Bolesne skurcze jelit – przyczyny

Jakie są przyczyny bolesnych skurczów jelit?

Istnieje wiele przyczyn bolesnych skurczów jelit, do których należą między innymi:

• nieprawidłowa dieta (nieregularność posiłków, złe nawyki żywieniowe, źle dobierane produkty spożywcze itd.),
• stres,
• zaburzenia czynnościowe jelit (np. zespół jelita drażliwego),
• organiczne choroby przewodu pokarmowego (np. choroba Leśniowskiego-Crohna).

To też może Cię zainteresować: Śmierdzące stopy – przyczyny, leczenie

Bolesne skurcze jelit a nieprawidłowa dieta

Odpowiednia dieta stanowi podstawę prawid łowej pracy przewodu pokarmowego. Nieregularność posiłków, zbyt duże odstępy czasowe między nimi oraz spożywanie pokarmów w nadmiarze doprowadza bardzo często do bolesnych skurczów jelit. Dlatego w takich przypadkach należy zadbać o systematyczność w jedzeniu, w myśl zasady – częściej, ale w mniejszej ilości. Ponadto warto urozmaicić dietę w produkty zawierające błonnik, czyli warzywa i owoce, które zatrzymując wodę w jelitach, wpływają na perystaltykę przewodu pokarmowego i tym samym zmniejszają bóle brzucha.

Przeczytaj również: Skurcze stóp – przyczyny, leczenie, ćwiczenia

W redukcji bolesnych skurczów jelit pomaga również rezygnacja z używek typu kawa, alkohol i papierosy. Niezmiernie ważnym elementem w walce ze „skurczami brzucha” jest unikanie potraw smażonych, obfitujących w tłuszcze zwierzęce oraz produktów powodujących wzdęcia (np. kalafior, kapusta). Oprócz tego należy zrezygnować z nawyków objadania się późną porą, gdyż organizm w większości przypadków będzie reagował na to uporczywymi, bolesnymi skurczami jelit.

Przeczytaj też: Ból brzucha po alkoholu

W przypadkach, gdy pomimo utrzymania regularnego rytmu spożywania pokarmów o stałych porach, prawidłowego dobierania produktów spożywczych oraz rezygnacji z używek i złych nawyków żywieniowych, walka z bólem jelit nie przynosi sukcesu, można sięgnąć po farmakoterapię. W przypadku wzdęć można zastosować np. preparaty zawierające simetykon.

Na bolesne skurcze jelit warto sięgnąć po leki zawierające w swoim składzie środki rozkurczające mięśnie gładkie (np. drotaweryna, hioscyna). Natomiast niektóre niesteroidowe leki przeciwzapalne przynoszące ulgę w bólu posiadają również dodatkowe działanie rozkurczowe (np. pyralgina).

Bolesne skurcze jelit a stres

Przewlekły stres psychiczny oraz fizyczny ma ogromny wp ływ na perystaltyk ę jelit. Ściana przewodu pokarmowego jest zbudowana z odpowiednio ułożonych względem siebie warstw mięśni gładkich, niepodlegających świadomej woli, ale podporządkowanych autonomicznemu układowi nerwowemu. Nadmierne napięcie emocjonalne wywołuje szereg nieprzyjemnych doznań ze strony układu wegetatywnego. Przykładem mogą być:

• biegunki,
• bolesne skurcze jelit,
• nudności,
• bóle żołądka,
• bóle głowy,
• kołatania serca,
• kłujące bóle w klatce piersiowej,
• drętwienia,
• mrowienia rąk.

W tym przypadku sposobem na ograniczenie bolesnych skurczów jelit jest modyfikacja stylu życia poprzez stosowanie codziennej aktywności fizycznej, unikanie nadmiernych napięć emocjonalnych oraz ograniczenie stresu do możliwego minimum. Wyżej wymienione czynniki są niezmiernie ważnym elementem w terapii bolesnych skurczów jelit, gdzie dużą rolę odgrywa komponenta stresowa. W przypadku, gdy indywidualne metody walki ze stresem nie skutkują, warto skorzystać z pomocy psychologa, a niekiedy także psychiatry.

Przeczytaj też: Biegunka po jedzeniu – przyczyny i leczenie

Bolesne skurcze jelit a zaburzenia czynnościowe jelit

Pod szeroko rozumianym pojęciem zaburze ń czynno ściowych jelit występuje przede wszystkim zespół jelita wrażliwego (IBS, ang. irritable bowel syndrome). Schorzenie polega na często występujących uporczywych skurczach jelit i bólu brzucha. Choroba w swoim przebiegu nie jest groźna, ale może obniżać jakość i komfort życia chorego. Nieskoordynowana praca jelit doprowadza niekiedy do naprzemiennych biegunek i zaparć, ale wyróżnia się także postacie schorzenia z przewagą jednego z typów (np. tylko z zaparciami).

W leczeniu zespołu jelita drażliwego, po wykluczeniu przyczyn organicznych chorób jelit, stosuje się zalecenia, takie jak w przypadku nieprawidłowej diety oraz w stresie. Gdy te zawodzą, próbuje się włączać leki przeciwdepresyjne, leki poprawiające perystaltykę jelit, probiotyki, antybiotyki niewchłaniane z przewodu pokarmowego (np. ryfaksymina).

Bolesne skurcze jelit a choroby organiczne jelit

Choroby organiczne jelit (np. choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego) wymagają nieco innego spojrzenia – o leczeniu i ewentualnych zaleceniach co do dalszego postępowania dietetycznego decyduje lekarz, z reguły jest to specjalista gastroenterolog. Nieswoiste zapalenia jelit charakteryzują się często bólami brzucha, bolesnymi skurczami jelit oraz wieloma innymi objawami, których występowanie powinno skłonić chorego do ewentualnego poszerzenia diagnostyki w kierunku przewlekłych zapalnych chorób jelit. Do niepokojących objawów należą między innymi:

• utrata masy ciała,
• stany podgorączkowe/gorączka,
• brak poprawy po leczeniu zachowawczym,
• uporczywe biegunki,
• wymioty,
• krwawienie z przewodu pokarmowego,
• niedokrwistość.

W takim przypadku, po rozpoznaniu schorzenia na podstawie badania kolonoskopowego, potwierdzonego badaniem histopatologicznym wycinka ściany jelita, planuje się strategię leczenia i odpowiednią przewlekłą farmakoterapię, z reguły do końca życia.