Skurcze łydek

Przyczyny skurczów mięśni

Nawet najdrobniejsze ruchy jakie wykonujemy w związku z poruszaniem się, siadaniem, chwytaniem przedmiotów wymagają synchronicznej pracy układu kostnego, mięśniowego i nerwowego. Przekazanie impulsu nerwowego do mięśnia powoduje aktywację specjalnych białek kurczliwych. Włókna mięśniowe napinają się i skracają, a dzięki temu że są przyczepione za pomocą ścięgien do kości następuje odpowiedni ruch. Mięśnie układu szkieletowego są to mięśnie poprzecznie prążkowane podległe naszej woli.

Czasami jednak mięśnie „wymykają się spod kontroli" i zaczynają się kurczyć samoistnie. Bolesne skurcze często pojawiają się w nocy i są tak silne i bolesne że potrafią obudzić ze snu. Mogą trwać od kilku sekund do kilku minut. Najczęściej zdarzają się kurcze łydek czy palców stóp dające uczucie wykrzywiania, skręcania palców. Mięsień staje się twardy i pozostaje napięty przez kilkadziesiąt sekund. Skurcze mięśni nóg mogą na chwilę ustąpić po czym zjawiają się ponownie, w tym samym lub innym mięśniu.

Przeczytaj również: Skurcze stóp – przyczyny, leczenie, ćwiczenia

Skurcze łydek a niedobór magnezu i potasu

Jedną z najczęstszych przyczyn skurczu łydek są zaburzenia elektrolitowe, przede wszystkim niedobór wapnia, niedobór potasu i niedobór magnezu. Pierwiastki te są niezbędne dla prawidłowego przekazywania impulsów nerwowych do włókien mięśniowych i umożliwiają nie tylko odpowiedni skurcz ale i rozkurcz białek wewnątrz komórki mięśniowej.

• Niedobór potasu i magnezu zdarza się w związku z dużym wysiłkiem fizycznym i może pogłębiać się przez odwodnienie organizmu. Często zdarza się np. sportowcom.
• Wypłukiwaniu magnezu sprzyja picie dużych ilości kawy i napojów typu cola.
• Skurcze mięśni łydek mogą pojawiać się u osób na niepełnowartościowych dietach odchudzających i nadużywających alkohol
• Na kurcze mięśni często skarżą się osoby starsze, zażywające wiele leków mogących zaburzać równowagę wodno-elektrolitową. Najbardziej niekorzystnie działają leki moczopędne powszechnie stosowane w niewydolności serca czy w nadciśnieniu tętniczym.
• Do utraty elektrolitów doprowadzają przewlekłe biegunki ale także stosowane w nadmiarze preparaty przeczyszczające.
• Skurcze mięśni częściej zdarzają się u osób z żylakami kończyn, z zaburzeniami hormonalnymi zwłaszcza dotyczącymi nadnerczy, czy z zaburzeniami metabolicznymi np. w cukrzycy.

Co można zrobić w razie skurczu?

Na skurcze łydek zwykle pomaga rozciągnięcie mięśnia i rozmasowanie (rozcieranie) go. Po ustąpieniu skurczu mięśnia i ustąpieniu bólu nóg, zwłaszcza gdy ten był silny lub nawracający, może pozostać uczucie napięcia, które można złagodzić maścią przeciwbólową.

Często, gdy skurcz łydki pojawia się nagle, jego przyczyna jest błaha. Skurcz taki może wywołać przeciążenie mięśnia po wysiłku fizycznym, przyjmowanie nieprawidłowej pozycji ciała w czasie długotrwałego siedzenia czy też w czasie snu. Tu także pomaga delikatny masaż i inne ułożenie kończyny.

Jak zapobiegać skurczom łydek?

Przed niedoborami elektrolitowymi najlepiej chroni prawidłowe nawodnienie i dieta bogata w sole mineralne i witaminy. W sposób szczególny należy zadbać o prawidłową podaż potasu i magnezu. Tak więc sposoby na skurcze łydek to w dużej mierze to stosowanie odpowiedniej diety.

Produkty bogate w magnez to:

• chleb razowy,
• kasza gryczana,
• orzechy,
• migdały,
• żółty ser,
• kakao,
• czekolada.

Duże ilości potasu zawarte są w:

• pomidorach,
• bananach,
• ziemniakach,
• burakach,
• winogronach,
• suszonych owocach,
• roślinach strączkowych,
• sokach owocowych.

Wapnia dostarczają głownie:

• mleko,
• sery,
• kefiry,
• jogurty,
• konserwy rybne,
• orzechy,
• warzywa zielone.

Osoby uprawiające sport powinny zwiększać wysiłek fizyczny stopniowo, uzupełniać płyny i elektrolity.

W chorobach przewlekłych oczywiście nie można zrezygnować z podstawowego leczenia. W tych sytuacjach przydatne stają się gotowe preparaty zawierające potas i magnez. To samo można polecić osobom, które nie potrafią zrezygnować z dużej ilości kawy oraz narażonych na stałe sytuacje stresowe.

Skurcze łydek a żylaki kończyn dolnych

Pojawiające się w nocy napięcie mięśni i nocne kurcze łydek, mogą sygnalizować chorobę naczyń krwionośnych, na przykład żylaków. Jeżeli skurcze łydek pojawiają się w przebiegu żylaków kończyn dolnych, należy wdrożyć postępowanie przeciwżylakowe (unikanie długiego siedzenia, zakładania nogi na nogę, unikania chodzenia w butach na obcasach).

W leczeniu żylaków, przy uczuciu ciężkich nóg sprawdzonym sposobem jest stosowanie preparatów zawierających diosminę. Środki zawierające diosminę skutecznie łagodzą dokuczliwe kurcze łydek oraz działają ochronnie na naczynia krwionośne.