Gruczolak tarczycy – objawy i leczenie łagodnych guzków na tarczycy

Guzki tarczycy – czym są?

W tarczycy, gruczole dokrewnym (wydzielania wewnętrznego), często powstają guzki. Zazwyczaj są one łagodne (gruczolaki) i nie zawsze wymagają leczenia.

Guzki tarczycy to odgraniczone lite, lub wypełnione płynem (torbiele tarczycy), zmiany w miąższu tarczycy. Czasem można je wyczuć palpacyjnie. Częściej występują u kobiet niż u mężczyzn, a częstość ich występowania zwiększa się z wiekiem.

Czasem guzki na tarczycy występują pojedynczo, czasem jest ich więcej. Mogą występować też w powiększonej tarczycy (wolu). Mówimy wówczas o wolu wieloguzkowym.

To też może Cię zainteresować: Guz tarczycy 3 cm – czy trzeba operować?

Gruczolaki tarczycy – guzki tarczycy – objawy

Gruczolaki tarczycy to zmiany łagodne, jednak mogą dawać objawy miejscowe, a czasem hormonalne. Wyczuwalne są guzki na szyi które, powiększając się, mogą dawać objawy ucisku na sąsiednie struktury – problemy w przełykaniu czy chrypkę lub zmianę barwy głowy (przy ucisku na przebiegający w pobliżu tarczycy nerw krtaniowy wsteczny). Tego typu nowotwory nie wywołują bólu w okolicy szyi.

Objawy ucisku pojawiają się częściej, gdy cała tarczyca się powiększa – w przypadkach wola wieloguzkowego. Guzki tarczycy mogą być także aktywne hormonalnie i wydzielać hormony tarczycy, prowadząc do nadczynności tarczycy.

Najczęściej gruczolaki nie dają objawów i wykrywane są przypadkowo w badaniu USG. Przyczyną nowotworów tarczycy mogą być przebyte choroby tarczycy, czynniki genetyczne. Wskazuje się także na ekspozycja na promieniowanie jonizujące.

Guzki na tarczycy a rak tarczycy

Guzki tarczycy w większości przypadków są zmianami łagodnymi.

Rak tarczycy natomiast to rzadki nowotwór złośliwy. Wśród wszystkich nowotworów złośliwych stanowi on 1 proc. wszystkich przypadków. Najczęstsze są raki dobrze zróżnicowane – brodawkowaty i pęcherzykowy, które, wcześnie rozpoznane, można całkowicie wyleczyć poprzez całkowite wycięcie tarczycy oraz, ewentualnie, uzupełniające leczenie radiojodem.

Rak rdzeniasty tarczycy występuje rzadziej i często wiąże się z predyspozycjami genetycznymi. Najbardziej złośliwy typ – rak anaplatyczny występuje rzadko.

Guzek tarczycy – jakie badania na tarczycę?

W przypadku wykrycia guzków w tarczycy trzeba wykonać odpowiednie badania tarczycy, by wykluczyć złośliwość zmiany oraz stwierdzić, czy guzki wymagają jedynie obserwacji, czy też leczenia.

Ważne są badania hormonów tarczycy, by stwierdzić, czy nie mamy do czynienia z autonomicznym guzkiem powodującym nadczynność tarczycy.

Podstawowym badaniem obrazowym jest USG tarczycy, które pozwala ocenić: wygląd, ilość, umiejscowienie guzków (zmiany złośliwe mogą posiadać charakterystyczne cechy widoczne w badaniu ultrasonograficznym). Oceniana jest także wielkość samej tarczycy. Można wykonać również scyntygrafię z podaniem znacznika izotopowego. USG to badanie bardzo pomocne w diagnozowaniu chorób tarczycy.

Czy guzek jest łagodny można najczęściej rozstrzygnąć, wykonując biopsję aspiracyjną cienkoigłową. Zazwyczaj pozwala badanie to pozwala ocenić, czy guzek jest łagodny, czy jest to rak. Jednak nie zawsze. Guzki pęcherzykowe można definitywnie ocenić, poddając ocenie całego guza.

Nie wszystkie guzki tarczycy wymagają badania cytologicznego. Jeżeli zmiana jest odpowiednio mała oraz nie wzbudza podejrzeń w obrazie ultrasoograficznym, biopsja cienkoigłowa bywa zbędna. Zazwyczaj lekarz kierujący na biopsję zaznacza, które guzki wymagają nakłucia i oceny.

Guzki tarczycy i wole wieloguzkowe – leczenie

W przypadku nadczynności tarczycy konieczne jest leczenie farmakologiczne, gdyż nadczynność wiąże się z szeregiem powikłań i zagrożeń.

Leczenie ustala się tak, by hormony tarczycy w badaniach kontrolnych pozostawały w granicach normy (tak zwana eutyreoza). W niektórych przypadkach nadczynności stosuje się leczenie jodem promieniotwórczym.

Wskazaniami do leczenia operacyjnego – wycięcia tarczycy (całej lub jej części) – są:

• rak tarczycy zdiagnozowany w biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej,
• podejrzane o złośliwość zmiany guzkowe,
• objawy ucisku (trudności w przełykani u, chrypka, zmiana barwy głosu, duszność), często w przypadkach powiększenia tarczycy (wola).

Jeśli zmiany nie wymagają leczenia operacyjnego, konieczna jest okresowa kontrola w USG oraz biopsja cienkoigłowa guzków tarczycy, by ocenić, czy zmiany nie powiększają się, nie zmieniają swojego charakteru bądź nie powstają nowe.