Dieta przy zespole niespokojnych nóg

Czym jest zespół niespokojnych nóg?

Zespół niespokojnych nóg, nazywany także RLS (skrót od ang. restless legs syndrome), to choroba zaburzenia snu, która polega na nieodpartej chęci poruszania nogami. Często towarzyszą jej także nieprzyjemne odczucia w obrębie kończyn dolnych. Charakterystycznymi objawami zespołu niespokojnych nóg są:

• mrowienie, drętwienie, pieczenie kończyn dolnych;
• niepokój ruchowy pojawiający się w spoczynku (zwłaszcza wieczorem i w nocy), a ustający po wykonaniu ruchów nogami;
• problemy z zasypianiem, częste budzenie się w nocy, bezsenność, a co za tym idzie, pogorszenie samopoczucia, przewlekłe zmęczenie.

Przyczyny RLS nie zostały do końca poznane i nie da się dokładnie określić, jakie czynniki predysponują do wystąpienia tego schorzenia. Uważa się jednak, że zachorowanie na RLS może wynikać m.in. z: uwarunkowań genetycznych, zaburzeń w przekazywaniu sygnału pomiędzy mózgiem a rdzeniem kręgowym, przyjmowania niektórych leków, np. neuroleptyków, oraz niedoboru żelaza. Ponadto, z uwagi na to, że RLS związany jest z zaburzeniami snu oraz pojawiającymi się niekiedy skurczami mięśni, do jego wystąpienia może prowadzić także niedobór magnezu. Dlatego, oprócz leczenia farmakologicznego, bardzo istotna jest odpowiednia dieta oraz włączenie do niej produktów, które mogą złagodzić i zapobiegać objawom charakterystycznym dla RLS.

Przeczytaj też: Budzenie się w nocy – przyczyny, jak leczyć?

Zasady diety przy zespole niespokojnych nóg

Przyczyną zespołu niespokojnych nóg może być niedobór żelaza, a także zbyt mała podaż magnezu z dietą. Oczywiście ich braki można uzupełnić poprzez suplementację odpowiednimi preparatami. Warto jednak najpierw zmienić swój sposób żywienia, aby dostarczyć organizmowi składników mineralnych z naturalnych produktów. Co należy jeść przy zespole niespokojnych nóg? Dieta w RLS powinna uwzględniać przede wszystkim produkty będące dobrym źródłem łatwo przyswajalnego żelaza hemowego, które znajdziemy przede wszystkim w produktach zwierzęcych. Poza tym konieczne jest łączenie produktów bogatych w żelazo (zwłaszcza tych roślinnych, z których żelazo wchłania się w niewielkim stopniu) z produktami obfitującymi w witaminę C.

Witamina C zwiększa przyswajalność żelaza, dzięki czemu (nawet jeśli jest to żelazo niehemowe) jego dostępność w organizmie znacząco wzrasta. Oprócz witaminy C korzystne działanie na biodostępność dostarczanego z pożywieniem żelaza mają także witaminy: B₆, B₁₂, a także kwas foliowy.

Kolejną modyfikacją w diecie na zespół niespokojnych nóg powinno być zwiększenie spożycia produktów bogatych w magnez. Podobnie jak w przypadku żelaza, jego przyswajalność można zwiększyć, spożywając produkty będące źródłami witaminy B₆ . Istotne jest również wyeliminowanie tych, które zmniejszają wchłanianie żelaza czy magnezu. Ponadto z codziennego menu należy wykluczyć lub ograniczyć kawę, alkohol, a także zrezygnować z palenia papierosów. Niezbędne staje się także codzienne wykonywanie ćwiczeń pomagających rozładować napięcie w obrębie kończyn dolnych.

Produkty niezbędne w diecie przy RLS

Z uwagi na to, że niedobór składników mineralnych, takich jak żelazo czy magnez, może przyczyniać się do występowania objawów zespołu niespokojnych nóg, dieta powinna zostać uzupełniona o produkty będące bogatym źródłem tych pierwiastków. Te, szczególnie zalecane osobom z RLS, to:

• produkty bogate w żelazo: mięso (np. wołowina, indyk, kurczak, wątróbka), sezam, zielone warzywa, suszone śliwki i morele, pestki dyni, nasiona słonecznika, nasiona fasoli;
• źródła magnezu: kakao, nasiona słonecznika, pestki dyni, migdały, orzechy, czekolada, pełnoziarniste produkty zbożowe.

Ponadto niezbędne jest włączenie do diety produktów zawierających składniki, które zwiększą w organizmie biodostępność żelaza i magnezu. Produkty bogate w żelazo należy łączyć z dobrymi źródłami witaminy C oraz witamin B₆ i B₁₂. Natomiast produkty zawierające magnez z tymi, które dostarczają witaminy B₆.

Do produktów, które stanowią źródło witamin z grupy B (zwłaszcza B₆ i B₁₂), zaliczamy: mięso, wędliny, ryby, jaja, kaszę gryczaną, niektóre warzywa, np. liściaste, pełnoziarniste produkty zbożowe, orzechy włoskie, groszek, fasolę. Wśród źródeł witaminy C warto natomiast wymienić: dziką różę, rokitnik, natkę pietruszki, paprykę, warzywa kapustne, ziemniaki, cytrusy, truskawki, czarną porzeczkę.

Dieta przy RLS – jakich produktów unikać?

Niektóre z popularnych produktów spożywczych mogą osłabiać przyswajalność żelaza, dlatego przy diecie na zespół niespokojnych nóg nie zaleca się łączenia ich z wyrobami będącymi źródłem tego pierwiastka. Zaliczamy do nich:

• kawę, herbatę;
• otręby, pieczywo pełnoziarniste;
• mleko i przetwory mleczne.

Natomiast produktów bogatych w magnez nie powinno się łączyć z:

• herbatą, alkoholem, kawą;
• produktami obfitującymi w nasycone kwasy tłuszczowe, np. tłustym mięsem czy tłustym nabiałem;
• produktami zawierającymi szczawiany, np. szpinakiem, szczawiem, rabarbarem, burakami, botwiną.