Wpływ alkoholu na organizm człowieka – czym grozi nadużywanie i picie alkoholu?

Alkohol – czym jest? Jaki jest wpływ alkoholu na organizm?

Z chemicznego punktu widzenia przez alkohol rozumiemy znajdujący się w różnego rodzaju trunkach etanol, czyli dwuwęglowy związek należący do dużej grupy alkoholi. Inni przedstawiciele tej grupy – jak metanol czy glikol – to bardzo silne i śmiertelnie groźne trucizny.

Już w chwili, kiedy łyk nalewki czy wina znajduje się w jamie ustnej, rozpoczyna się proces wchłaniania alkoholu do krwi. Proces ten ma miejsce także w żołądku oraz jelicie cienkim, zależnie od tego, kto i jak często spożywa alkohol, czy przyjmuje go z posiłkiem, czy na czczo. Maksymalne stężenie alkoholu we krwi występuje już w 20 do 60 minut po spożyciu.

Działanie alkoholu początkowo ma wiele pozytywnych skutków. Powoduje rozluźnienie mięśni, znosi nadmierne napięcie, obniża próg bólu, poprawia apetyt, powoduje poprawę nastroju i zmniejsza uczucie zmęczenia.

Granica między tymi efektami a szkodliwym działaniem alkoholu jest nadzwyczaj płynna. Ponadto etanol przyjmowany nawet w minimalnych ilościach, ale regularnie, zawsze ma działanie uzależniające.

Zobacz też: Czy istnieje bezpieczna ilość wypijanego alkoholu?

Śmiertelna dawka alkoholu – jaka dawka alkoholu szkodzi?

Naukowcy określili tak zwaną standardową dawkę alkoholu – 1 kieliszek wódki dziennie dla kobiety oraz 2 dla mężczyzny. Jest to ilość zawierająca odpowiednio 10 g i 20 g czystego etanolu. Alkohol w ilości 10 g to mniej więcej kieliszek wina czy małe piwo.

Uważa się, że takie dawki nie niosą za sobą negatywnych dla zdrowia konsekwencji. Przyjmowanie potrójnej dawki standardowej, czyli około 6 kieliszków wódki dla mężczyzny, uważa się za tzw. picie ryzykowne, czyli niosące za sobą duże ryzyko wystąpienia szkody dla organizmu.

Wreszcie przekraczanie tej ilości określane jest jako szkodliwe picie, a więc prowadzące do konsekwencji zdrowotnych. Powyższe miary odnoszą się do osób stale nadużywających alkoholu, tzn. spożywających go co najmniej 5 razy w tygodniu.

Przeczytaj też: Ból brzucha po alkoholu

Jednorazowe spożycie dużej ilości etanolu może być śmiertelne. Od dawna próbuje się oszacować toksyczną dawkę etanolu dla człowieka, niestety tolerancja i zdolności metabolizowania etanolu są inne dla każdej osoby. Śmiertelna dawka alkoholu zależy m.in. od:

• płci – kobiety są bardziej wrażliwe na toksyczne działanie alkoholu,
• wieku – osoby młode oraz w podeszłym wieku są także bardziej narażone,
• rasy – osoby rasy białej mają większą rezerwę enzymatyczną w wątrobie niż np. osoby rasy czarnej lub żółtej.
• przyjmowanych leków, zwłaszcza metabolizowanych w wątrobie,
• ogólnego stanu zdrowia,
• wcześniejszego wywiadu dotyczącego spożywania alkoholu,
• uwarunkowań genetycznych,
• sposobu spożywania alkoholu.

Przyjmuje się, że toksyczne stężenie alkoholu we krwi to 5 promili u osoby dorosłej oraz 3 promile u dziecka, jednak są to niezwykle orientacyjne liczby. Zdarzają się przypadki osób, u których stwierdza się stężenia powyżej 12 promili, a także przypadki śmiertelne spowodowane spożyciem mniejszej ilości alkoholu w połączeniu z innymi substancjami działającymi depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy lub metabolizowanymi w wątrobie.

Stężenie 5 promili pojawia się mniej więcej po godzinie od wypicia 1 litra wódki przez młodego, zdrowego mężczyznę.

Chcesz sprawdzić ile czystego alkoholu wypiłeś oraz po ilu godzinach prawdopodobnie będziesz w pełni trzeźwy? Odwiedź nasz kalkulator promili - wirtualny alkomat

Nadużywanie alkoholu a choroby wątroby

Blisko 90 proc. spożytego alkoholu trafia do wątroby, gdzie ulega on przemianom metabolicznym, aby ostatecznie zmienić się w nieszkodliwe pochodne. Pozostałe 10 proc. wydalane jest bezpośrednio z moczem i wydychanym powietrzem.

Jak widać, to właśnie wątroba jest tak zwanym narządem wrażliwym na działanie alkoholu i większość negatywnych skutków nadużywania etanolu powoduje uszkodzenie wątroby.

Zbyt duża dawka alkoholu sprawia, że komórki wątroby nie nadarzają z odtruwaniem organizmu i same ulegają zniszczeniu spowodowanemu przez toksyczne metabolity etanolu. Stopniowo narząd ulega stłuszczeniu, następnie pojawia się stan zapalny komórek wątroby i ostatecznie dochodzi do rozwoju marskości wątroby.

Jest to już stan, w którym narząd staje się niewydolny, ulega włóknieniu i zmniejszeniu, pojawiają się liczne skutki niewydolności wątroby, włącznie ze śpiączką wątrobową.

Aby wspomóc i usprawnić regenerację wątroby, można skorzystać ze środków bez recepty dostępnych w aptekach (np. tabletek na wątrobę). Należy jednak wybierać je po konsultacji lekarskiej. Tabletki na regenerację wątroby powinny zawierać naturalne składniki (np. fosfolipidy).

Przeczytaj też: Czym jest choroba alkoholowa?

Picie alkoholu (skutki nadużywania alkoholu) – marskość wątroby

Alkoholowa marskość wątroby to choroba nieuleczalna i śmiertelna. Warto także wymienić negatywne oddziaływanie alkoholu na ośrodkowy układ nerwowy: po wstępnej fazie relaksacji i poprawy nastroju wyższe stężenia powodują zaburzenia równowagi, koncentracji, zdolności racjonalnej oceny sytuacji, wreszcie zaburzenia mowy i widzenia z utratą przytomności.

Upojenie alkoholowe sprzyja: ryzykownym zachowaniom, wypadkom, urazom komunikacyjnym czy bójkom. W dużych dawkach zatrucie alkoholem jest śmiertelne. Szczególnie częste są przypadki śmiertelnych zatruć w okresie zimowym, ponieważ etanol powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych i bardzo szybką utratę ciepła. Wiele osób pod wpływem alkoholu ginie wskutek zamarznięcia.

Nadużywanie alkoholu:

• stanowi czynnik ryzyka rozwoju wielu nowotworów, w tym raka krtani, przełyku, wątroby, jelita grubego;
• powoduje zaburzenia potencji;
• powoduje zmiany morfologiczne w rysach twarzy;
• często prowadzi do niedoborów witamin i minerałów, wyniszczenia;
• w sposób dramatyczny uszkadza płód (jeśli alkohol spożywa kobieta w ciąży, także w pierwszych tygodniach);
• uszkadza serce;
• powoduje niszczenie obwodowych nerwów, co skutkuje np. zaburzeniami czucia, wreszcie wywołuje trwałe zmiany w psychice.

Warto pamiętać także o dolegliwościach, które występują na drugi dzień po spożywaniu alkoholu, czyli o kacu. Co na kaca? Przede wszystkim należy pamiętać o odpowiednim nawodnieniu organizmu. Organizmowi trzeba dostarczać także elektrolitów oraz glukozy (np. środki na kaca), gdyż alkohol obniża stężenie cukru we krwi.

Mieszanie alkoholi a stężenie alkoholu we krwi

Łączenie różnego rodzaju trunków sprzyja szybszemu upojeniu alkoholowemu. Także rodzaj alkoholu nie pozostaje bez znaczenia – silnie aromatyzowane, kolorowe i smakowe trunki, zwłaszcza burbony i koniaki, są o wiele dłużej metabolizowane w wątrobie.

Ponadto, także to, czym zagryzamy i przepijamy alkohol wpływa na to, jak szybko wzrasta stężenie alkoholu we krwi. Oczywiście picie na pusty żołądek czy napoje zawierające dwutlenek węgla (np. szampan) przyspieszają wchłanianie etanolu, natomiast potrawy tłuste, a także mleko, spowalniają ten proces.

Jakich leków nie mieszać z alkoholem? Należy pamiętać, że niektóre leki są metabolizowane w wątrobie. Trzeba wystrzegać się łączenia alkoholu z paracetamolem.