Dieta a zakwaszenie organizmu – jakie składniki diety mogą zakwaszać i odkwaszać organizm?

Co to jest zakwaszenie organizmu? Na czym polega?

Równowaga kwasowo-zasadowa to zachowanie odpowiedniego stosunku kationów i anionów w płynach ustrojowych, wynikiem czego jest odpowiednie pH krwi i utrzymanie właściwego przebiegu wszystkich procesów życiowych. Gdy dojdzie do zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej, może dojść do kwasicy (organizm jest zakwaszony) bądź zasadowicy.

Dla właściwego funkcjonowania ustroju konieczne jest środowisko słabo zasadowe (pH krwi to 7,35–7,45). Równowaga pomiędzy kwasami i zasadami w głównej mierze jest parametrem, który zależy od podaży składników mineralnych w diecie, a tym samym od tego, jakie produkty wybieramy na codzienne posiłki. Spożywane jedzenie podlega trawieniu w przewodzie pokarmowym, a zawarte substancje odżywcze wpływają na odczyn w tkankach, narządach i mogą wykazywać działanie zakwaszające lub alkalizujące. Dieta zakwaszająca organizm będzie wiązać się z wystąpieniem określonych dolegliwości, dieta zasadowa, bogata w produkty odkwaszające, pomoże je zniwelować.

Poza niewłaściwą dietą, na zakwaszenie organizmu wpływ mają również: podwyższona temperatura ciała, stres,otyłość.

Zobacz też: Dieta w depresji

Objawy zakwaszenia organizmu – jak rozpoznać?

Objawy zakwaszenia organizmu można zaobserwować poprzez ocenę czynności większości narządów. Należy pamiętać, że oznaki zakwaszonego organizmu mogą być różnie nasilone i zależą od wrażliwości osobniczej na zmiany pH organizmu. Po czym poznać, że organizm jest zakwaszony?

• Zakwaszenie organizmu wpływa niekorzystnie na czynność układu krążenia, powoduje zaburzenia rytmu serca i przewodzenia spowodowane nadmiarem potasu. Stany kwasicze nasilają niedokrwienie mięśnia sercowego.
• Zakwaszony organizm powoduje upośledzenie spalania glukozy i sprzyja wysokim poziomom cukru we krwi.
• Przy kwasicy, nadmiar CO₂ w ośrodkowym układzie nerwowym powoduje bóle głowy, zwiększoną senność, ospałość, znużenie.
• Zakwaszenie mięśni powoduje spadek siły ich skurczów, szybkie męczenie i osłabienie sprawności fizycznej.
• Należy wspomnieć, że kiedy organizm jest zakwaszony zmniejsza się także rozpuszczalność kwasu moczowego w moczu, co sprzyja powstawaniu kamieni moczowych; może też odkładać się on w stawach i tkance łącznej.

Na tym nie kończy się lista dolegliwości wskazujących na zakwaszenie organizmu. Objawy, jakie mogą wystąpić, często dotyczą także przewodu pokarmowego – pojawiają się nudności, brak apetytu, mogą pojawiać się wymioty i bóle brzucha. Dodatkowo, kiedy mamy zakwaszony organizm, stajemy się bardziej podatni na infekcje.

Zobacz też: Dieta na stres – co jeść, by obniżyć stres?

Skutki zakwaszenia – do czego prowadzi zakwaszenie organizmu?

Jeśli dieta jest źle skomponowana, z przewagą produktów zakwaszających, organizm może wysyłać wyraźne sygnały, że procesy metaboliczne nie przebiegają prawidłowo. Utrzymujące się zakwaszenie organizmu może także prowadzić do poważniejszych powikłań, które pojawią się w miarę powtarzania błędów dietetycznych.

Choroby związane z zaburzeniami pH w ustroju to:

• cukrzyca,
• nadciśnienie tętnicze,
• choroby wątroby,
• kamica nerkowa i inne choroby nerek.

Co zakwasza organizm najbardziej?

By uniknąć zakwaszenia organizmu bardzo ważna jest odpowiednio skomponowana dieta. To, z jaką siłą konkretny produkt spożywczy będzie oddziaływał na równowagę kwasowo-zasadową, zależy od zawartych w nim składników mineralnych oraz tego, w jakiej ilości zostaną one przyswojone przez organizm. Produkty spożywcze, które najczęściej spożywamy, czyli mięso i jego przetwory, chleb, jaja, ryby działają kwasotwórczo. Z tego powodu w diecie alkalizującej powinniśmy ograniczyć ich ilość, a zwiększyć udział mleka i jego przetworów, warzyw i owoców.

Co zakwasza organizm? Pierwiastki przyczyniające się do zakwaszenia organizmu to fosfor, chlor i siarka, a więc produkty z przewagą tych składników będą działały zakwaszająco. Większość spożywanych pokarmów ma właśnie charakter kwasotwórczy. Do najbardziej kwasotwórczych zaliczamy produkty pochodzenia zwierzęcego, z wyjątkiem mleka. Należy tu wymienić:

• mięsa – drób, wołowinę, wieprzowinę,
• sery żółte, pleśniowe, topione,
• wędliny, jajka,
• chleb pszenny,makaron,
• dżemy, ciastka z białej mąki,
• kakao, czekoladę, cukier, sól,
• kawę rozpuszczalną, czarną herbatę,
• alkohol, słodkie napoje gazowane,
• produkty typu instant, paluszki, chipsy.

Produkty zakwaszające organizm – których unikać?

Rozkład składników spożywczych w prawidłowo zbilansowanej diecie powinien być następujący:

• 55–60 proc. energii z węglowodanów,
• 25–30 proc. energii z tłuszczów,
• do 15 proc. energii z białka.

Gdy ilość białka w diecie wzrasta, a węglowodanów spada (przebiałczenie/przebiałkowanie), w organizmie wzrasta zakwaszenie, którego objawem jest tzw. kwasica metaboliczna. Dzieje się tak dlatego, że w przebiegu przemian metabolicznych powstają produkty niecałkowitego spalania tłuszczów, a to dodatkowo nasila ich zakwaszające działanie na organizm.

Produkty, które w umiarkowanym stopniu wpływają na zakwaszenie organizmu to:

• ryby, owoce morza,
• chleb żytni, płatki zbożowe,
• owocowe soki słodzone,
• słodkie jogurty, majonez, ketchup,
• sos sojowy, orzeszki ziemne,
• popcorn solony.

Pośród składników pokarmowych pochodzenia roślinnego zakwaszające działanie mają przede wszystkim produkty zbożowe. Zakwaszająco na organizm działają także suszone śliwki, borówki, ponieważ zawierają kwas benzoesowy, nieulegający „spaleniu” w organizmie. Dodatkowo, zaleca się wyeliminowanie lub zmniejszenie w diecie udziału produktów zawierających znaczne ilości soli oraz produktów wysoko przetworzonych z dużą ilością substancji konserwujących i sztucznych barwników.

Dieta zasadowa – dieta odkwaszająca organizm

Jak odkwasić organizm? Dieta alkalizująca (dieta na odkwaszenie) powinna zawierać przede wszystkim produkty zawierające w swym składzie pierwiastki alkalizujące, do których należą: sód, magnez, wapń i potas.

Aby pozbyć się zakwaszenia, w jadłospisie warto uwzględnić potencjalnie zdolne do alkalizowania produkty żywnościowe, takie jak:

• mleko;
• owoce – pomarańcze, grejpfruty, cytryny, brzoskwinie, jabłka, arbuzy, dojrzałe banany, porzeczki, kiwi, winogrona słodkie, gruszki, ananas, mango, papaja, agrest, limonka;
• warzywa – sałata, rzodkiewka, burak, marchew, seler, pietruszka, ziemniak, kalafior, kapusta, brokuł, szparag, kabaczek, brukselka, cebula, czosnek, dynia, szpinak, świeże zioła i przyprawy.

Należy mieć świadomość, że w owocach w głównej mierze występują pierwiastki zasadotwórcze, a w niektórych z nich pierwiastki występują w postaci kwasu cytrynowego i jabłkowego (cytryny, jabłka, śliwki, pomidory), kwasu winowego (winogrona), szczawiowego (szpinak, rabarbar, truskawki, pomidory), kwasu benzoesowego (borówka, żurawina). Odczuwamy je jako smak kwaśny. W toku przemian metabolicznych, kwas jabłkowy i cytrynowy w organizmie ulega przekształceniu do dwutlenku węgla i wody, pozostawiając alkaliczne kationy. Zgodnie z powyższym, cytrusy są więc częścią diety odkwaszającej. Z tego powodu nie należy mylić smaku kwaśnego z działaniem kwasotwórczym.

Do produktów działających neutralnie zaliczamy:

• oleje roślinne,
• świeże masło,
• śmietankę,
• serwatkę,
• naturalne jogurty.

Zakwaszony organizm i objawy, które powoduje ten stan, są na ogół na tyle uciążliwe, że warto unikać tego typu zaburzeń. Najlepszym sposobem na odkwaszenie organizmu jest dieta składająca się z dużych ilości owoców i warzyw, gdyż produkty te w przewadze mają charakter zasadotwórczy.