Wrośniak różnobarwny – właściwości, działanie, jak stosować, wskazania i przeciwwskazania, gdzie kupić, cena

Wrośniak różnobarwny – różne nazwy, te same grzyby

W literaturze wrośniak różnobarwny występuje pod licznymi synonimami (posiada ich około 70), m.in.: Coriolus versicolor, Polyporus versicolor, Boletus versicolor. Jego obowiązująca nazwa łacińska Trametes versicolor dotyczy wyglądu grzybów i oznacza „kogoś/coś cienkiego” (trametes) oraz „wielokolorowego” (versicolor).

W Polsce znany jest pod takimi nazwami, jak: huba różnokolorowa, żagiew różnobarwna, skórzak różnobarwny czy hubczak różnobarwny, a jego angielska nazwa „turkey tail” (indyczy ogon) odnosi się do wyglądu grzyba.

Natomiast w tradycyjnej medycynie chińskiej (TCM) wrośniak różnobarwny nosi nazwę yun zhi – w tłumaczeniu „grzyb chmura”.

Gdzie spotkać i jak rozpoznać wrośniaka różnobarwnego?

Wrośniak różnobarwny występuje w większych skupiskach – kilkadziesiąt egzemplarzy grzybów (szerokość owocników od 3 do 8 centymetrów) rośnie obok siebie i zachodzi jeden na drugi na wzór dachówek, przyrastając do drzewa środkowo lub bokiem.

Spotkać go można powszechnie w całej Polsce (spotykany na całym świecie) za wyjątkiem wyższych partii gór. Porasta obumierające drzewa nie tylko w lasach, ale również w sadach, parkach i ogrodach. Najczęściej na gałęziach i pniach drzew liściastych, choć czasem pojawia się również na iglastych.

Porowaty hymenofor – część owocnika od kapeluszem – w którym tworzą się zarodniki z czasem ciemnieje (młode owocniki są jasne), a ponadto rozwijają się na nim glony, co zmienia ich kolor na zielonkawy.

Wrośniak różnobarwny – składniki aktywne

Za wielokierunkowe działanie lecznicze wrośniaka różnobarwnego odpowiadają liczne związki, w tym:

• polisacharydy: PSP (peptyd polisacharydowy) oraz PSK (polisacharyd K). To właśnie polisacharydy odpowiadają za większą część działań prozdrowotnych grzyba;
• beta-glukany (również należące do polisacharydów): β-1,3-glukan i β-1,4-glukan;
• sterole (egrosterol, fungisterol i β-sitosterol);
• cukry proste (mannoza, ksyloza, galaktoza), glikoproteiny (kompleksy białkowo polisacharydowe);
• związki fenolowe, terpeny i kwasy tłuszczowe;
• witaminy z grupy B oraz minerały.

Wrośniak różnobarwny – ceniony w tradycyjnej medycynie chińskiej

Choć wrośniak różnobarwny w Polsce uważany jest za niejadalny (choć nie trujący) ze względu na twardą strukturę, to posiada długą historię wykorzystywania w krajach Dalekiego Wschodu, gdzie jego stosowanie w terapiach leczniczych opisywano już XVI wieku.

Wrośniak różnobarwny – lecznicze właściwości

Badania naukowe (in vivo, in vitro) potwierdzają, że wrośniak różnobarwny lub jego ekstrakty wykazują terapeutyczne działanie w zakresie:

• osłabienia odporności – polisacharydy wzmacniają działanie układu odpornościowego;
• wspomagania terapii przeciwnowotworowych – zmniejszenie negatywnych efektów chemioterapii i radioterapii. Pojawiają się również doniesienia o bezpośrednim wpływie na komórki nowotworowe;
• hamowania mechanizmów odpowiadających za występowanie niektórych nowotworów;
• szerokiego zastosowania jako adiuwant (wspomaganie) immunologiczny. Sugeruje się możliwość wykorzystania w połączeniu z chemioterapią (nowotwory m.in. żołądka, jelita, piersi i płuc);
• wspomagania flory bakteryjnej jelit. Korzystnie wpływa na skład bakterii jelitowych, w tym poziom Bifidobacterium spp. i Lactobacillus spp.;
• działania przeciwcukrzycowego, obniżającego ciśnienie i przeciwreumatycznego.

Wrośniak różnobarwny – dostępność i preparaty

W sprzedaży dostępne są preparaty z wrośniaka różnobarwnego w postaci kapsułek, zawierające ekstrakty standaryzowane za zawartość polisacharydów (lub polisacharydów i triterpenów) oraz w postaci proszku (sproszkowane owocniki). Można je nabyć w sklepach internetowych, zielarniach oraz w sklepach ze zdrową żywnością.

Osoby mające taką możliwość (wystarczy własne podwórko) mogą zakupić grzybnie wrośniaka na kołkach, umożliwiającą samodzielną hodowlę wrośniaka różnobarwnego w domu.

Preparaty z wrośniaka różnobarwnego dostępne są w przedziale cenowym 100-200 złotych. Należy jednak pamiętać, że preparaty te posiadają rejestrację jako „produkt weterynaryjny” (weterynaryjny suplement diety) i dlatego ich dawkowanie oraz stosowanie zgodnie z etykietą obejmuje jedynie zwierzęta.

Wrośniak różnobarwny – samodzielne pozyskiwanie

Wrośniak różnobarwny może być z powodzeniem pozyskiwany z naturalnego środowiska przez cały rok, a nie sezonowo jak „tradycyjne” grzyby. Najlepiej zbierać młode owocniki, które należy starannie oczyścić, a następnie wysuszyć w suszarce do grzybów lub w piekarniku w temperaturze 50 stopni Celsjusza.

Dobrze wysuszone grzyby (można je potem przechowywać przez dłuższy okres czasu w ciemnym suchym miejscu) powinny być kruche i brązowe.

Wrośniak różnobarwny – przygotowanie i sposób użycia odwaru

Odwar wrośniaka różnobarwnego przygotowuje się, zalewając około 10 gram sproszkowanych grzybów połową litra wrzątku i gotując na wolnym ogniu przez 45 minut. Po odcedzeniu ciepły odwar można pić dwa razy dziennie po szklance.

Sproszkowanego wrośniaka różnobarwnego można też przyjmować bezpośrednio, 2-3 razy dziennie po 3 gramy przed posiłkiem. Porcje proszku należy popić bardzo ciepłym płynem.

Wrośniak różnobarwny – przeciwwskazania

Rosnąca popularność oraz obiecujące wyniki badań zwiększają popularność stosowania preparatów z wrośniaka różnobarwnego, które uważa się za bezpieczne nawet podczas długotrwałych kuracji.

Trzeba jednak pamiętać, że na chwilę obecną wrośniak różnobarwny wciąż czeka na dodanie do listy grzybów (ściślej: gatunków) dopuszczonych do obrotu na terenie Polski i Unii Europejskiej ze względu na brak dowodów na spożywanie przed rokiem 1997 (tzw. nowa żywność).

Szczególną ostrożność powinny zachować osoby stosujące wrośniaka różnobarwnego w przypadku:

• alergii (grzyby, pleśń). Istnieje ryzyko wystąpienia reakcji alergicznej;
• chemioterapii immunosupresyjnej – ze względu na stymulowanie układu odpornościowego kuracja może zaburzyć proces leczenia nowotworu.