Leki uspokajające na receptę – które leki pomogą na stres?

Jak wybrać tabletki na uspokojenie – jak działają i kiedy je stosować?

Leki uspokajające (sedativa) stosuje się w celu osłabienia i zahamowania stanów nadmiernego pobudzenia psychicznego będącego skutkiem stresu, któremu towarzyszy napięcie, niepokój i lęk, a także nadwrażliwość, rozdrażnienie czy rozkojarzenie, jak również w dolegliwościach psychosomatycznych oraz czynnościowych zaburzeniach snu. Leki na uspokojenie wykorzystywane są również w terapii skojarzonej z lekami przeciwdepresyjnymi, przeciwpadaczkowymi i znieczulającymi.

Środki uspokajające w postaci tabletek czy syropów powodują tzw. rozprężenie psychowegetatywne. W łagodny sposób osłabiają napięcie psychiczne, opanowują nadmierny niepokój i lęk, pobudzenie psychoruchowe, ułatwiają sen. W leczeniu przewlekłych stanów lękowych zostały wyparte przez działające bardziej wybiórczo leki anksjolityczne.

Przeczytaj też: Rodzaje leków na nerwicę

Leki uspokajające działają rozluźniająco, sprzyjają odprężeniu i uspokojeniu, przywracają stan równowagi emocjonalnej, korzystnie wpływają na nasze samopoczucie, jednocześnie w minimalnym stopniu ingerują w zdolność myślenia i sprawność umysłu, nie wykazują też działania przeciwpsychotycznego. Tworzą w zasadzie wspólną grupę z lekami nasennymi, bowiem te same preparaty w większych dawkach powodują senność, a nawet znieczulenie ogólne. Większość z nich zmniejsza również napięcie mięśniowe i ma działanie przeciwdrgawkowe.

To też może Cię zainteresować: Zielony mocz – przyczyny

Leki uspokajające na receptę – benzodiazepiny

Główną grupę leków uspokajających na receptę stanowią benzodiazepiny. Działają hamująco na struktury ośrodkowego układu nerwowego związane z regulacją czynności emocjonalnych. Działają jedynie objawowo, nie likwidując przyczyn schorzenia. Ich przyjmowanie musi być ściśle kontrolowane. Po podaniu doustnym szybko i dobrze się wchłaniają. Łatwo wywołują uzależnienie (psychiczne i fizyczne) oraz zespół abstynencyjny. Tego typu tabletki na nerwy zawierają różne substancje czynne.

Pochodne 1,4-benzodiazepiny:

• diazepam (popularne Relanium) – działa uspokajająco, przeciwlękowo i nasennie; dostępny w postaci tabletek i zawiesiny stosowanych zwłaszcza w ostrych stanach lęku i niepokoju psychoruchowego, ułatwia zasypianie; roztwory do wstrzykiwań przeznaczone są natomiast do podawania w stanach nagłych (gł. ataki padaczki) oraz w premedykacji przed zabiegami diagnostycznymi i chirurgicznymi; najczęściej stosowany jest u dorosłych w dawkach 2,0–20 mg (maksymalne dawki dobowe 80–120 mg);
• oksazepam – lek w postaci tradycyjnych tabletek na stres (uspokajających) i tabletek powlekanych; zmniejsza napięcie nerwowe, łagodzi natręctwa myślowe i poprawia nastrój w stanach depresji; stosowany jest przy stanach lękowych na tle nerwicowym, przy bezsenności, a także w napięciu przedmiesiączkowym;

Sprawdź też: Nerwowość i rozdrażnienie – jak sobie radzić z objawami?

• bromazepam – działa korzystnie na nastrój; stosowany jest w postaci tabletek w uogólnionych stanach lęku, niepokoju, napięcia nerwowego, nerwicach narządowych czy pourazowych zaburzeniach stresowych i zaburzeniach adaptacyjnych;
• alprazolam – szybko redukuje lęk, niepokój, napięcie i nadmierną pobudliwość z bezsennością; stosowany głównie w leczeniu lęku przewlekłego i stanów lękowych towarzyszących depresji, ale wspomagająco również w maniach i psychozach;
• chlordiazepoksyd – występuje w postaci drażetek; działa uspokajająco, relaksująco, nasennie oraz rozkurczowo w stanach lękowych i nadmiernej aktywności; stosowany pomocniczo w leczeniu depresji psychicznych i alkoholizmie;
• klorazepan – stosowany w lęku i niepokoju towarzyszącym zaburzeniom nerwicowym; łagodzi nadmierne napięcie emocjonalne i znosi uczucie zagrożenia; w większych dawkach działa uspokajająco i nasennie;
• lorazepam – drażetki z lorazepamem stosowane są w zaburzeniach lękowych o różnej etiologii, a czasem również jako lek nasenny.

Do tabletek na uspokojenie na receptę zaliczają się także pochodne 1,5-benzodiazepiny – klobazam. To jedyna 1,5-benzodiazepina o działaniu podobnym do 1,4-benzodiazepin. Stosowana w stanach rozdrażnienia, lęku i napięcia psychicznego oraz w zaburzeniach snu o podłożu emocjonalnym.

Leki na uspokojenie – hydroksyzyna

Wśród mocnych leków leków na uspokojenie dostępnych na receptę należy wymienić także hydroksyzynę. Hydroksyzyna posiada właściwości uspokajające dzięki zahamowaniu pewnych funkcji mózgu. Stosowana jest w psychiatrii jako lek uspokajający i silnie hamujący aktywność układu nerwowego w stanach napięcia, niepokoju, strachu oraz w zaburzeniach równowagi emocjonalnej czy też nadpobudliwości. Hydroksyzyna to także lek na uspokojenie dla dzieci.

Znajduje również zastosowanie w leczeniu pokrzywki skórnej na tle nerwowym. Tabletki i syrop zawierające chlorowodorek hydroksyzyny wydawane są z polskich aptek wyłącznie na podstawie recepty lekarskiej. Hydroksyzyna może powodować senność, suchość w jamie ustnej, rzadziej nudności, bóle i zawroty głowy, reakcje nadwrażliwości, zatrzymywanie moczu i zaburzenia akomodacji oczu.

Bardzo silne leki na nerwy

Do leków na nerwy zaliczają się również barbiturany (pochodne kwasu barbiturowego). Tego typu środki uspokajające cechuje stosunkowo duża toksyczność oraz zdolność wywoływania zależności psychicznej i fizycznej, dlatego straciły obecnie na znaczeniu jako leki uspokajające i nasenne. W większości krajów, w tym również w Polsce, zostały wycofane z lecznictwa.

Na nerwy i stres mogą być wykorzystywane także sole bromu. Bromki sodu, potasu i amonu poprzez hamowanie czynności ośrodkowego układu nerwowegodziałają uspokajająco, a w większych dawkach nasennie. Wchodzą w skład soli Erlenmajera oraz soli Nerwina dawniej często wykorzystywanych w recepturze aptecznej do sporządzania roztworów do użytku wewnętrznego.

Opisywane tabletki na uspokojenie mają bardzo niewielkie zastosowanie w lecznictwie z uwagi na wywoływanie licznych objawów niepożądanych (podrażnienie przewodu pokarmowego, reakcje alergiczne i skórne, groźny zespół toksyczny).

Działania niepożądane leków uspokajających

Preparaty na uspokojenie na receptę nie powinny być stosowane bezkrytycznie. Syntetyczne leki uspokajające, jak każde leki o działaniu ośrodkowym, mogą powodować liczne działania niepożądane. Łagodniejsze z nich to:

• uczucie zmęczenia,
• wrażenie oszołomienia,
• zawroty głowy,
• zaburzenia koordynacji ruchowej,
• osłabienie funkcji intelektualnych.

Przy długotrwałym stosowaniu mogą pojawić się zaburzenia funkcji seksualnych u mężczyzn, zaburzenia owulacji i miesiączkowania u kobiet, czy też wzmożony apetyt prowadzący do zwiększenia masy ciała. Najniebezpieczniejsze jest jednak częste ujawnianie się uzależnienia psychicznego oraz nasilenie poczucia lęku i niepokoju po nagłym zaprzestaniu stosowania preparatu uspokajającego. Dlatego leki te należy odstawiać stopniowo.

Syntetyczne leki uspokajające mogą wpływać negatywnie na zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych, a u osób starszych wskutek zaburzeń koordynacji ruchowej być również przyczyną poważnych zagrożeń spowodowanych upadkami. Nie należy ich stosować zwłaszcza u kobiet będących w ciąży lub karmiących piersią. Podczas przyjmowania nie wolno spożywać alkoholu.

Zioła i ziołowe tabletki uspokajające

Pacjenci, którzy nie chcą, nie mogą przyjmować tabletek na uspokojenie na receptę, mogą skorzystać z terapii przy pomocy leków uspokajających bez recepty. Z znakomitej większości są to leki ziołowe, a po części z nich można pracować, uczyć się i prowadzić samochód.

Zioła na uspokojenie wykorzystywane w lecznictwie są bezpieczne rzadko wywołują efekty niepożądane. Jak opanować nerwy naturalnymi sposobami? Terapię warto rozpocząć od ziołowych tabletek na uspokojenie. W ich składnie znajduje się wyciąg z kozłka lekarskiego. Można go nabyć w formie wysuszonej jako pojedyncze zioło lub składnik mieszanek do sporządzania naparów.

Innym naturalnym sposobem na nerwy jest rumianek. Herbata na uspokojenie z rumianku zapewnia poprawę samopoczucia fizycznego i psychicznego. Na uspokojenie pomagają także wyciągi z kwiatów lawendy wąskolistnej.