Niestrawiony pokarm w kale – przyczyny obecności resztek jedzenia w stolcu

Niestrawione resztki pokarmu w kale – co oznaczają?

Oceniając wygląd stolca, można wiele powiedzieć na temat stanu zdrowia człowieka. Istotny jest nie tylko kolor i konsystencja, ale także obecność nieprawidłowości w postaci śluzu czy krwi w kale. Niepokój wzbudzić może również pojawienie się w nim niestrawionych resztek jedzenia – w postaci dużych kawałków pokarmu lub fragmentów skórek z owoców, ziaren, orzechów.

Kawałki niestrawionego pokarmu w kale okresowo może zauważyć każdy z nas. Wszystko zależy od tego, czym się żywimy – w sytuacji, kiedy w diecie występują wyjątkowo duże ilości błonnika (w który bogate są m.in. różne owoce i warzywa, ale i pełnoziarniste makarony czy kasze), pojawienie się niestrawionych resztek pokarmowych w kale zdziwienia budzić nie powinno.

Błonnik jest niezwykle cennym dla procesów trawiennych składnikiem pokarmowym (wpływa korzystnie na oczyszczanie jelit) i jeżeli poza widocznymi fragmentami pożywienia w stolcu pacjent nie zauważa żadnych innych odchyleń, zmiana diety nie musi być wskazana.

Inaczej dzieje się jednak wtedy, kiedy z obecnością niestrawionych resztek pokarmu związane są określone dolegliwości.

Czy niestrawiony pokarm w kale to objaw choroby?

Pacjent, który zauważy u siebie pozostałości jedzenia w stolcu, powinien zastanowić się nad tym, czy pojawiają się u niego inne dolegliwości dotyczące przewodu pokarmowego. Szczególnie istotne są takie problemy, jak:

• krew w stolcu, duże ilości śluzu w kale,
• ból przy oddawaniu stolca,
• utrata masy ciała (zwłaszcza nieplanowana, niezwiązana z ograniczeniami dietetycznymi),
• zmiana rytmu oddawania stolca (pojawienie się biegunek lub zaparć),
• bóle brzucha, wzdęcia,
• ropa w kale,
• wzmożone oddawanie gazów jelitowych,
• poczucie osłabienia, ospałość (dolegliwości, które mogą sugerować niedokrwistość).

Wystąpienie niestrawionych resztek w kale w połączeniu z objawami tego typu może świadczyć o patologii w obrębie układu pokarmowego.

Resztki jedzenia w stolcu – przyczyny niepełnego trawienia

Niepełne trawienie posiłków może być związane z chorobą jelit. Stolce z obecnością niestrawionych resztek pokarmu stanowią jeden z objawów m.in.:

• nieswoistego zapalenia jelit, szczególnie w postaci choroby Leśniowskiego-Crohna,
• celiakii,
• zespołu SIBO (zespół rozrostu flory bakteryjnej jelita cienkiego),
• zespołu jelita drażliwego (IBS).

Pojawianie się kawałków niestrawionego jedzenia w kale związane może być jednak także z chorobami narządów innych niż jelita. Istnieje ryzyko, że problem wynika z choroby wątroby – np. z niewydolności tego narządu. Wpływ na to, jak trawione są przyjmowane pokarmy, ma również trzustka. Gdy u pacjenta dochodzi do niedoborów enzymów tego organu (wynikających z niewydolności zewnątrzwydzielniczej trzustki), procesy trawienia mogą ulegać zaburzeniu i pacjent może wtedy zauważać niestrawiony pokarm w kale.

Zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego mogą być również skutkiem nietolerancji pokarmowych. Problemy z trawieniem w tym przypadku związane bywają np. z niedoborem jednego z enzymów, którym jest laktaza.

Jakie badania wykonać, gdy w kale są niestrawione resztki?

Pacjent, który często zauważa niestrawione resztki pożywienia w kale i który doświadcza dodatkowych objawów (takich jak np. rozwolnienie), powinien udać się do gastroenterologa. Specjalista zleci wykonanie odpowiednich badań. Przykładowo badania krwi mogą obejmować aktywność enzymów wątrobowych czy enzymów trzustkowych.

Wykonywane mogą być też inne badania, m.in. morfologia krwi (w celu wykrycia ewentualnej niedokrwistości) czy ocena wykładników stanu zapalnego. Czasami zleca się również badanie kału.

Zazwyczaj jednak same testy laboratoryjne okazują się niewystarczające, by ustalić przyczynę obecności resztek pokarmowych w kale. Nierzadko konieczne jest przeprowadzenie diagnostyki endoskopowej – mowa tutaj o kolonoskopii, dzięki której możliwa jest nie tylko ocena wyglądu ściany jelita grubego, ale i ewentualne pobranie wycinków do badań histopatologicznych.

Nie ma jednego, uniwersalnego sposobu na to, co zrobić, aby w kale przestały pojawiać się resztki pokarmu. Wszystko uzależnione jest od przyczyny tego stanu. W przypadku celiakii zaburzenia mogą ustąpić wtedy, kiedy pacjent wyeliminuje ze swojej diety gluten.

Jeżeli zaś za obecnością resztek pokarmów w stolcu stoi niewydolność zewnątrzwydzielnicza trzustki, problemy z trawieniem mogą zmniejszać swoje nasilenie po zastosowaniu suplementacji enzymów trzustkowych. Leczenie ma zatem charakter przyczynowy.