Spuchnięte nogi – jakie są przyczyny puchnięcia nóg?

Dlaczego nogi puchną?

Puchnięcie nóg dotyczy zarówno kobiet, jak i mężczyzn w różnym wieku. Często jest ono niegroźne, związane z naturalną reakcją organizmu, np. w wyniku urazu kończyn dolnych, menstruacji czy przyjmowanych leków. Obrzęk nóg może również świadczyć o poważnych problemach zdrowotnych, takich jak niewydolność serca czy nerek.

Powszechnym schorzeniem, któremu towarzysza opuchnięte nogi są także choroby reumatyczne i zmiany zwyrodnieniowe stawów oraz żylaki, czyli przewlekła niewydolność żylna. Podłożem tej ostatniej jest nieprawidłowa praca zastawek żylnych, które mają na celu zapobiegać cofaniu się krwi żylnej i przepuszczać ją tylko w jedną stronę.

Przeczytaj również: Skurcze stóp – przyczyny, leczenie, ćwiczenia

Skąd się biorą obrzęki nóg?

Krew w kończyn dolnych przepływa w kierunku serca układem naczyń żylnych. Pionowa pozycja ciała człowieka wymaga sprawnie działających dwóch mechanizmów, których celem jest zapobieganie cofaniu się krwi żylnej mimo działającej siły grawitacji. Pierwszym z nich jest sprawne działanie zastawek żylnych, które są zaworami przepuszczającym krew tylko w jedną stronę.

Drugim mechanizmem jest tzw. pompa mięśniowa, której działanie oparte jest na kurczeniu się mięśni nóg podczas ich ruchu. Dzięki temu naczynia żylne są stale uciskane oraz wypychają krew ku górze. Działanie pompy mięśniowej zostaje zaburzone w wyniku dłuższego unieruchomienia. Zastój krwi żylnej może wówczas spowodować wzrost ciśnienia w naczyniach, co z kolei prowadzi do uszkodzenia zastawek i ścian żył. Długo utrzymujący się zastój krwi skutkuje wzrostem przepuszczalności naczyń i ostatecznie pojawieniem się obrzęków nóg, czego wynikiem są zazwyczaj opuchnięte kostki. Powtarzanie się opisanej sytuacji może wiązać się z rozwojem przewlekłej niewydolności żylnej.

Zobacz też: Ból kostki – przyczyny bólu w kostce, sposoby leczenia i rehabilitacji

Spuchnięte nogi – kto jest narażony?

Do czynników ryzyka związanych z występowaniem puchnięcia nóg jest niezmienne i długotrwałe przebywanie w jednej pozycji w czasie pracy – siedzenie ze spuszczonymi nogami lub praca stojąca. W wyniku tego nogi zostają pozbawione prawidłowej pracy pompy mięśniowej. Pojawieniu się obrzęków nóg sprzyja także nadmierna aktywność fizyczna połączona ze wzrostem ciśnienia wewnątrzbrzusznego, np. podnoszenie ciężarów.

Kolejnymi czynnikami są nadwaga i otyłość, które potęgują objawy związane w uczuciem ciężkich nóg. Puchnięcie kostek czy też puchnięcie stóp dotyczy również kobiet ciężarnych, gdyż zwiększająca swoje rozmiary macica zakłóca odpływ krwi żylnej z kończyn dolnych.

Czynnikami sprzyjające obrzękom nóg:

• nieprawidłowa dieta;
• niewygodne obuwie;
• skłonności genetyczne.

Opuchnięte kostki a uczucie ciężkich nóg

Obrzęki nóg – najczęściej opuchnięte kostki – często występują w towarzystwie innych objawów, których wspólne odczuwanie może składać się na tzw. uczucie ciężkich nóg. Pacjenci borykający się z problemem spuchniętych nóg skarżą się dodatkowo na:

• bóle łydek;
• skurcze łydek;
• dokuczliwe drętwienie i mrowienie nóg;
• świąd skóry.

Poza opuchlizną nóg mogą pojawić się również widoczne gołym okiem poszerzenia powierzchownych naczyń żylnych w obrębie stóp oraz zmiany skórne w postaci pajączków na nogach. Opisywany dyskomfort pojawia się zazwyczaj pod koniec dnia, a ustępuje po nocnym spoczynku oraz potęguje go wysoka temperatura otoczenia.

Czytaj również: Choroba Pompego – co to jest? Przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie

Sposoby na opuchnięte nogi

Aby zminimalizować ryzyko występowania objawów ciężkich nóg, w tym obrzęków, spuchniętych kostek czy spuchniętych stóp, należy przestrzegać następujących zasad:

• unikać długotrwałego przebywania w jednej pozycji – przede wszystkich stania i siedzenia ze spuszczonymi nogami;
• w przypadku, kiedy zmiana pozycji jest niemożliwa, zalecane jest wykonywanie krążeń oraz ruchów zgięcia i prostowania stóp;
• zalecany jest odpoczynek w pozycji z uniesionymi nogami powyżej poziomu serca;
• wskazana jest umiarkowana aktywność fizyczna;
• zmniejszyć masę ciała w przypadku otyłości i nadwagi;
• zalecane jest wygodne obuwie oraz niski obcas (maksymalnie 5 cm);

Domowe sposoby na spuchnięte nogi:

• leżenie z nogami w górze
• chłodny prysznic w kierunku od stóp ku górze
• kąpiel w chłodnym wywarze z rumianku
• wypicie powoli 1,5 l wody

Leczenie opuchniętych nóg

Walcząc z obrzękami nóg, warto wspomóc się dodatkowo:

• kompresjoterapią (zakładanie specjalnych pończoch, rajstop czy podkolanówek ze stopniowanym uciskiem);
• drenażem limfatycznym (masaż uciskowy poprawiający przepływ chłonki);
• farmakoterapią (stosowanie doustnie lub miejscowo środków leczniczych zawierających heparynę, diosminę, hesperydynę, escynę, rutynę, witaminę C, wyciąg z kasztanowca, mentol).

Należy pamiętać, by wystrzegać się gorących kąpieli, a także zaprzestać korzystania z sauny i solarium. Niewskazane są również długie podróże oraz częste zakładanie nogi na nogę. Warto ponadto zmniejszyć ilość soli dostarczanej do organizmu wraz z pożywieniem.