Echoterapia guzów tarczycy (HIFU) – kwalifikacja do zabiegu, przebieg zabiegu, efekty, skutki uboczne

Guzki tarczycy – co to jest?

Tarczyca to gruczoł pełniący ważną funkcję regulacji metabolizmu całego organizmu poprzez wydzielanie hormonów. Jej funkcjonowanie podlega złożonej regulacji z udziałem przysadki mózgowej oraz ujemnego sprzężenia zwrotnego.

Podstawowym badaniem oceniającym stan tego gruczołu jest USG. Czasami w obrębie miąższu tarczycy pojawiają się skupiska mniej lub bardziej zwartych komórek. Zmiany te określane są mianem guzków i każdorazowo powinny zostać poddane obserwacji oraz badaniu cytologicznemu. Biopsja cienkoigłowa pozwala określić charakter zmian – te łagodne mogą podlegać nieinwazyjnym metodom leczenia.

Zobacz też: Laserowe usuwanie guzów tarczycy – na czym polega?

Łagodne guzki tarczycy – metody leczenia

Zmiany w miąższu tarczycy o łagodnym charakterze powinny pozostawać pod obserwacją. W przypadku, kiedy obecność guzków powoduje kłopoty z przełykaniem, oddychaniem lub ucisk na naczynia krwionośne – wskazana jest interwencja lekarska. Objawy guzów tarczycy to również ból podczas poruszania szyją, kaszel czy chrypka. Większe zmiany mogą być widoczne pod skórą i zniekształcać obrys szyi. Czasami guzy wydzielają nadmierne ilości hormonów tarczycy, co zaburza gospodarkę hormonalną organizmu.

Standardową procedurą medyczną u pacjentów z objawami utrudniającymi funkcjonowanie jest zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu części lub całości tarczycy, po którym konieczna jest suplementacja hormonalna.

Coraz lepiej dostępne są jednak nowoczesne metody chirurgii bezinwazyjnej, takie jak termoablacja, która polega na zniszczeniu komórek guzka za pomocą wysokiej temperatury.

Obecnie istnieje kilka metod termoablacji stosowanych w terapii guzków tarczycy:

• ablacja laserowa (LTA),
• ablacja prądem o częstotliwości radiowej (RFA),
• ablacja z wykorzystaniem mikrofal (MWA),
• ablacja zogniskowaną falą ultradźwiękową o wysokiej częstotliwości (HIFU).

Sprawdź też: Rak brodawkowaty tarczycy

Echoterapia HIFU – na czym polega?

Echoterapia to metoda niszczenia zmian w tkance z wykorzystaniem wysokoskoncentrowanych fal ultrasonograficznych (HIFU – high intensity focused ultrasound). Zabieg polega na działaniu na guzek wiązką fal ultrasonograficznych, która powoduje wzrost ciepłoty tkanki docelowej do ponad 80 stopni Celsjusza. Przy takiej temperaturze zachodzi denaturacja białka i następuje zniszczenie komórek guza. Precyzyjna możliwość kontrolowania przebiegu terapii jest zapewniona dzięki czujnikom laserowym – wiązka ultradźwięków trafia jedynie w tkankę patologiczną, nie powodując uszkodzenia sąsiednich, zdrowych komórek.

Sprawdź: Jakie guzki tarczycy można leczyć etanolem?

Echoterapia HIFU – kwalifikacja do zabiegu

Kto może skorzystać z tej nowej metody leczenia? Przede wszystkim należy zaznaczyć, że do jakichkolwiek interwencji chirurgicznych kwalifikuje się jedynie pacjentów, u których obecność guzów powoduje ucisk, zaburzenia fizjologiczne lub znaczny defekt kosmetyczny. Według zaleceń medycznych zastosowanie echoterapii może mieć miejsce w przypadku pacjentów, którzy nie mogą być poddani klasycznemu zabiegowi operacyjnemu ze względu na współistniejące schorzenia oraz inne przeciwwskazania, jak np. niektóre zażywane leki.

Nie każdy rodzaj guzów tarczycy podlega ablacji. Zmiana w tarczycy musi być uprzednio oceniona za pomocą biopsji pod kątem złośliwości. Jedynie pacjentów mających łagodne guzki tarczycy można poddać echoterapii. Ponadto do zabiegów kwalifikuje się guzki występujące pojedynczo, o strukturze płynowej lub lito-płynowej.

To też może Cię zainteresować: Guzek na szyi – co może oznaczać?

Jak przebiega zabieg echoterapii?

Zabieg echoterapii wykonuje się zwykle w znieczuleniu miejscowym, w warunkach ambulatoryjnych. W szczególnych przypadkach można rozważyć znieczulenie ogólne. Wszystko trwa około kilkudziesięciu minut, a zaraz po zabiegu pacjent może udać się do domu. Dalsze postępowanie to wizyty kontrolne w poradni endokrynologicznej i badania oceniające pozostałości po usuniętym guzku.

Echoterapia – skuteczność i skutki uboczne

Należy pamiętać, że guzki usuwane technikami nieinwazyjnymi zazwyczaj nie są eliminowane całkowicie. Dlatego też konieczne są badania kontrolne po zabiegu – w rzadkich przypadkach może dochodzić do odrastania guzka, co jest wskazaniem do powtórzenia procedury leczniczej.

Zabiegi usuwania zmian w tarczycy za pomocą HIFU pozwalają na zmniejszenie guzków o 48,8-68,8 proc. w ciągu 12 miesięcy. Najlepsze efekty obserwowane są w przypadku zmian o objętości mniejszej niż 3 ml.

Nieinwazyjne zabiegi niosą ze sobą minimalne ryzyko skutków ubocznych. Nie wpływają na funkcjonowanie tarczycy, więc nie ma konieczności stosowania leczenia hormonalnego. W przypadku echoterapii najczęstszym efektem ubocznym jest odczuwalny ból podczas zabiegu, który szybko mija oraz miejscowe zaczerwienienie skóry i obrzęk podskórny.

To też może Cię zainteresować: Ultradźwiękowa terapia cukrzycy – dla kogo?

Echoterapia guzów tarczycy – dostępność, wady i zalety

Usuwanie guzków tarczycy metodą HIFU jest najmniej sprawdzoną i najmniej dostępną z metod termoablacji. Z tego powodu zalecana jest dopiero jako terapia drugiego rzutu (po LTA i RFA) – dla pacjentów, którzy nie kwalifikują się do terapii innymi metodami ablacji.

Wady echoterapii w porównaniu z innymi metodami ablacji to mniejsza skuteczność i dłuższy czas trwania zabiegu. Niewątpliwą jej zaletą jest jednak całkowita bezinwazyjność – nie używa się igły do przekłucia skóry.

Metoda echoterapii, podobnie jak inne techniki ablacji, jest nowoczesną alternatywą dla klasycznych zabiegów chirurgicznych, pozbawioną ryzyka wielu powikłań. Wciąż jedna wymaga jeszcze badań, aby mogła być szeroko dostępna.