Dieta ubogoresztkowa – zasady, wskazania, jadłospis diety bezresztkowej

Zasady diety ubogoresztkowej – na czym polega?

Dieta bezresztkowa to przede wszystkim dieta łatwostrawna, a więc uboga w błonnik pokarmowy. Celem diety ubogoresztkowej jest spożywanie produktów, które nie nadwyrężają zanadto jelit, a więc musi być to żywność w całości rozkładana przez enzymy trawienne.

Zgodnie z zasadami diety ubogoresztkowej konieczne jest ograniczenie spożycia błonnika pokarmowego do 10 g dziennie (wg norm zdrowy, dorosły człowiek powinien spożywać codziennie 25–40 g tego składnika). Dieta bezresztkowa musi być dietą wysokokaloryczną (dostarczać ok. 2000–3000 kcal na dobę), z uwagi na wysokie straty składników odżywczych, do których dochodzi, np. na skutek przewlekłych biegunek u osób cierpiących na choroby jelit.

Zalecane jest, aby była to dieta niskotłuszczowa (50–70 g tłuszczu dziennie) oraz wysokobiałkowa (80–120 g białka na dzień). Dzienna racja pokarmowa powinna być rozłożona na 5, a nawet 6 posiłków, zgodnie z zasadą: lepiej małe porcje, lecz spożywane częściej, co zapobiega obciążaniu przewodu pokarmowego. Potrawy należy przygotowywać z zastosowaniem technik kulinarnych takich jak: gotowanie w wodzie, na parze, pieczenie w pergaminie lub folii bez dodatku tłuszczu, duszenie bez wcześniejszego obsmażania. Natomiast koniecznie trzeba wyeliminować smażenie, zwłaszcza przy udziale tłuszczu.

Kasze, makarony czy warzywa uwzględniane w jadłospisie diety nieskoresztkowej powinny być podawane w postaci niemal rozgotowanej, nigdy al dente.

Przeczytaj: Mąka owsiana, właściwości i zastosowanie

Dieta bezresztkowa – dla kogo? Jakie są wskazania?

Dieta ubogoresztkowa jest dietą leczniczą, a więc powinny ją stosować tylko osoby, u których lekarz stwierdził konieczność przejścia na taką dietę jako formę wspomagania terapii określonego schorzenia. Kto powinien stosować dietę niskoresztkową?

• Dieta niskoresztkowa zalecana jest pacjentom cierpiącym na choroby horoby jelit, np. jelito drażliwe, wrzodziejące jelito, stany zapalne jelit, nowotwory jelit, ponieważ tego typu schorzenia wymagają eliminacji pokarmów obciążających pracę jelit, a produkty bogate w błonnik powodują nadmierne podrażnienie błony śluzowej jelit.
• Taki sposób żywienia wskazany jest również po zabiegach operacyjnych, z uwagi na konieczność powolnego włączania do diety produktów bogatych w błonnik pokarmowy i stopniowego przyzwyczajania organizmu do jak największych jego dawek, co pozwoli dość szybko wrócić do normalnego, podstawowego żywienia.
• Warto zastosować ją w biegunkach będących następstwem zatrucia pokarmowego, gdyż dieta niskobłonnikowa działa zapierająco i ogranicza częstość wypróżnień, a także wspomaga i przywraca właściwą pracę przewodu pokarmowego.

Co jeść na diecie ubogoresztkowej – produkty lekkostrawne

Dieta przy zapaleniu jelit musi obfitować w produkty lekkostrawne, które będą bardzo szybko rozkładane, nie obciążając w ten sposób dodatkowo jelit, których praca w przypadku różnego rodzaju chorób jest już i tak zaburzona. Co w takim razie jeść, będąc na diecie niskobłonnikowej?

W przepisach diety bezresztkowej powinny pojawić się oczyszczone produkty zbożowe, np. pszenne, czerstwe pieczywo, bułki pszenne, drobne kasze (manna, wiejska, mazurska), jasne, drobne makarony, biały ryż, płatki ryżowe, mąki pszenne. Zaleca się jedzenie chudych gatunków mięs oraz wędlin (np. kurczak, indyk, cielęcina, królik, wysokogatunkowe wędliny z kurczaka lub indyka) oraz chudych ryb (np. dorsz, mintaj, sandacz). W jadłospisie należy uwzględnić niskotłuszczowe mleko i przetwory mleczne, chude sery, np. kefir, maślanka, jogurt, chudy twaróg, serek wiejski. Jaja powinny być gotowane na miękko lub półtwardo czy też w formie jajecznicy gotowanej na parze. Należy wybierać tłuszcze pochodzenia roślinnego, np. olej rzepakowy, oliwa z oliwek, ale także masło z uwagi na to, iż jest łatwo przyswajalne dla organizmu.

Niskobłonnikowa dieta lekkostrawna zakłada jedzenie dojrzałych owoców (bez skórki, najlepiej podgotowanych) w postaci musów i przecierów. Mogą to być jabłka, banany, brzoskwinie, morele oraz owoce jagodowe. Warzywa także należy spożywać w formie gotowanej. Najlepiej wybierać warzywa korzeniowe (np. marchew, seler) oraz ziemniaki. Dopuszcza się również jedzenie pomidorów bez skórki, sałaty oraz szpinaku. Potrawy w diecie ubogoresztkowej można doprawiać łagodnymi przyprawami, np. cynamonem, koperkiem czy natką pietruszki. Warto sięgać po zupy na wywarze z jarzyn, niezabielane lub z dodatkiem jogurtu naturalnego czy zaciągane zawiesiną z mąki i wody. Dozwolone napoje to woda mineralna niegazowana, soki owocowe i warzywne, kompoty, słaba herbata, napary ziołowe,

W ograniczonych ilościach należy spożywać: cukier, miód, galaretki, dżemy owocowe, budyń, kisiel oraz słodycze takie jak: herbatniki, biszkopty czy wafle.

Dieta niskoresztkowa – produkty przeciwwskazane w jadłospisie

Dieta bezresztkowa eliminuje przede wszystkim produkty bogate w błonnik oraz obfitujące w tłuszcze i charakteryzujące się wysokim stopniem przetworzenia. Do żywności, którą koniecznie trzeba wykluczyć z jadłospisu diety ubogoresztkowej zalicza się:

• nieoczyszczone produkty zbożowe, np. pełnoziarniste, razowe, świeże pieczywo, grube makarony, płatki owsiane i inne z pełnego ziarna, mąki razowe (im wyższy typ mąki tym mniej oczyszczona),
• tłuste gatunki mięs oraz wędlin, wyroby podrobowe, np. kaczka, gęś, tłusta wieprzowina (karkówka, boczek), baranina, niskogatunkowe wędliny, konserwy mięsne; tłuste ryby, konserwy rybne, ryby wędzone, np. łosoś, tuńczyk, makrela wędzona, śledź w pomidorach,
• tłuste mleko i przetwory mleczne, tłuste sery; jaja gotowane na twardo, smażone na tłuszczu w postaci jajecznicy lub sadzone,
• tłuszcze zwierzęce oraz wysokoprzetworzone tłuszcze roślinne, np. smalec, łój, margaryny twarde kostkowe,
• owoce niedojrzałe, surowe, ze skórką, strączkowe oraz konserwowe,
• orzechy, pestki i nasiona, np. orzechy laskowe, włoskie, migdały, nasiona słonecznika, pestki dyni,
• napoje takie jak: słodzone napoje gazowane i niegazowane, nektary, mocna herbata, kawa, alkohol.

W jadłospisie diety bezresztkowej nie powinny występować ostre przyprawy, np. chilli, pieprz, a także słodycze. Należy unikać dań typu fast food i innych posiłków o wysokiej zawartości tłuszczu i przygotowanych z półproduktów. Nie zaleca się ponadto jedzenia zup na wywarach mięsnych, zagęszczanych zasmażkami lub tłustą śmietaną.