fT3 – badanie (wolna trijodotyronina) – norma, wyniki, cena

Co to jest fT3?

Co to jest T₃ ? Symbolami T₃ i fT₃ oznacza się hormony produkowane przez tarczycę. Odpowiednio trijodotyroninę (lub trójjodotyroninę) i wolną trijodotyroninę. Hormony tarczycy są niezbędne do prawidłowego rozwoju oraz funkcjonowania naszego organizmu. Zaburzenia pracy tarczycy nie są łatwe do rozpoznania, wymagają między innymi badania stężenia poszczególnych hormonów.

Hormony tarczycy mają wpływ na funkcjonowanie całego organizmu, w tym układu nerwowego, układu krążenia. Regulują metabolizm. Zarówno niedoczynność, jak i nadczynność tarczycy są stanami, które prowadzą do szeregu groźnych dla zdrowia objawów.

Trójjodotyronina w większości jest wytwarzana w tkankach docelowych z tyroksyny (T₄), ale pewna jej ilość powstaje również w tarczycy. To właśnie trójjodotyronina wykazuje największą aktywność metaboliczną. Badanie trijodotyroniny, obok badania hormonu tyreotropowego, a więc TSH jest jednym z najważniejszych badań laboratoryjnych w diagnozowaniu chorób tarczycy.

Kiedy lekarz zleca badanie hormonów T₃ i fT₃ we krwi?

Badanie hormonu fT₃ wykonywane jest w celu dalszej diagnostyki zazwyczaj po wcześniejszym oznaczeniu hormonu tyreotropowego – TSH i otrzymaniu wyniku nieprawidłowego.

Trójjodotyroninę oznacza się w diagnostyce chorób tarczycy, m.in.: niedoczynności tarczycy, nadczynności tarczycy.

Hormony tarczycy w większości związane są ze specyficznymi białkami. Tylko niewielka ich część krąży we krwi postaci wolnej. Obecnie największe znaczenie diagnostyczne ma oznaczanie tzw. wolnych hormonów tarczycy – fT₃ i fT₄ (wolna tyroksyna).

Wiąże się to z tym, iż stężenie białek z którymi są połączone hormony tarczycy może ulegać zmianie pod wpływem różnych czynników. Istnieją jednak szczególe sytuacje kliniczne, w których oznaczenie całkowitych hormonów tarczycy znajduje zastosowanie. Oznaczenie takie może być przydatne w leczeniu ciężkiej hipotyreozy (niedoczynności tarczycy), a także zespołu niskiej T₃ .

Dowiedz się co to jest rT3 (reverse T3) i kiedy badać tą frakcję?

Badanie hormonu fT3 – jak się przygotować?

Pacjent powinien być na czczo. Należy pobrać od pacjenta próbkę krwi. Materiał pobierany jest zazwyczaj z żył najlepiej widocznych i zlokalizowanych w dole łokciowym. Otrzymaną próbkę przesyła się do analizy.

W celu jak najlepszego przygotowania do badania należy skonsultować z lekarzem ostatnio przebyte leczenie farmakologiczne, w szczególności leki przyjmowane na stałe, w tym hormonalne.

Wyniki badania fT3

Wartości referencyjne badania T₃ i fT₃ :

• trójjodotyronina całkowita – norma T3 – 1,5–2,9 nmol/l,
• trójjodotyronina wolna – norma fT3 – 3,15–5,61pmol/l.

Obniżone fT3 – co oznacza?

Jeśli w badaniach laboratoryjnych oznaczane stężenia fT₃ będą niskie i obniżone oznacza to, że możemy mieć do czynienia z niedoczynnością tarczycy. Powstaje wówczas, gdy proces chorobowy dotyczy przysadki mózgowej – wtórna, bądź podwzgórza-trzeciorzędowa.

Pierwotna niedoczynność tarczycy:

• stężenie TSH powyżej górnej granicy normy;
• stężenie FT3 poniżej dolnej granicy normy.

Wtórna lub trzeciorzędowa niedoczynność tarczycy:

• stężenie TSH utrzymuje się w normie bądź jest obniżone;
• stężenie fT3 poniżej dolnej granicy normy.

Podwyższone fT3 – co oznacza?

Jeżeli stężenia wolnych hormonów tarczycy są za wysokie i znajdują się powyżej normy, może to być nadczynność tarczycy.Powstaje wówczas, gdy proces chorobowy dotyczy przysadki mózgowej i dochodzi do zwiększonego wydzielania TSH a w konsekwencji zwiększonego wydzielania wolnych hormonów tarczycy.

Pierwotna nadczynność tarczycy

• stężenie TSH – obniżone;
• stężenia wolnych hormonów tarczycy – powyżej normy.

Powstaje wówczas, gdy proces chorobowy występuje w obrębie samej tarczycy.

Wtórna nadczynność tarczycy

• stężenie TSH – podwyższone, bądź w normie;
• stężenia wolnych hormonów tarczycy – podwyższone.

fT3 w normie a wyniki badania innych hormonów tarczycy

Jeżeli stężenia wolnych hormonów tarczycy w badaniach laboratoryjnych są w normie:

1. Jeśli otrzymany wynik stężeń fT3 jest w normie i stężenie TSH w normie – pacjent jest w stanie eutyreozy, czyli tarczyca funkcjonuje prawidłowo.
2. Jeśli otrzymany wynik stężeń fT3 jest w normie, natomiast stężenie TSH zwiększone – sugeruje to subkliniczną niedoczynność tarczycy.
3. Jeśli otrzymany wynik stężeń fT3 jest w normie, natomiast stężenie TSH zmniejszone – sugeruje to subkliniczną nadczynność tarczycy.

Lekarz musi wykluczyć inne możliwe przyczyny obniżonego stężenia TSH.

Cena badania fT3 wykonywanego prywatnie to około 18–20 złotych. Można je wykonać także na NFZ posiadając skierowanie od lekarza pierwszego kontaktu, endokrynologa.