Trądzik hormonalny u kobiet – dlaczego dorosłe kobiety chorują na trądzik i jak mogą go leczyć?

Trądzik po trzydziestce – jakie są przyczyny?

Trądzik najczęściej rozwija się w okresie dojrzewania. Jest to tak zwany trądzik młodzieńczy. Coraz częściej do gabinetów dermatologicznych zgłaszają się z tym problemem osoby dorosłe, zarówno kobiety, jak i mężczyźni. Trądzik po trzydziestce dotyka głównie kobiety (około 12 proc.), najczęściej w wieku 20–30 lat, a więc pewien czas po okresie dojrzewania. Czasem zdarza się, że są to osoby, które w okresie młodzieńczym nie skarżyły się na problemy ze skórą. Tym bardziej nie rozumieją one przyczyny powstawania na skórze wyprysków i grudek.

Trądzik u dorosłych zwykle pojawia się na twarzy, brodzie, plecach w okolicach ust. Zmiany na skórze rzadziej widoczne są na żuchwie i szyi. Z kolei typowy trądzik młodzieńczy najczęściej pojawia się na czole i skroniach.

Powstawanie trądziku wiąże się z nieprawidłowym różnicowaniem się komórek naskórka, namnażaniem bakterii oraz ze zwiększoną ilością łoju. Przyczyny trądziku dorosłych nie są jeszcze dobrze znane, z pewnością dużą rolę odgrywa otaczające środowisko. Dzieje się tak ponieważ produkcja łoju jest regulowana przez hormon – dehydrotestosteron, wydzielany przez nadnercza zarówno przez kobiety jak i mężczyzn. Aktywność tego hormonu zależy od specjalnego enzymu znajdującego się skórze, który z kolei jest zależny od wielu czynników otaczającego środowiska. Wśród najważniejszych należy wymienić złą dietę, nawozy oraz przewlekły stres. Często wypryski pojawiają się nagle, przyjmując postać trwale utrzymujących się zmian zapalnych.

Przeczytaj: Krostki na twarzy – co może je powodować?

Trądzik hormonalny u kobiet

Przyczyną trądziku hormonalnego u kobiet może być zwiększona ilość androgenów, tzw męskich hormonów. Hiperandrogenizm oprócz trądziku objawia się łojotokiem, hirsutyzmem, czyli owłosieniem w miejscach typowych dla mężczyzn, nieregularnymi miesiączkami oraz łysieniem typu męskiego, a czasami nawet obniżeniem tonu głosu. Zaburzenia te prowadzą do tak zwanej wirylizacji.

Pochodzenie nadmiernej ilości androgenów u kobiet może być nadnerczowe lub jajnikowe. W tym pierwszym przypadku hiperandrogenizm jest powodowany przez wrodzony przerost nadnerczy lub guzki nadnerczy punktowo produkujące hormony.

Zwykle hiperanrogenizm wiąże się jednak z nadmierną produkcją androgenów przez jajniki, która najczęściej związana jest z zespołem policystycznych jajników. Schorzenie to jest złożonym problemem endokrynologicznym, który dotyka około 10–15 proc. kobiet w wieku rozrodczym.

Oprócz nadmiernej ilości androgenów stwierdzanych w badaniach laboratoryjnych, typowe są rzadkie owulacje lub ich całkowity brak, często utrudniający tym samym zajście w ciąże. Należy pamiętać, że najczęstszą manifestacją zaburzeń hormonalnych są nieregularne miesiączki. W przypadku ich występowania zawsze należy skonsultować się z lekarzem.

Jak leczyć trądzik hormonalny u kobiet

Leczenie trądziku hormonalnego może być miejscowe, stosowane na zmienioną skórę oraz ogólnoustrojowe przy udziale doustnych preparatów. Leczeniem zmian trądzikowych, których przyczyną są zaburzenia hormonalne może zając się lekarz endokrynolog lub ginekolog. Pacjentki najczęściej jednak udają się na wizytę do dermatologa.

Specjaliści zalecają stosowanie antybiotyków, w bardziej nasilonych przypadkach lekarz może włączyć leczenie hormonalne za pomocą tabletek antykoncepcyjnych. Najlepiej sprawdza się ono u kobiet po 20. roku życia, u których hormony już się ustabilizowały i jeśli dodatkowo chcą one stosować antykoncepcję.

Silnym lekiem do walki z trądzikiem u dorosłych, opornym na inne leczenie jest pochodna witaminy A – izotretinoina. Konieczne jest, by przyjmować ją pod ścisła kontrolą lekarza oraz, by podczas kuracji stosować antykoncepcję (hormonalną lub mechaniczną), ponieważ działa teratogennie na płód (uszkadza go).

Warto wiedzieć, że leczenie trądziku u osób dorosłych jest długą i niełatwą drogą, dlatego warto uzbroić się w cierpliwość oraz pracować nad wprowadzeniem zdrowego trybu życia. To jak żyjemy przekłada się na kondycję całego organizmu. Regularne uprawianie sportu, rzucenie palenia papierosów, dobrze zbilansowana dieta są nieocenioną pomocą w trakcie terapii.

Dieta a trądzik – co jeść, a czego unikać?

Często wymienianą przyczyną trądziku u dorosłych jest także zła dieta. Zdrowemu wyglądowi skóry szkodzą szczególnie produkty o wysokim indeksie glikemicznym (IG), a więc takie, które w krótkim czasie od zjedzenia prowadzą do dużego wzrostu poziomu cukru we krwi. Szybki skok poziomu cukru prowadzi z kolei do znacznego wyrzutu insuliny. Powstająca hiperinsulinemia negatywnie odbija się na skórze, prowadząc do powstania trądziku.

Produkty o wysokim IG to np. popularne fast foody, piwo, białe pieczywo, chipsy, wiele słodyczy. Niektóre badania wskazały także na negatywną rolę mleka w rozwoju trądziku, wynikającą z zawartych w nim hormonów. Inne składniki działające silnie trądzikotwórczo to sztuczne barwniki, aromaty, benzoesany i inne syntetyczne związki znajdujące się w wielu popularnych produktach.

Ważne jest, by przy zakupie żywności dokładnie czytać etykiety produktów spożywczych. Nieregularne posiłki, ciągłe życie w stresie, palenie papierosów, krótki sen także z pewnością nie sprzyjają zdrowej skórze. Ostatnio mówi się o szkodliwym wpływie zbyt wczesnego stosowania tabletek antykoncepcyjnym, które w efekcie przesuwają trądzik młodzieńczy na późniejsze lata.

Sposoby na trądzik u dorosłych

Oprócz wizyty u dermatologa, dermatologa lub ginekologa, który może zalecić odpowiednie leczenie hormonalne, bardzo ważna jest odpowiednia codzienna pielęgnacja skóry z trądzikiem.

• Dokładne oczyszczanie twarzy – stosowanie środków do demakijażu to zdecydowanie za mało, warto przemyć twarz także tonikiem lub płynem micelarnym. Po oczyszczaniu skóry wacik powinien być całkowicie czysty.
• Stosowanie środków złuszczających – najbardziej polecane są peelingi ziarniste. Zazwyczaj wystarczy jeden zabieg w tygodniu. Nie powinny ich stosować osoby o delikatnej, wrażliwej skórze, ponieważ mogą ją podrażnić.
• Ograniczenie makijażu – niewskazane jest stosowanie grubej warstwy podkładu i pudru, który dodatkowo blokuje ujścia gruczołów łojowych i nasila zmiany zapalne w skórze.
• Do pielęgnacji skóry warto wybrać dobry krem na trądzik. Preparaty zawierające kwas salicylowy, alfa-hydroksykwasy, mlekowy, glikolowy czy kwas azelainowy mają one właściwości przeciwłojotokowe, złuszczające, przeciwbakteryjne i przeciwzapalne.