Grzybek tybetański – co to jest, jak zrobić, ile pić, właściwości lecznicze, na co pomaga?

Grzybek tybetański – czym są ziarna kefirowe?

Pojęciem „grzybka tybetańskiego” określa się ziarna kefirowe, czyli przypominające różyczki kalafiora (niektórym przypominają posklejany ryż) skupiska różnych mikroorganizmów tworzących ściśle symbiotyczną (współżyjącą) strukturę, a w zasadzie jeden organizm.

O tym, jak ważny jest różnorodny skład grzybków kefirowych, może świadczyć fakt, że prowadzone w ubiegłym wieku badania wykazały, że nie da się wytworzyć hodowli ziaren kefirowych (a co za tym idzie – kefiru) na bazie pojedynczych mikroorganizmów z nich wyizolowanych.

Ziarna kefirowe są doskonałymi starterami do fermentacji produktów spożywczych na bazie mleka, dlatego wykorzystuje się je do produkcji sera oraz kefiru. Znajdują również zastosowanie w procesie produkcji chleba – prowadzone są badania nad wykorzystaniem grzybka tybetańskiego do tworzenia starterów chlebowych na bazie mąk bezglutenowych.

Grzybek tybetański – nie tylko bakterie probiotyczne

W skład grzybków wchodzą takie mikroorganizmy, jak:

• bakterie kwasu mlekowego, m.in. stanowiące nawet 70 procent masy Lactobacillus lactis, Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus caucasicus czy odpowiadające za specyficzny zapach kefiru Lactobacillus mesenteroides,
• bakterie kwasu octowego (Acetobacter), których rozwój nasila kwaskowaty smak kefiru,
• drożdże, np. Torula kefir i Saccharomyces cerevisiae.

To właśnie kultury bakterii i pozostałych mikroorganizmów w grzybku tybetańskim tworzą struktury ziaren kefirowych o nieregularnym kształcie i wielkości (nawet do 3 centymetrów), a bogaty i różnorodny skład grzybka tybetańskiego ma wpływ na jego właściwości prozdrowotne, a co za tym idzie – popularność, jaką cieszy się kefir z grzybka tybetańskiego.

Jak zrobić kefir z grzybka tybetańskiego?

Żeby uzyskać kefir tybetański (charakteryzuje go specyficzny kwaskowy smak), należy umieścić 2 czubate łyżeczki grzybka tybetańskiego (ziaren kefirowych) w słoiku i zalać mlekiem (nieprzegotowanym, około 150–180 mililitrów). Weganie i osoby z nietolerancją mleka krowiego mogą z powodzeniem użyć mleka roślinnego, np. sojowego.

Słoik należy zakryć gazą lub złożoną na pół tetrową pieluszką, zabezpieczyć (np. gumką recepturką) i odstawić na dobę (czas procesu fermentacji to tylko 24 godziny) w ciemne miejsce, w temperaturze pokojowej, ponieważ proces fermentacji wymaga temperatury w granicach 18–24 stopnie.

Po tym czasie własny kefir otrzymywany z grzybka tybetańskiego (czasem używa się ogólnej nazwy „milk kefir”) jest już gotowy do spożycia. Teraz wystarczy go przemieszać plastikową lub drewnianą łyżką i przecedzić grzybek kefirowy przez plastikowe sitko o drobnych oczkach.

Ziarna kefirowe mogą być stosowane wielokrotnie. Dlatego też grzybek tybetański wykorzystany w procesie fermentacji, po opłukaniu bieżącą wodą, może zostać ponownie zalany mlekiem.

Grzybki tybetańskie – gdzie kupić?

Grzybek tybetański jest wyjątkowo prosty w hodowli. Osoby, którym zależy na spożyciu kefiru uzyskanego „domową metodą”, potrzebują jedynie tzw. zaszczepki bakterii kwasu mlekowego. W tym celu wystarczające są ziarna kefirowe w ilości około 10 gramów.

Ziarna kefirowe można bez problemu kupić nie tylko w specjalistycznych sklepach, ale również przez Internet. Ponadto podczas hodowli w procesie fermentacji grzybek tybetański rośnie i zwiększa swoją objętość – różyczki kalafiora stają się zauważalnie większe. Dlatego też można pozyskać grzybek tybetański od znajomych lub się nim podzielić.

Kuracja grzybkiem tybetańskim

Kefir na bazie grzybków tybetańskich, nazywany też „kuracją tybetańskich mnichów”, najlepiej stosować cyklicznie: 20 dni stosowania napoju, 10 dni przerwy.

Kefir tybetański najlepiej pić wieczorem przed snem, natomiast w czasie 10-dniowej przerwy należy cały czas prowadzić hodowlę według opisu powyżej (nawet jeśli codzienne spożywanie kefiru zostało „zawieszone”), żeby nie doprowadzić do obumarcia grzybka. Jeśli bowiem grzybek tybetański całkowicie obeschnie z braku pożywki, jego właściwości zostaną utracone.

Jeśli więc planujemy dłuższą przerwę, najlepiej jest grzybek tybetański zamrozić, po lekkim osuszeniu. Nie wpłynie to na jego właściwości (po rozmrożeniu nie zmienia się czas fermentacji), a pozwoli na jego przechowywanie nawet przez kilka miesięcy.

Grzybek tybetański – prozdrowotne właściwości kefiru

Grzybek tybetański jest podstawą do wytwarzania kefiru zawierającego m.in. kwas mlekowy, witaminy z grupy B oraz witaminę K, a także fosfor, magnez i wapń. Jego regularne spożywanie pozytywnie wpływa na organizm:

• wspomaga układ immunologiczny,
• reguluje (obniża) poziom „złego” cholesterolu we krwi,
• obniża ciśnienie tętnicze (obiegowo: ciśnienie krwi),
• może obniżać poziom cukru we krwi,
• wspomaga procesy trawienia i wchłaniania, eliminując wzdęcia, bóle brzucha, biegunki i zaparcia,
• hamuje stany zapalne jelit,
• poprawia wygląd skóry,
• wzmacnia organizm w okresie rekonwalescencji.

Ponadto kefir z grzybków tybetańskich stanowi ważne uzupełnienie kuracji antybiotykowej, wykazuje bowiem właściwości regenerujące i odbudowujące względem flory bakteryjnej jelit.

Grzybek tybetański – przeciwwskazania i skutki uboczne

U niektórych osób spożywanie kefiru oraz innych produktów powstających w wyniku fermentacji mleka wywołuje (zwłaszcza w pierwszych dniach kuracji) problemy gastryczne, takie jak bóle brzucha, odbijanie czy wzdęcia, które jednak mijają po odstawieniu lub zmniejszeniu dawki kefiru.

W nietolerancji laktozy dopuszcza się mleko fermentowane w postaci kefirów, za wyjątkiem ciężkich przypadków nietolerancji. Wtedy ich skład warto skontrolować (na opakowaniu znajdzie się informacja „nie zawiera laktozy”) lub wykorzystać do ich przygotowania grzybek tybetański i mleko roślinne. Mleko roślinne (np. sojowe, migdałowe) stanowić będzie również podstawę do wykonania kefiru z grzybka tybetańskiego u osób uczulonych na białka krowie.