Zastrzyki z etanolu – jakie guzy można nimi leczyć? Czy jest to bezpieczna procedura?

Guzki tarczycy – co to za zjawisko medyczne?

Guzek tarczycy to w mianownictwie medycznym każda zmiana wyczuwalna w tarczycy palpacyjnie, czyli podczas badania przez lekarza (a więc badania przedmiotowego). Z kolei w opisach USG tarczycy stosuje się określenie ognisko lub zmiana ogniskowa – taka zmiana nie musi być wyczuwalna podczas badania pacjenta.

Guzki tarczycy mogą występować pojedynczo lub też mnogo. Co więcej, mogą być strukturami litymi, a więc zbudowanymi z komórek lub strukturami płynowymi, nazywanymi inaczej torbielami tarczycy.

Mogą to być też struktury torbielowato-lite. Są to guzki zbudowane zarówno z elementów komórkowych, jak i płynowych. Guzki tarczycy istotnie częściej występują u kobiet. Częściej diagnozuje się je również u osób starszych.

Zobacz też: Echoterapia guzów tarczycy (HIFU) – na czym polega?

Guzki tarczycy – objawy kliniczne

Guzki tarczycy mogą nie dawać żadnych objawów klinicznych, jednak w niektórych sytuacjach wiążą się z pojawieniem się pewnych symptomów.

Guzki tarczycy mogą charakteryzować się aktywnością hormonalną i prowadzić do zbyt wysokiego poziomu hormonów tarczycy we krwi (tyroksyna – T4, trójjodotyronina – T3), co w konsekwencji może powodować wystąpienie u danego pacjenta objawów nadczynności tarczycy (między innymi takich, jak utrata masy ciała, nerwowość, drażliwość, biegunki, przyśpieszona akcja serca – tachykardia, obniżenie poziomu cholesterolu we krwi, bezsenność, problemy z koncentracją).

Co więcej, jeżeli guzek tarczycy jest dość dużych rozmiarów, to może powodować pewne objawy na skutek powodowania tak zwanego efektu masy. Należy tutaj wymienić przede wszystkim:

• chrypkę – pojawiająca się na skutek ucisku na nerwy krtaniowe. Należy w tym miejscu zaznaczyć, że chrypka może być też objawem niedoczynności tarczycy;
• problemy z przełykaniem – na skutek ucisku na przełyk,
• problemy z oddychaniem, kaszel, czasami nawet duszność – w zaawansowanych przypadkach, przy dużych rozmiarach guza) – na skutek ucisku guza na tchawicę.

To też może Cię zainteresować: Guz tarczycy 3 cm – czy trzeba operować?

Guzki tarczycy – przyczyny pojawiania się zmian ogniskowych w tarczycy

Nie ma jednej konkretnej przyczyny, która odpowiadałaby za pojawianie zmian ogniskowych w tarczycy. Do czynników ryzyka guzków tarczycy należy:

• niedobór jodu,
• zmiany zapalne w gruczole tarczycowym, w tym przewlekłe limfocytowe zapalenie tarczycy (choroba Hashimoto).

Guzki tarczycy w ogromnej większości to guzki łagodne, jednak niewielki odsetek z nich to zmiany złośliwe, w tym raki – na przykład rak brodawkowaty tarczycy (najczęstszy nowotwór złośliwy tarczycy), rak pęcherzykowy tarczycy czy rak rdzeniasty tarczycy.

Sprawdź również: Echolaser w leczeniu guzów tarczycy

Leczenie guzków tarczycy przezskórnym wstrzyknięciem etanolu

Jak podaje literatura medyczna, etanol można zastosować w leczeniu niektórych guzków tarczycy. W trakcie tej procedury wykorzystuje się 70% etanol, a wstrzyknięcie tej substancji do guzka wykonuje się pod kontrolą aparatu ultrasonograficznego, co zapewnia całej procedurze bezpieczeństwo i precyzję podania. Alkohol etylowy pozwala na denaturację (martwicę) tkanki guzka tarczycy, co prowadzi do jego zmniejszenia się i ograniczenia produkcji hormonów (o ile jest to guzek hormonalnie czynny).

Leczenie guzków tarczycy przezskórnym wstrzyknięciem etanolu – wskazania do zastosowania

Terapia z wykorzystaniem etanolu jest w pewnym sensie alternatywą dla leczenia operacyjnego i usunięcia tarczycy. Jakie rodzaju guzków tarczycy leczy się z wykorzystaniem alkoholu etylowego? Należy tutaj wymienić przede wszystkim torbiele i cysty, czyli zmiany płynowe. Procedura w takim przypadku polega na usunięciu za pomocą igły i strzykawki płynu z danej zmiany guzkowej tarczycy i następnie wstrzyknięcie do tej zmiany alkoholu etylowego. Zazwyczaj podaje się nie więcej, niż 2 ml etanolu – nie są więc to duże objętości. Metoda ta charakteryzuje się stosunkowo dużą skutecznością, rzadko dochodzi do nawrotów (ponownego powiększenia się guzka tarczycy), jednak w niektórych sytuacjach konieczne jest powtórzenie zabiegu wstrzyknięcia.

Wstrzyknięcie etanolu – kiedy nie wykonywać tego zabiegu?

Należy mieć świadomość, że wstrzyknięć z etanolu nie powinno wykonywać się w sytuacji podejrzenia zmian złośliwych. Przed rozpoczęciem procedury należy wykonać diagnostykę między innymi w kierunku raka tarczycy i ocenić, czy guzek na pewno jest zmianą łagodną. Tej metody leczenia nie powinno się stosować także w sytuacji guzków toksycznych, czyli takich, które wytwarzają intensywnie hormony tarczycy i prowadzą do rozwoju jawnej nadczynność tarczycy. W tych przypadkach, pomimo leczenia etanolem, częstość nawrotów jest bardzo duża.

Podsumowując, wstrzyknięcie etanolu w celu leczenia guzków tarczycy jest małoinwazyjną i bezpieczną metodą leczenia tego schorzenia, jednak należy pamiętać, że nie możemy z niej skorzystać w każdym przypadku obecności guzka w narządzie tarczowym. Schorzeniami endokrynologicznymi, w tym diagnozowaniem i planowaniem leczenia guzków tarczycy, zajmuje się lekarz specjalista endokrynolog i to właśnie do niego powinniśmy się udać, podejrzewając u siebie obecność guzków tarczycy. Aby zapisać się do endokrynologa w ramach NFZ, potrzebujemy skierowania, które możemy uzyskać u swojego lekarza rodzinnego (POZ).