Przeciwciała przeciwjądrowe ANA – dodatnie ANA w jakich chorobach?

Czym są przeciwciała przeciwjądrowe ANA?

Przeciwciała przeciwjądrowe są związane przeważniezchorobami autoimmulogicznymi. Jest to grupa chorób związanych z wadliwym działaniem układu odpornościowego, który niszczy własne tkanki oraz komórki uznając je za „obce”. ANA występują również w przebiegu innych schorzeń, ale w ich przypadku nie odnajdują zastosowania diagnostycznego.

Przeciwciała przeciwjądrowe skierowane są przeciwko składowym jądra komórkowego tzn. przeciw DNA, RNA, histonom oraz białkom niehistonowym. Z racji tego, że atakują one składniki komórkowe znajdujące się we własnym organizmie określane są mianem autoprzeciwciał, zatem w tego typu chorobach układ odpornościowy skierowany jest przeciwko własnej zdrowej tkance, doprowadzając do jej destrukcji.

Wykazanie obecności przeciwciał ANA, bez towarzyszących objawów klinicznych, nie ma znaczenia diagnostycznego. U niektórych ludzi może występować naturalnie niskie miano przeciwciał, a także może ono wzrastać wraz z wiekiem.

Wynik określa się za pomocą tzw. miana badania ANA jest to stopień rozcieńczenia surowicy przy którym przeciwciała nie są już wykrywalne.

Przeczytaj: Podwyższone PDW – co oznacza?

Kiedy należy oznaczyć poziom przeciwciał przeciwjądrowych ANA?

Poziom przeciwciał przeciwjądrowych ANA należy wykonać, kiedy zachodzi podejrzenie choroby autoimmunologicznej. Pozwala to łącznie z dodatkowymi badaniami oraz obrazem klinicznym wskazać na jaką chorobę cierpi pacjent.

O diagnostyce chorób autoimmunologicznych należy pomyśleć, kiedy pacjent prezentuje takie objawy jak: zmęczenie, ból oraz obrzęk stawów z towarzyszącą gorączką o nieznanej etiologii, czerwoną wysypkę na skórze z fazami zaostrzenia oraz ustępowania.

Jak bada się przeciwciała przeciwjądrowe?

Oznaczenie przeciwciał przeciwjądrowych nie wymaga przygotowania. Na badanie nie trzeba zgłaszać się na czczo.

Badanie wykonuje się na podstawie bezpośrednio uzyskanej od pacjenta próbki krwi. Najlepszym miejscem na pobranie materiału do badania są żyły znajdujące się w dole łokciowym. Są one bardzo dobrze widoczne i dostęp do nich nie jest trudny. Miejsce pobrania należy odpowiednio odkazić, a następnie cienką igłą wykonać wkłucie. Krew pobiera się do klasycznej lub próżniowej strzykawki. Po zakończonym procesie pobierania krwi na miejsce wkłucia należy nałożyć jałowy gazik i chwilę uciskać, aby nie powstał krwiak po pobraniu materiału. U małych dzieci można wykonać nacięcie skóry specjalnym nożykiem - lacetem. Dzięki temu uzyskuje się niewielki wypływ krwi, którą umieszcza się w probówce. Następnie otrzymaną próbkę niezwłocznie przesyła się do analizy

Miano przeciwciał znajdujących się w badanej próbce krwi wykonuje się za pomocą metody immunofluorescencji pośredniej.

Wynik badania przeciwciał przeciwjądrowych ANA

Wynik badania ANA jest oznaczeniem miana (jest to poziom rozcieńczenia próbki surowicy, przy którym przeciwciała nie są wykrywalne). Oczekiwanym wynikiem jest brak przeciwciał, lub bardzo niskie miano.

Za wartości prawidłowe przyjmuje się miano przeciwciał ANA poniżej 1:40. Znaczenie kliniczne mają wartości 1:160.

Ważne jest, aby otrzymany wynik oznaczenia miana przeciwciał przeciwjądrowych skonsultować ze swoim lekarzem prowadzącym.

Jeżeli badana próbka będzie wskazywała podniesione miano przeciwciał ANA ok.1:160, zmusza to do wykonania dodatkowych badań w kierunku chorób autoimmunologicznych.

Podwyższone miano ok. 1:160, wymaga wykonania dodatkowych badań w kierunku chorób autoimmunologicznych. Podwyższone miano przeciwciał może wskazywać na:

• na choroby tkanki łącznej:

• toczeń rumieniowy układowy,
• tocznia polekowego,
• twardzinę układową,
• zapalenie skórno-mięśniowe, wielomięśniowe,
• zespół Sjögrena,
• reumatoidalne zapalenie stawów,
• zespól Reynouda.
• u niektórych zdrowych pacjentów przeciwciała przeciwjądrowe mogą występować fizjologicznie (bardzo niewielkie ilości), ich poziom może wzrastać wraz z wiekiem.
• inne stany kliniczne, nie mające w tym przypadku znaczenia diagnostycznego:

• zakażenia – WZW, kiła, gruźlica, choroby pasożytnicze
• nowotwory – rak gruczołu krokowego, rak piersi, białaczka,
• choroby skóry – liszaj płaski, łuszczyca
• stan po przeszczepieniu narządu
• inne choroby o podłożu autoimmunizacyjnym – choroba Addisona, choroba Hashimoto, niedokrwistość autoimmunohemolityczna, cukrzyca typu 1.