Kakao – właściwości, wartości odżywcze. Czy kakao jest zdrowe?

Jakie właściwości ma kakao?

Kakao pozyskiwane jest z nasion owoców kakaowca właściwego (łac. Theobroma cacao). To roślina, która uprawiana jest w krajach Ameryki Południowej, Azji i Afryce, ponieważ do wzrostu wymaga wysokiej wilgotności i temperatury 20–30℃.

Jeden kakaowiec właściwy wytwarza około 50 owoców. Każdy z nich zawiera od 20 do 60 ziaren kakao, które po zbiorze poddaje się procesowi fermentacji, suszeniu i prażeniu. Następnie ziarna kakaowca są mielone i tłoczone (w temperaturze około 80-85℃). Dzięki temu zyskują niepowtarzalny smak i aromat uwielbiany na całym świecie. Jednak czy tylko one na uwagę? Już od wielu lat ziarna kakaowca słyną również z cennych właściwości zdrowotnych.

Wartości odżywcze kakao

Naturalne kakao zawiera:

• witaminy z grupy B , które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania gospodarki hormonalnej i układu nerwowego, uczestniczą w procesie tworzenia erytrocytów, a także mają korzystny wpływ na błony śluzowe;
• magnez , który bierze udział w około 300 procesach biochemicznych zachodzących w ludzkim organizmie;
• potas , czyli pierwiastek odpowiedzialny za sprawną pracę mięśni, a także równowagę wodno-elektrolitową;
• żelazo – jako składnik hemoglobiny uczestniczy w transporcie tlenu do komórek. Poza tym usprawnia funkcjonowanie układu immunologicznego i nerwowego. Fakt, że kakao jest źródłem żelaza to ważna informacja dla wegetarian i wegan;
• cynk , który jako antyoksydant neutralizuje wolne rodniki. Ich nadmiar w organizmie zwiększa ryzyko wystąpienia m.in. chorób sercowo-naczyniowych, nowotworów;
• błonnik pokarmowy – składnik usprawniający pracę jelit, ułatwiający utrzymanie prawidłowej masy ciała i zmniejszający ryzyko rozwoju nowotworów (m.in. jelita grubego).

Składniki mineralne, witaminy i błonnik pokarmowy to nie jedyne składniki, dzięki którym naturalne kakao znane jest z prozdrowotnych właściwości. W dużej mierze przyczyniają się do tego również polifenole – w 100 gramach kakao znajduje się aż 1400 mg tych cennych związków.

Właściwości zdrowotne kakao

Dzięki obecności polifenoli, składników mineralnych, witamin i błonnika pokarmowego spożywanie kakao może:

• złagodzić stan zapalny;
• spowolnić proces starzenia się komórek (co oznacza, że spożywanie kakao ma pozytywny wpływ nie tylko na zdrowie, ale i stan skóry);
• zwiększyć wrażliwość komórek na działanie insuliny (co w połączeniu z niskim indeksem glikemicznym sprawia, że kakao surowe bez cukru polecane jest w przypadku zaburzeń gospodarki węglowodanowej);
• usprawniać funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego (nie bez powodu kakao polecane jest osobom, które pracują umysłowo oraz uczniom – zawarty w nim magnez poprawia koncentrację i pamięć);
• zmniejszać ryzyko wystąpienia miażdżycy, nadciśnienia tętniczego, nowotworów, chorób neurodegeneracyjnych.

Co więcej, surowe kakao ułatwia proces odchudzania. Substancje biologicznie aktywne pozyskiwane z ziaren kakaowca nasilają proces lipolizy w tkance tłuszczowej, a także hamują syntezę tłuszczu. Ciekawostką jest również fakt, że nie bez znaczenia dla procesu odchudzania jest aromat kakao i charakterystyczny gorzki smak. Okazuje się, że przyczyniają się one do zmniejszenia stężenia greliny, czyli „hormonu głodu”.

Nie od dziś wiadomo, że kakao ma liczne właściwości prozdrowotne. Jednak pojawiają się też pewne wątpliwości co do tego, czy ich spożywanie nie powoduje zwiększenia stężenia cholesterolu. Prawdą jest, że ziarna kakaowca zawierają nasycone kwasy tłuszczowe (m.in. kwas stearynowy). Jednak zaobserwowano, że nie mają one negatywnego wpływu na stężenie cholesterolu – wynika to prawdopodobnie ze specyficznych właściwości chemicznych zmniejszających wchłanianie kwasu stearynowego w przewodzie pokarmowym.

Jakie kakao wybrać?

Cenne właściwości kakao, które zostały opisane powyżej, nie dotyczą popularnego kakao do picia przyrządzanego na bazie proszku i cukru. Czym zastąpić zmielone ziarna kakaowca, które pomimo tego, że z reguły zawierają dodatek witamin i składników mineralnych nie są wcale najlepszym wyborem?

Jeśli dbasz o szczupłą sylwetkę, możesz wybrać kakao bez dodatku substancji słodzących o obniżonej zawartości tłuszczu. Pamiętaj jednak, aby mimo wszystko spożywać je z umiarem i traktować jako dodatek, a nie bazę fit posiłków.

Najlepszym wyborem – i to niezależnie od tego, czy jesteś na diecie odchudzającej czy nie – będą surowe ziarna kakao. Jak można domyślić się po nazwie, tego typu ziaren kakaowca nie poddaje się działaniu wysokiej temperatury. Dzięki temu zachowują więcej cennych dla zdrowia składników.

Przy zakupie kakao warto zwrócić uwagę również na certyfikaty. Jednym z najbardziej uznanych jest „Fairtrade”. Jest on potwierdzeniem, że kakao powstało w zrównoważonym procesie produkcyjnym.

Kto nie może pić kakao?

Kakao jest znane ze swoich właściwości prozdrowotnych, ale i tak okazuje się, że nie jest dobre dla każdego. Po pierwsze nie jest polecane osobom, które mają na nie alergię. Po drugie jego spożywanie nie jest wskazane w przypadku stosowania diety lekkostrawnej (znajduje ona zastosowanie m.in. w przypadku nieżytu żołądka, zapalenia błony śluzowej jelit).

Warto pamiętać również o tym, aby spożywać umiarkowane ilości kakao. Wynika to m.in. z tego, że jest ono źródłem kofeiny. Ponadto niewskazane jest częste picie słodkich napojów na bazie kakao w proszku.

Zastosowanie kakao w kuchni

Kakao znajduje szerokie zastosowanie w kuchni. Możesz spożywać je w formie czekolady, ale tej gorzkiej bez dodatku cukru. Innym pomysłem jest dodawanie kakao do słodkich wypieków (dosładzanych zdrowszymi zamiennikami cukru), owsianki, jaglanki, jogurtu czy koktajlu. Ciekawym pomysłem jest również przyrządzenie fit kremu czekoladowego na bazie kakao i awokado.