Leukonychia – na czym polega schorzenie nazywane „kwitnącymi paznokciami”?

Budowa paznokcia

Warto wspomnieć, że paznokcie są przydatkami skóry składającymi się z:

• zrogowaciałych keranocytów,
• wody w ilości od 7% do 12%,
• około 1% ciał tłuszczowych.

Pełnią one funkcję ochronną oraz przyczyniają się do bardziej precyzyjnych możliwości manualnych palców (w szczególności, gdy mowa o palcach kończyny górnej).

W skład struktury paznokcia wchodzi płytka paznokciowa, spoczywająca na bogato unaczynionym łożysku. Ponadto wyróżniamy wał paznokciowy, korzeń paznokcia, obłączek i eponychium.

Z racji tego, że paznokcie należą do dystalnej części palców, są narażone na wszelkiego rodzaju urazy. Natomiast fakt, że mają styczność ze środowiskiem zewnętrznym, czyni je niezwykle wrażliwymi na różnorakie jednostki chorobowe. Warto nadmienić, że patogenezy na paznokciach bardzo często są źle diagnozowane, nieodpowiednio leczone lub całkowicie bagatelizowane, nie tylko przez samych pacjentów, ale w szczególności przez lekarzy.

Zarówno zewnętrzny wygląd paznokci, jak i ich ogólna kondycja umożliwia nam odczytanie wielu informacji na temat stanu całego organizmu.

Charakterystyka leukonychii

Leukonychia (kwitnące paznokcie, bielactwo paznokci) jest jednostką chorobową, którą możemy sklasyfikować w trzech różnych płaszczyznach.

Ze względu na czas, w którym powstała zmiana zabarwienia paznokcia, wyróżniamy bielactwo paznokci nabyte lub bielactwo paznokci wrodzone.

Leukonychia całkowita a leukonychia częściowa

Biorąc po uwagę obraz kliniczny, mówimy o zmianach częściowych oraz o zmianach całkowitych. W przypadku leukonychii całkowitej , zmiany zajmują cały paznokieć. W przypadku leukonychii częściowej , plamy mogą występować ogniskowo, w postaci drobnych, białych punktów, mogą przybrać postać poprzecznych lub pionowych pasm lub wystąpić jako jednolite zabarwienie większej części paznokcia. Z tym ostatnim mamy do czynienia w przypadku paznokci Terry’ego, występującymi w przebiegu hiperalbuminemii czy też marskości wątroby. Obserwujemy obraz kliniczny, gdzie dystalna część zmienionego chorobowo paznokcia ma barwę różową, natomiast część proksymalna – barwę białą.

Większość ludzi w przeciągu swojego życia ma do czynienia z problemem bielactwa paznokci. Najczęściej jest to zmiana wywołana urazem. Nawet jeśli nie jesteśmy w stanie przypomnieć sobie, aby do takowego urazu doszło, miejmy na uwadze cykl wzrostu paznokci. Od momentu uszkodzenia do zauważenia białej plamki może minąć nawet 2 tygodnie. Przy uwrażliwionej płytce, leukonychię jest w stanie spowodować typowe dla wielu ludzi stukanie paznokciami o blat.

Czytaj również: Śpiączka wątrobowa – co to jest? Przyczyny, objawy, leczenie, rokowania

Kwitnące paznokcie - leukonychia prawdziwa, pseudoleukonychia, czy leukonychia pozorna?

Najistotniejszym podziałem schorzenia o nazwie „kwitnące paznokcie” jest jednak podział odnoszący się do części zajmowanego paznokcia. Mówimy wtedy o leukonychii prawdziwej, pseudoleukonychii oraz leukonychii pozornej.

Leukonychia prawdziwa

W przypadku leukonychii prawdziwej zmiany zabarwienia dotyczą łożyska i możemy mieć z nimi do czynienia w przebiegu pewnych jednostek chorobowych, jak i niedoborów wartości odżywczych, soli mineralnych i pierwiastków. Leukonychia prawdziwa spotykana jest między innymi w przebiegu:

• rumienia wielopostaciowego,
• niewydolności serca,
• łysienia plackowatego,
• łuszczycy,
• ziarnicy złośliwej,
• niewydolności nerek,
• niedokrwistości sierpowatej,
• chorób infekcyjnych,
• urazach,
• przy wstrząsie
• przy niedoborze białka, cynku,
• hiperkalcemii,
• w wyniku zatrucia metalami ciężkimi.

Pseudoleukonychia

Zmiany dotyczące płytki paznokcia określane pseudoleukonychią najczęściej towarzyszą zmianom grzybiczym, łuszczycowym, są wynikiem nieodpowiednio wykonanego zabiegu manicure lub używania nieodpowiednich lakierów do paznokci.

Leukonychia pozorna

Choroby takie jak:

• niedokrwistość,
• nadmierna potliwość,
• trąd,
• marskość wątroby,
• onycholiza,
• choroby nerek,
• niedobór albumin,

mogą dawać zmiany zlokalizowane na tkankach podpaznokciowych. Takie umiejscowienie bielactwa paznokci określamy terminem leukonychii pozornej.

Mimo że bielactwo paznokci może być wynikiem tak wielu patologii, to najczęstszymi czynnikami, którym przypisujemy powstawanie „kwitnących paznokci”, są niedobory wapnia, cynku, potasu czy też magnezu. W przypadku gdy plamki bądź częściowe zabarwienia paznokci występują z dużą częstotliwością, warto głębiej zbadać przyczynę powstawania „kwitnących paznokci”, aby wykluczyć poważne choroby ustrojowe.

Leczenie i zapobieganie bielactwu paznokci

Pomijając leukonychię towarzyszącą poważnym jednostkom chorobowym, to niezależnie od ilości i wielkości zmian, należy pamiętać, że są to zmiany tymczasowe i będą zanikać wraz ze wzrostem paznokci.

Kwitnące paznokcie – jak długo odrastają paznokcie?

Jest to jednak dość długi proces, uwarunkowany wieloma czynnikami. Przyjmuje się, że paznokcie rosną około 0,5 mm tygodniowo, latem obserwujemy wzrost do 0,12 mm dobowo. Szybciej rosną paznokcie palców środkowych. Paznokcie u stóp odrastają zdecydowanie dłużej. Uśredniając wszystkie czynniki, na odrost paznokci u dłoni poczekamy około 150 dni, a w przypadku stóp czas ten wydłuży się dwu- lub nawet trzykrotnie. Pamiętajmy również, że u osób w wieku geriatrycznym omawiane przydatki skóry rosną dużo wolniej.

Jak zapobiegać „kwitnącym paznokciom”?

Chcąc chronić się przed „kwitnącymi paznokciami”, należy zadbać o ich higienę i odpowiednią długość. Optymalny poziom wilgoci i pielęgnacja olejkami z zawartością witaminy E korzystnie wpłynie na walkę z przebarwieniami. Należy zwrócić uwagę na różnorodność produktów odżywczych w diecie i w razie potrzeby włączyć odpowiednią suplementację. Krótko opiłowana płytka będzie mniej podatna na uszkodzenia mechaniczne, które są tak często przyczyną powstawania bielactwa paznokci.

Jak zamaskować leukonychię?

Jeśli ktoś boryka się z już istniejącym bielactwem paznokci, odpowiednim preparatem maskującym będzie lakier do paznokci w odcieniach zbliżonych do naturalnego zabarwienia paznokcia.

„Kwitnące paznokcie” a wybór manicurzystki

Należy pamiętać również, że niezwykle istotną rzeczą jest wybór odpowiedniej manicurzystki, nie tylko ze względu na możliwość źle wykonywanego zabiegu, który może przyczyniać się do ciągłych objawów leukonychii, ale przede wszystkim dlatego, że to manicurzystka powinna zwrócić uwagę na stan zdrowia paznokci i w przypadku jakichkolwiek zmian patologicznych, np. w postaci bielactwa paznokci, zasugerować nam odpowiedni sposób postępowania.

Bielactwo paznokci – kiedy warto zgłosić się do lekarza?

Sporadyczne zmiany na paznokciach w postaci bielactwa paznokci, wywołane np. urazem nie wymagają naszej interwencji, jeśli jednak zauważymy ich powtarzalność, należy wykonać morfologię krwi celem wykluczenia wspomnianych wcześniej jednostek chorobowych. W przypadku pogorszenia się ogólnego stanu zdrowia i częstego nawracania oznak „kwitnących paznokci” należy udać się do lekarza, by wykonać szczegółowe badania, a gdy zaistnieją ku temu przesłanki, podjąć odpowiednie leczenie.