, zasinienie oraz bolesność palpacyjna powyżej kostki przyśrodkowej. Leczenie obejmuje unieruchomienie w opatrunku gipsowym na 8 tygodni.

Czytaj również: Paluch biegacza – co to jest? Przyczyny, objawy, leczenie palucha darniowego

Ból kostki – jak leczyć? Leczenie rehabilitacyjne urazu stawu skokowego

Po okresie leczenia poszczególnych urazów i schorzeń stawu skokowego warto jest podjąć rehabilitację tego stawu. Stan po skręceniu, zwichnięciu czy nawet złamaniu wymaga podjęcia odpowiednich ćwiczeń pozwalających na usprawnienie stawu skokowego i przywrócenia pełnego zakresu ruchu. W przypadku uszkodzeń ścięgnisto-mięśniowych odpowiednio dobrane zabiegi fizjoterapeutyczne pozwalają na zniwelowanie bólu nóg w kostkach lub przywrócenie sprawności po ewentualnym zabiegu plastycznym stawu skokowego.

Rehabilitacja stawu skokowego powinna odbywać się pod okiem doświadczonego fizjoterapeuty. Ważnym elementem przywracania sprawności stawu skokowego są ćwiczenia oraz terapia manualna. Wykonuje się określone ćwiczenia i manipulacje pozwalające na zwiększenie ruchomości stawu skokowego. Masaż okolicy stawu skokowego pozwala na rozluźnienie mięśni, ścięgien, więzadeł, a także poprawia kondycję tkanki podskórnej oraz skóry. W przypadku silnego bólu w kostkach z towarzyszącym obrzękiem można zastosować kinesiotaping, który rozluźnia napięte struktury mięśniowe, stabilizując staw oraz poprzez usprawnienie krążenia pomaga w zniesieniu bólu kostki oraz obrzęku.

Wśród zabiegów fizykoterapeutycznych często stosuje się zabiegi z zastosowaniem ultradźwięków , fali uderzeniowej, laseru, a także wirówek wodnych (hydromasażu). Działania te prowadzą do rozluźnienia mięśni, znoszą napięcie, niwelują ból nóg w kostkach, działają przeciwzapalnie, zmniejszają obrzęk, poprawiają krążenie w okolicy kontuzjowanej, a także pomagają regeneracji tkanek i przyspieszają gojenie.

Czytaj również: Zwichnięcie rzepki – przyczyny, objawy, badania, leczenie, operacja, rehabilitacja, powikłania