Rak brodawkowaty tarczycy – przyczyny, objawy, leczenie, rokowanie, czy daje przerzuty?

Rak tarczycy – skąd się bierze? Przyczyny raka brodawkowatego tarczycy

Rak brodawkowaty tarczycy to wolno rosnący, zróżnicowany nowotwór, który rozwija się z komórek pęcherzykowych tarczycy i może rozwijać się w jednym lub jednocześnie obu płatach tarczycy.

Tak jak w przypadku wielu innych nowotworów, czynniki inicjujące rozwój raka brodawkowatego tarczycy nie są do końca znane. Częstość występowania raka brodawkowatego tarczycy jest większa głównie u osób, które w dzieciństwie były narażone na znaczne promieniowanie jonizujące, np. w okolicach Czarnobyla po awarii elektrowni atomowej.

Istnieje jednak kilka chorób uwarunkowanych genetycznie związanych z rakiem brodawkowatym tarczycy i są to m.in. zespół Gardnera, zespół Wernera i zespół Carneya typu 1. Występowanie rodzinne raka brodawkowatego tarczycy odnotowuje się jedynie u ok. 5 proc. pacjentów i może ono zwiastować bardziej agresywny przebieg choroby.

Podejrzenie raka brodawkowatego tarczycy – jakie objawy kliniczne mogą na niego wskazywać?

Rak brodawkowaty tarczycy w początkowym stadium zazwyczaj nie daje żadnych niepokojących objawów. Co więcej – prawie nigdy nie powoduje nadczynności lub niedoczynności tarczycy. Pierwszą oznaką raka tarczycy może być jedynie wyczuwalny, ale bezbolesny guzek w przedniej części szyi. Bardziej zaawansowane nowotwory mogą uciskać pobliskie tkanki i dawać takie objawy jak trudności w połykaniu, chrypka, uczucie ucisku lub duszność podczas leżenia na płasko.

Jeśli masz objawy raka tarczycy, skontaktuj się z lekarzem rodzinnym. Lekarz przeprowadzi z tobą szczegółowy wywiad połączony z badaniem fizykalnym, a następnie może zlecić badania krwi, aby sprawdzić, jak dobrze działa tarczyca.

Czytaj również: Lekarz od tarczycy – jak się nazywa, co leczy i kiedy udać się na wizytę?

Diagnostyka raka brodawkowatego tarczycy

Kolejnym krokiem w diagnostyce raka brodawkowatego tarczycy jest USG szyi. Badanie USG jest najczęściej wykonywanym badaniem obrazowym, które pozwoli lekarzowi ocenić wielkość tarczycy i jej specyficzne cechy, w tym: wielkość, echogeniczność, liczbę ewentualnych guzków i ich charakter.

Kolejnym filarem diagnostyki są takie badania jak m.in. oznaczenie TSH, FT4, przeciwciał anty-TPO w surowicy krwi, RTG klatki piersiowej i szyi oraz badanie laryngologiczne.

Najlepszym testem do ustalenia czy wykryty guzek tarczycy jest łagodny czy złośliwy, jest biopsja cienkoigłowa (BAC) . Badanie polega na umieszczeniu małej igły (podobnej do igły do pobierania krwi) w podejrzanej zmianie przy pomocy USG. Komórki są pobierane z guzka do igły (tj. aspirowane), a następnie poddawane ocenie mikroskopowej. W ten sam sposób identyfikowane są również inne rodzaje raka tarczycy, m.in. rak rdzeniasty tarczycy.

Czy rak brodawkowaty tarczycy jest wyleczalny? Leczenie raka brodawkowatego tarczycy

Choć rak brodawkowaty tarczycy często rozprzestrzenia się do węzłów chłonnych szyi, choroba bardzo dobrze reaguje na leczenie. Zajęte węzły chłonne mogą zwiększać prawdopodobieństwo nawrotu raka, ale nie zmieniają rokowania. W rzeczywistości, wśród pacjentów w wieku poniżej 45 lat, nawet z przerzutami do węzłów chłonnych szyi, przeżywalność przekracza 97 proc. Przerzuty odległe raka brodawkowatego tarczycy do innych narządów występują stosunkowo rzadko i umiejscawiają się głównie w płucach.

Praktycznie u wszystkich osób z rakiem tarczycy standardowa terapia obejmuje leczenie operacyjne – każdy przypadek raka brodawkowatego tarczycy wykryty za pomocą biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej jest wskazaniem do leczenia operacyjnego. W przypadku guzów większych niż 1 cm i występujących w kilku miejscach jednocześnie, zwykle konieczne jest całkowite usunięcie tarczycy (tzw. tyroidektomia totalna) wraz z zajętymi regionalnymi węzłami chłonnymi (tzw. limfadenektomia przedziału środkowego i bocznego szyi). Po wycięciu tarczycy często zlecane jest również leczenie jodem promieniotwórczym (przez ok. 3 miesiące od wycięcia tarczycy). Leczenie jodem radioaktywnym jod-131 polega najczęściej na przyjęciu radiojodu w postaci kapsułki, który gromadzi się w miąższu tarczycy i stopniowo eliminuje komórki produkujące nadmierną ilość hormonów.

Kolejnym filarem leczenia w raku tarczycy jest terapia hormonami tarczycy. Po operacji pacjenci muszą także przyjmować lewotyroksynę, której celem jest uzupełnienie niedoborów hormonalnych. Przepisana dawka hormonu tarczycy jest początkowo ustalana na podstawie masy ciała pacjenta, a następnie dostosowywana na podstawie wyników badań krwi.

Czytaj również: Laserowe usuwanie guzów tarczycy – wskazania, przeciwwskazania, skuteczność