Porażenie nerwu pośrodkowego – przyczyny, objawy, leczenie

Jakie są przyczyny porażenia nerwu pośrodkowego?

Wszelkie uszkodzenia nerwu pośrodkowego, jego porażenie wiąże się w upośledzeniem funkcji ręki o przedramienia. Pojawia się ból i problem ze zginaniem nadgarstka. Nerw pośrodkowy buduje splot ramienny. Biegnie wzdłuż ramienia, na przedramieniu unerwia mięśnie zginacze palców i nadgarstka, przechodząc przez kanał nadgarstka. Dzieli się na nerwy, które odpowiadają za ruchy oraz czucie trzech pierwszych palców, tj.: kciuka, palca wskazującego oraz palca środkowego.

Do przyczyn porażenia nerwu pośrodkowego zalicza się m.in.: zmiany chorobowe mięśni okolic dłoni i nadgarstka, a także ucisk na nerw pośrodkowy wywołany przez takie zmiany jak: krwiaki, guz, ganglion, tłuszczak). Wspomniany ucisk mogą wywoływać także anomalie anatomiczne kości.

Najczęstszą przyczyną porażenia nerwu pośrodkowego jest zespół cieśni nadgarstka, który wywołuje ucisk nerwu w kanale nadgarstka. Winne dolegliwości są także inne zespoły uciskowe (zespół nerwu międzykostnego przedniego, zespół mięśnia nawrotnego obłego).

Przeczytaj też: Złamany palec – objawy, przyczyny, leczenie

Przyczyną uszkodzenie nerwu pośrodkowego może być uraz ramienia, stawu łokciowego, przedramienia lub stawu nadgarstkowego (złamanie Collesa, zwichnięcie, uraz splotu barkowego).

Rzadką przyczyną jest utrzymywanie przez długi czas pozycji, w której dochodzi do ucisku na nerw (sen, opaska uciskowa, gips, śpiączka). Liczą się także predysponujące choroby ogólnoustrojowe jak: otyłość, cukrzyca, niedoczynność tarczycy, choroby nerek, choroby zwyrodnieniowe i reumatyczne.

Porażenie nerwu pośrodkowego – jakie są objawy?

Porażenie nerwu pośrodkowego obejmuje struktury, które są przez niego unerwiane, czyli trzy pierwsze palce u ręki. Porażenie dotyczy sfery ruchowej oraz czuciowej.

Sprawdź również: Drętwienie lewej ręki i palców lewej ręki

Do objawów uszkodzenia nerwu pośrodkowego zaliczamy:

• upośledzenie zaciskania ręki w pięść (nie zginają się trzy pierwsze palce, określa się to ręką błogosławiącą),
• ograniczenie odwracania i nawracania ręki i przedramienia,
• ból nadgarstka oraz utrudnione jego zginanie,
• zanik mięśni kciuka (ograniczone zginanie oraz przeciwstawianie),
• ból, pieczenie, mrowienie i drętwienie palców (trzech palców lub ich okolicy) oraz drętwienie nadgarstka nasilające się w nocy lub przy przeciążeniu ręki oraz promieniujące w stronę łokcia,
• zimną, wysuszoną i zasinioną skórę ręki,
• troficzne zmiany na paznokciach (pękanie, osłabienie ich struktury),
• wypadanie przedmiotów z ręki,
• mało precyzyjne ruchy palców.

Czytaj również: Niedowład – przyczyny, rodzaje, leczenie

Zespół cieśni nadgarstka – czym jest cieśń nadgarstka?

Zespół cieśni nadgarstka stanowi odmienną i skomplikowaną jednostką chorobową. Jego przyczyną jest ucisk nerwu pośrodkowego w kanale nadgarstka lub jego stan zapalny różnego pochodzenia (np. choroby reumatyczne, przeciążenia wskutek pracy, ciąża).

Zespół ten należy do schorzeń neurologicznych określanych neuropatiami. Schorzenie to występuje często w związku z wykonywaniem pracy zawodowej – najczęściej dotyka osoby piszące na maszynie, klawiaturze komputerowej lub przy długotrwałej pracy z myszką komputerową. Przyczyną choroby jest ucisk przeciążonych i obrzękniętych tkanek miękkich na włókna nerwu pośrodkowego dłoni biegnącego w kanale nadgarstka.

Cieśń nadgarstka występuje częściej u kobiet, zwłaszcza szwaczek lub księgowych pracujących przy komputerze. Wskutek ucisku dochodzi do niedokrwienia nerwu i pojawienia się objawów jego porażenia, w tym silny ból nadgarstka. Nie należy odkładać wizyty u ortopedy, ponieważ zespół cieśni nadgarstka może prowadzić nawet do utraty czucia w ręce. Jeżeli leczenie niezabiegowe nie przyniesie efektów, konieczna może okazać się operacja cieśni nadgarstka, która polega na chirurgicznym zwiększeniu przestrzeni kanału nadgarstka.

Czytaj również: Blokada kręgosłupa – co to jest, działanie, wskazania, przeciwwskazania i skutki uboczne

Uszkodzenie nerwu pośrodkowego – jak diagnozować i leczyć?

Diagnostyka porażenia nerwu pośrodkowego opiera się na dokładnym wywiadzie oraz badaniu neurologicznym, które oceni zakres funkcji uszkodzonego nerwu. Badaniem dodatkowym przy problemach z nerwem pośrodkowym jest badanie elektromiograficzne (EMG) wykonywane aparatem, który dokładnie analizuje przewodnictwo uszkodzonego nerwu i ukazuje stopień jego uszkodzenia. W zależności od ciężkości porażenia nerwu pośrodkowego, schorzenie można leczyć zachowawczo lub operacyjnie.

Zachowawcze leczenie nerwu pośrodkowego obejmuje:

• farmakoterapię – podawanie leków przeciwbólowych, przeciwzapalnych oraz witaminy B₆ i B₁₂; w razie silnych dolegliwości można zastosować iniekcję z kortykosteroidów w okolicę troczka zginaczy,
• wykonywanie zimnych okładów zmniejszających obrzęk i ból nadgarstka,
• unikanie przeciążeń i ruchów zginających i prostujących nadgarstek,
• stosowanie na staw nadgarstkowy opaski lub ortezy odciążającej lub stosowanie na noc szyny zapewniającej odpowiednie ułożenie kończyny górnej i bolesnego nadgarstka,
• fizykoterapię – zabiegi przeciwbólowe i przeciwzapalne (krioterapia, jonoforeza, kąpiel wirówkowa na rękę) oraz zabiegi przyśpieszające gojenie (pole magnetyczne, laseroterapia, ultradźwięki),
• ćwiczenia (rozluźniające, rozciągające, wzmacniające, poprawiające ruchomość stawu),
• kinesiotaping (ma działanie ochronne, odciążające oraz przyspiesza gojenie),
• neuromobilizację (napinanie i rozciąganie traktu nerwu pośrodkowego od szyi do palców ręki poprawia elastyczność tkanki nerwowej i usprawnia mechanizmy naprawcze).

Jeśli nerw pośrodkowy uległ znacznemu uszkodzeniuL uciśnięciu, naderwaniu lub zerwaniu, lub kiedy leczenie zachowawcze nie przynosi efektów, konieczny jest zabieg chirurgiczny.

W takich przypadkach wykonuje się odbarczenie nerwu, jeśli ten jest uciśnięty przez inne struktury, bądź przecięcie troczka mięśni zginaczy w kanale nadgarstka, jeżeli przyczynę stanowi cieśń nadgarstka. Zabiegi można wykonać metodą otwartą lub endoskopową. Po zabiegu wskazana jest również intensywna rehabilitacja, aby w pełni przywrócić sprawność fizyczną ręki.