Podgrzybek – właściwości, wartości odżywcze, jak przyrządzić?

Jak wygląda i gdzie rośnie podgrzybek brunatny?

Podgrzybek z reguły kojarzony jest z kapeluszem, który ma brązową barwę. Jednak tak naprawdę istnieją różne rodzaje podgrzybków zaliczanych do rodziny borowikowatych:

• podgrzybek zajączek – ma kapelusz w kolorze opisywanym jako oliwkowożółtawy lub szarobrązowy oraz często wygięty trzon, który w górnej części ma odcień brązowy. Podgrzybek zajączek jest mniej popularny niż podgrzybek brunatny, ale to również grzyb jadalny;

• podgrzybek złotawy – charakterystyczny dla niego jest tzw. zamszowy, często popękany kapelusz w odcieniu brązowym lub żółtawym. Podgrzybek złotawy również należy do grzybów jadalnych (jednak uważaj, bo możesz pomylić go z trującym borowikiem żółtoporym).

• podgrzybek żeberkowany – nazywany również „grubosiatkowym”. Rozpoznasz go po wgłębionym na środku kapeluszu (który u młodych grzybów jest półkolisty) w oliwkowobrązowym, czerwonobrązowym, ciemnobrązowym lub żółtawooliwkowym kolorze.

Wróćmy jednak do podgrzybka brunatnego, aby odpowiedzieć na pytania o to, jak wygląda oraz kiedy i gdzie go zbierać? Podgrzybek brunatny ma wypukły kapelusz pokryty aksamitną skórką w kolorze brązowym (choć w przypadku młodych grzybów jest on półkulisty i nieco ciemniejszy). Z kolei trzon podgrzybka brunatnego jest cylindryczny, żółtawy i widoczne są na nim ciemniejsze pręgi. Charakterystyczne jest również to, że jego miąższ jest białawy lub żółtawy, ale pod wpływem nacisku zmienia barwy i robi się niebieski.

W jakich miejscach możesz spotkać podgrzybki brunatne? To grzyby, które występują zarówno w lasach iglastych, jak i lasach liściastych. Być może zaskoczy Cię fakt, że czas ich występowania przypada na okres od czerwca do listopada.

Jakie właściwości i wartości odżywcze ma podgrzybek?

Jakie cenne składniki zawiera ten popularny grzyb występujący w lasach iglastych i liściastych? Jeśli przyjrzysz się bliżej jego wartości odżywczej, okaże się, że ten pospolity grzyb wcale nie jest taki pospolity i bezwartościowy.

Cenne składniki podgrzybków to:

• witaminy z grupy B (a konkretnie witamina PP, czyli B3 oraz B1 i B2);
• witaminy A, D, E;
• składniki mineralne (sód, wapń, żelazo, cynk, potas, miedź, mangan, jod, fosfor);
• błonnik pokarmowy.

Świeży podgrzybek brunatny dostarcza około 39 kcal, a także około 3 gramy białka, 3 gramy węglowodanów i 2 gramy błonnika pokarmowego – wartości te podane są na około 80 gramów, czyli garść grzybów. Z kolei garść podgrzybków suszonych (ważąca około 10 gramów) dostarcza około 36 kcal oraz około 2 gramy białka i 5 gramów węglowodanów.

Podgrzybek brunatny – komu może zaszkodzić?

Podgrzybek zawiera cenne dla zdrowia składniki, ale i tak nie każdy powinien go jeść. Wszystko przez to, że grzyby zawierają pewne ilości ciężkostrawnej chityny – jej obecność sprawia, że nie są polecane dzieciom, osobom w podeszłym wieku oraz tym, którzy zmagają się z dolegliwościami ze strony układu pokarmowego.

Poza tym podgrzybek brunatny, a także inne grzyby jadalne często wrzuca się na patelnię i smaży z dodatkiem dużej ilości tłuszczu. To sprawia, że z ich trawieniem mogą mieć problem nawet osoby, które nie są w podeszłym wieku i nie mają problemów żołądkowo-jelitowych.

Należy również wspomnieć o tym, że grzyby (szczególnie te, które rosną w lasach liściastych i iglastych w pobliżu dróg) kumulują pierwiastki toksyczne. W związku z tym nie powinno się ich spożywać w zbyt dużych ilościach.

Podgrzybki – czy są trujące?

Czy istnieje podgrzybek trujący? Podgrzybek brunatny z pewnością nim nie jest, ale możesz pomylić go z „trujakami”. W związku z tym, zanim zdecydujesz się przyrządzić sos grzybowy czy inne danie, przejrzyj dokładnie atlas grzybów. W ten sposób dowiesz się, czy na pewno jest to grzyb jadalny.

Z czym można pomylić podgrzybka brunatnego?

Jednym z nich jest grzyb, który również należy do rodziny borowikowatych i charakteryzuje się szarym kapeluszem z zielonkawym lub żółtawym odcieniem oraz krwistoczerwonymi rurkami. Mowa o tzw. szatanie, borowiku szatańskim, krwistoborowiku szatańskim. Wszystkie nazwy odnoszą się do jednego grzyba trującego, którego należy unikać.

Innym grzybem, z którym możesz pomylić podgrzybka brunatnego, jest goryczak żółciowy, który również należy do rodziny borowikowatych. Po czym go poznasz? Charakterystyczne dla niego są białe lub bladoróżowe rurki, których pory wychodzą poza kapelusz. Poza tym, jak sama nazwa mówi, cechą charakterystyczną goryczaka żółciowego jest gorzki smak.

Jakie pyszne dania możesz przygotować z podgrzybków brunatnych?

Ciekawostką jest, że zarówno podgrzybek, jak i pozostałe grzyby jadalne są źródłem tzw. smaku umami (określanego również jako „piąty smak” ). Można opisać go jako bulionowy, mięsny i taki, który podkreśla smak słony. W związku z tym podgrzybek brunatny często pojawia się w jesienno-zimowym menu w wersji wegetariańskiej.

Jakie pyszne dania bez mięsa lub z mięsem możesz przygotować z podgrzybka brunatnego? Jednym z pomysłów jest rozgrzewająca zupa grzybowa z dodatkiem cebuli, bulionu warzywnego, śmietanki lub mleka, natki pietruszki i makaronu.

Podgrzybki brunatne możesz wykorzystać również do zrobienia sosu grzybowego. Jego smak podkreśli ząbek czosnku, cebula, jogurt naturalny oraz natka pietruszki. Aromatyczny sos doskonale komponuje się z pyzami na parze, ziemniakami, makaronem i mięsem.

Podgrzybki brunatne to popularne grzyby, którym nie można odmówić tego, że mają wyjątkowy smak, a przy okazji zawierają kilka cennych dla zdrowia składników. Warto przejść się na spacer do lasu i nazbierać trochę podgrzybków pamiętając, że są podobne do niektórych „trujaków”.