Pistacje – właściwości, zastosowanie, kalorie, cena

Jak rosną pistacje?

Orzeszki pistacjowe są owocami pistacji właściwej (Pistacia vera L.) Znane są od ponad 7 tysięcy lat. Biorąc pod uwagę względy botaniczne, pistacje należą do pestkowców. Otoczone są zdrewniałą i niezwykle twardą łupiną. Dojrzałe orzechy pistacjowe posiadają pęknięta i rozwartą łupinę uwidaczniającą jadalną pestkę.

W Polsce orzeszki pistacjowe pochodzą z importu. Zatem gdzie rosną pistacje? Głównymi rejonami ich uprawy są Grecja, Iran, Afganistan, Turcja oraz USA. Pistacje rosną na drzewach o wysokości 5–7 metrów, tworząc grona owoców.

Z konsumenckiego punktu widzenia zaliczane są do orzechów ze względu na podobny skład chemiczny jakościowy i ilościowy oraz podobną budowę owoców.

Zobacz też: Migdały – właściwości, zastosowanie

Pistacje – właściwości

Obiegowo orzechy uznaje się za niezdrową przekąskę, ponieważ są wysokokaloryczne. Czy to stwierdzenie jest prawdziwe? Czy pistacje są zdrowe?

Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA, Food and Drug Administration) zaleca spożywanie około 40 g orzechów na dzień jako element zdrowej diety. Mogą to być orzechy laskowe, włoskie, migdały, pistacje czy inne. Ponadto polski Instytut Żywności i Żywienia, United States Department of Agriculture (USDA) czy naukowcy z uniwersytetu Harvarda również zalecają włączenie orzechów do codziennej diety, co potwierdza ich niezwykle cenną wartość żywieniową.

Z kolei w raporcie Europejskiego Urzędu Do Spraw Bezpieczeństwa i Żywności (EFSA) czytamy, że spożycie 30 g orzechów dziennie wspomaga utrzymanie prawidłowej masy ciała. Wynika to z uzyskania efektu sytości po spożyciu orzechów związanego z obecnością białka i błonnika.

Włączenie orzechów do diety zapewnia miele korzyści zdrowotnych. Dotyczy to przede wszystkim ich działania przeciwutleniającego, zmniejszającego poziom cholesterolu, działania przeciwnowotworowego, przeciwcukrzycowego i przeciwzapalnego. Dodatkowo orzechy działają ochronnie na układ krążenia zmniejszając tym samym ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych.

Pistacje, jako produkty o wysokiej zawartości błonnika pokarmowego, wspierają rozwój prawidłowej mikroflory jelitowej oraz zmniejszają ryzyko wystąpienia zaparć.

Niezwykle ciekawy jest fakt, że w chwili obecnej pistacje są najlepszym źródłem melatoniny, która jest hormonem regulującym rytmy okołodobowe, między innymi rytm snu i czuwania. W zawiązku z tym przypuszcza się, że pistacje mogą być pomocne w łagodzeniu objawów „jed lag syndrome”, czyli zespołu nagłej zmiany strefy czasowej.

Należy jednak pamiętać o tym, że pistacje najlepiej spożywać w bez soli, ponieważ pistacje solone nie posiadają omawianych właściwości prozdrowotnych.

Pistacje – kalorie i wartości odżywcze

Ile kalorii mają pistacje? Należy pamiętać, że podobnie jak inne orzechy, pistacje są produktami wysokokalorycznymi, dlatego należy je rozważnie spożywać na diecie odchudzającej. 100 g surowych orzeszków pistacji dostarcza:

• 562 kcal (kilokalorii),
• 45,4 g tłuszczu,
• 6 g tłuszczy nasyconych,
• 14 g tłuszczy wielonienasyconych,
• 24 g tłuszczy jednonienasyconych,
• 20, 3 g białka,
• 10, 3 g błonnika
• 27, 5 g węglowodanów,
• 105 mg wapnia,
• 121 mg magnezu,
• 5,6 mg witaminy C,
• 3, 9 mg żelaza,
• 1,7 mg witaminy B6,
• 2,3 mg witaminy E.

Spośród wszystkich produktów nieprzetworzonych orzechy są cennym źródłem tłuszczy. Warto pamiętać, że są to „dobre tłuszcze” wykazujące szereg korzyści dla zdrowia. Orzechy posiadają niską zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych. Większą część stanowią jedno- i wielonienasycone kwasy tłuszczowe (odpowiednio MUFA i PUFA). Orzechy są również dobrym źródłem białka pochodzenia roślinnego.

Pistacje zawierają także szereg witamin i składników mineralnych, jest to m.in. wapń, fosfor, magnez, cynk, witaminy z grupy B oraz witamina E. Dodatkowo stanowią cenne źródło przeciwutleniaczy – najważniejszy z nich jest L-tokoferol, a także steroli i związków fenolowych.

Ponadto orzechy pistacjowe charakteryzują się wysoka zawartością izoflawonów oraz fitoestrogenów oraz niskim IG. Wartość indeksu gimnicznego pistacji wynosi 25.

Pistacje – zastosowanie

Orzechy pistacjowe znalazły szereg zastosowań. Spożywa się je na surowo, prażone lub dodaje do deserów, ciast, tortów, strucli czy sałatek.

Orzeszki te można wykorzystać do samodzielnego przygotowania mleka pistacjowego, które jest alternatywą dla mleka krowiego dla wegan, osób z nietolerancją laktozy lub uczulonych na białka krowie.

Pozyskiwany jest również olej, który znalazł zastosowanie w kosmetyce. Wykorzystywany jest głównie jako baza maści leczniczych lub rozpuszczalnik substancji czynnych. Olej z pistacji wykorzystuje się w pielęgnacji skóry suchej oraz zmęczonej, a także w pielęgnacji włosów.

Pistacje w ciąży i w czasie karmienia piersią

Nie ma przeciwwskazań do spożycia pistacji u zdrowej kobiety w ciąży czy karmiącej piersią. Jednym z wskazań do wykluczenia z diety tej grupy produktów jest występowanie uczulenia na pistacje u matki lub dziecka.

Ponadto orzechy ze względu na zawartość w nich wielu cennych witamin i składników mineralnych – głównie witaminy E, a także zawartości jednonienasyconych kwasów tłuszczowych przyczynią się do prawidłowego rozwoju płodu. Dodatkowo zmniejszają ryzyko wystąpienia niedoborów pokarmowych u matki.

Pistacje – cena i gdzie kupić

Wybierając orzeszki pistacjowe należy kupować te niesolone. Niestety pistacje są jednymi z droższych orzechów. Ich cena waha się w granicach 80–90 zł za kilogram.

Dlaczego pistacje są takie drogie? Jest to spowodowane kilkoma czynnikami. Pistacja właściwa pierwsze plony wydaje po około 7 latach, natomiast pełnię zbiorów można uzyskać dopiero po około 20 latach. Pistacje potrzebują także specyficznego klimatu – suchego i ciepłego, z długim latem i łagodna zimą. Ponadto delikatne orzechy wymagają ręcznego sortowania.

W Polsce można je zakupić w sklepach internetowych, hipermarketach, platformach transakcyjnych online lub wybranych sklepach ze zdrową żywnością.