Lewotyroksyna – co to jest, w jakich lekach występuje, skutki uboczne, recepta, cena

Lewotyroksyna – co to jest i jak działa?

Lewotyroksyna to syntetyczna lewoskrętna tyroksyna, która działa jak naturalna tyroksyna (będąca naturalnym hormonem tarczycy). Tyroksyna i trijodotyronina (drugi naturalnie występujący w tarczycy zdrowego człowieka hormon) pobudzają podstawową przemianę materii i zwiększają zużycie tlenu w tkankach.

Hormony tarczycy zwiększają również syntezę białek enzymatycznych oraz fosfolipidów błon komórkowych. Ponadto, tyroksyna z trijodotyroniną pobudzają przemianę węglowodanów, lipolizę oraz wzmagają proces utleniania kwasów tłuszczowych. Są też regulatorami termogenezy ustroju i nasilają odkładanie oraz resorpcję wapnia z kości. Wpływają również na czynność skurczową układu pokarmowego oraz procesy psychiczne.

Wymienione wyżej procesy, w których biorą udział tyroksyna z trijodotyroniną, to nie wszystkie, w których uczestniczą. Wskazuje to na ich bardzo dużą rolę w organizmie człowieka.

Niedoczynność tarczycy – co to za choroba?

W zaburzeniu czynności tarczycy, jakim jest niedoczynność tarczycy, upośledzone zostaje wydzielanie hormonów – tyroksyny i trijodotyroniny. Niedoczynność tarczycy można podzielić na wrodzoną oraz nabytą. W niedoczynności wrodzonej brak naturalnych hormonów tarczycy u noworodka hamuje rozwój OUN, co prowadzi do kretynizmu.

Niedoczynność nabyta pierwotna charakteryzuje się niedoborem tyroksyny i trijodotyroniny z powodu braku jodu czy choroby Hashimoto. Przyczyną niedoczynności nabytej wtórnej jest brak wytwarzania TSH i TRH w uszkodzonej przysadce lub podwzgórzu. Obecnie niedoczynność tarczycy jest leczona syntetycznymi hormonami – lewotyroksyną i trijodotyroniną oraz czasami związkami jodu.

Lewotyroksyna – w jakich preparatach występuje?

Lewotyroksyna jest dostępna w Polsce w formie preparatów na receptę pod różnymi nazwami handlowymi, takimi jak: Euthyrox, Eltroxin, Letrox, Tertroxin, Thyroxine, Levaxin.

Wskazania do stosowania lewotyroksyny

Preparaty z lewotyroksyną, takie jak Letrox czy Euthyrox są stosowane w celu zastąpienia lub uzupełnienia niedoboru hormonów tarczycy. Główne wskazania do stosowania lewotyroksyny to:

• niedoczynność tarczycy (hipotyreoza) – lewotyroksyna jest lekiem pierwszego wyboru do leczenia niedoczynności tarczycy, która jest wynikiem niewystarczającej produkcji hormonów tarczycy,
• pomocniczo w leczeniu nadczynności tarczycy w chorobie Gravesa-Basedowa w skojarzeniu z tyreostatykami po uzyskaniu eutyreozy,
• leczenie wola obojętnego,
• zapobieganie wznowie wola tarczycy po operacyjnym usunięciu tarczycy u pacjentów z prawidłową czynnością tarczycy (eutyreoza).
• test supresyjny w diagnostyce i leczeniu nadczynności tarczycy.

Dawkowanie lewotyroksyny jest uzależnione m.in. od rodzaju schorzenia oraz stopnia niedoboru hormonów tarczycy.

Przeciwwskazania i środki ostrożności podczas stosowania lewotyroksyny

Przeciwwskazania do stosowania lewotyroksyny (np. preparat Euthyrox) mogą obejmować:

• nadwrażliwość na lewotyroksynę lub jakiekolwiek składniki preparatu;
• niedoczynność nadnerczy, ponieważ lewotyroksyna może zwiększać stężenie kortyzolu w organizmie, co może prowadzić do obciążenia nadnerczy;
• niewyrównana nadczynność tarczycy – pacjenci z aktywną nadczynnością tarczycy nie powinni stosować lewotyroksyny, ponieważ może to prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia;
• choroby serca, tj. choroba wieńcowa, zawał mięśnia sercowego lub niewydolność serca – lewotyroksyna może zwiększać ryzyko arytmii lub zaostrzenia stanu sercowego u pacjentów z tymi schorzeniami;
• cukrzyca – lewotyroksyna może zwiększać zapotrzebowanie organizmu na insulinę, co może wymagać dostosowania dawki insuliny u osób z cukrzycą;
• zespół nadwrażliwości na lewotyroksynę, który charakteryzuje się takimi objawami, jak: zmęczenie, bóle mięśniowe i stawowe, zaburzenia nastroju, problemy z koncentracją.

Lewotyroksyna – działania niepożądane

Podczas prawidłowo prowadzonego i kontrolowanego leczenia produktami z lewotyroksyną wystąpienie działań niepożądanych, jak np. zmniejszenie masy ciała, jest mało prawdopodobne.

Dawki lewotyroksyny, jakie pacjent powinien przyjmować, są ustalane przez lekarza.

Lewotyroksyna – cena

Cena preparatów z lewotyroksyną zależy od konkretnego produktu, jego dawki, wielkości opakowania oraz od refundacji. Przykładowo, preparat Letrox 50 mcg po 50 tabletek kosztuje około 7 zł, ale może być za darmo dla seniorów, kobiet w ciąży i dzieci do 18. roku życia, pod warunkiem że lekarz na recepcie zaznaczy odpowiednią zniżkę.

Lewotyroksyna a alkohol

Połączenie lewotyroksyny z alkoholem może powodować pewne ryzyko i interakcje. Alkohol może wpływać na wchłanianie lewotyroksyny z przewodu pokarmowego, co może prowadzić do zmniejszenia skuteczności leku. Ponadto, alkohol może dodatkowo obciążać układ krążenia. Nie należy spożywać alkoholu podczas terapii lewotyroksyną.

Lewotyroksyna a ciąża

Charakterystyka produktu leczniczego Letrox wskazuje, że rozpoczęte wcześniej leczenie hormonami tarczycy należy nieprzerwanie prowadzić, szczególnie w okresie ciąży i laktacji, jednak negatywny wpływ lewotyroksyny na płód pozostaje nieznany.