Nadżerka żołądka – objawy i leczenie nadżerkowego zapalania żołądka

Czym jest nadżerka na żołądku?

Nadżerka to miejscowy ubytek w ścianie żołądka (w błonie śluzowej żołądka). Prowadzi do stanu zapalnego i dokuczliwych objawów zapalenia żołądka. Przyczyną nadżerki na żołądku, czyli nadżerkowego zapalenia błony śluzowej żołądka, może być wiele różnych czynników – infekcyjnych (bakterie), jak i chemicznych. Uszkodzenie żołądka możliwe jest także po długotrwałym przyjmowaniu niektórych leków i nadużywaniu alkoholu. Nieleczone nadżerkowe zapalenie żołądka prowadzi do rozwoju choroby wrzodowej.

Obecność nadżerki żołądka diagnozuje się po objawach, jakie pacjent zgłasza lekarzowi, a także po wynikach badania gastroskopii. Wówczas w opisie widoczne są najczęściej pojedyncze nadżerki w ścianie żołądka.

Przeczytaj też: Ból brzucha po alkoholu

Jakie mogą być przyczyny zapalenia żołądka?

Do powstania nadżerek na żołądku, czyli ubytków w błonie śluzowej, prowadzi szereg różnych przyczyn. Wśród nich najważniejszą jest infekcyjne zapalenie żołądka; nawet w 90 proc. przypadków zapalenie błony śluzowej żołądka jest spowodowane bakterią Helicobacter Pylori; częste są także zapalenia wirusowe.

Stan zapalny żołądka może być powodowany działaniem substancji chemicznych; najczęściej wywołane niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ), ale także nadużywaniem alkoholu i innymi lekami; może pojawić się także nadżerka na dwunastnicy.

Zdarza się także zapalenie żołądka wywołane przez stres (na przykład urazy, oparzenia, wstrząs septyczny); w takich przypadkach może powstać tzw. wrzód Curlinga (wrzód dwunastnicy). Do rzadszych przypadków należy żółciowe zapalenie żołądka spowodowane cofaniem się żółci. W końcu stan zapalny może być wywołany czynnikami autoimmunologicznymi, takimi jak na przykład choroba Leśniowskiego-Crohna. Ponadto wyróżnia się ostre (pojawiające się nagle) i przewlekłe zapalenie żołądka.

Przeczytaj: Wymiotowanie żółcią – co oznacza?

Nadżerkowe zapalenie żołądka – jakie są objawy nieżytu?

Objawy zapalenia żołądka, czyli nieżytu, podobne są w wielu przypadkach do objawów, jakie daje wrzód na żołądku. Objawy nadżerki żołądka to:

• ból w nadbrzuszu (przez część pacjentów określany jako ból w dołku),
• pieczenie, palenie (zgaga), kłucie w żołądku,
• uczucie pełności,
• wzdęcia,
• odbijanie,
• nudności i wymioty.

Osoba z zapaleniem żołądka odczuwa szybsze uczucie pełności po posiłku, a czasem – brak apetytu. Ból może nasilać się po posiłku i po niektórych potrawach - kwaśnych, na bazie octu, smażonych i po alkoholu.

Może dojść również do krwawienia z przewodu pokarmowego, co stanowi groźne powikłanie. Objawem tego mogą być czarne, smoliste stolce. W przypadku ostrego zapalenia żołądka objawy pojawiają się nagle, a chory skarży się na ostry ból żołądka W przypadku autoimmunologicznego zapalenia żołądka charakterystycznym objawem jest niedokrwistość spowodowana niedoborem witaminy B₁₂ .

Choroby żołądka – jakie badania zrobić?

W przypadku diagnostyki nadżerkowego zapalenia błony śluzowej żołądka. Najlepszym badaniem jest badanie endoskopowe – gastroskopia – które pozwala obejrzeć całą błonę śluzową i ocenić ją, a także, jeśli istnieje taka konieczność, pobrać wycinki do badania histopatologicznego. Badanie takie powinno się wykonać u każdego pacjenta, u którego objawy trwają długo lub nawracają, a także u chorych w których rodzinie występowały nowotwory żołądka, by wykluczyć raka żołądka.

Badanie na nosicielstwo Helicobacter Pylori można wykonać podczas gastroskopii (pobierając wycinek błony śluzowej żołądka). Dostępne są także nieinwazyjne testy tzw. testy ureazowe oddechowe. Polegają one na wypiciu płynu zawierającego mocznik znakowany izotopem węgla, a następnie wykryciu izotopu w wydychanym powietrzu. Potwierdza to obecność bakteryjnego enzymu (ureazy) rozkładającego mocznik, czyli zakażenia bakterią H. Pylori.

Należy jednak pamiętać, że rozpoznanie czy to nadżerki na żołądku można stuprocentowo postawić jedynie na podstawie obrazu śluzówki w gastroskopii.

Niekiedy, zwłaszcza w przypadku silnego, nagłego bólu żołądka, wykonuje się także rentgen przeglądowy jamy brzusznej (by wykluczyć groźne powikłanie – perforacje przewodu pokarmowego) lub zdjęcie rentgenowskie po połknięciu znacznika – barytu – który także może ujawnić ubytki w błonie śluzowej, co świadczy o nadżerkowym zapaleniu żołądka.

Jak leczyć nadżerki na błonie śluzowej żołądka?

W większości przypadków zapalenie żołądka można z powodzeniem wyleczyć. W przypadku częstego wirusowego zapalenia żołądka wyleczenie następuje najczęściej samoistnie (po kilku dniach).

W przypadku wykrycia zakażenia Helicobacter Pylori stosuje się leczenie antybiotykami razem z lekami z grupy inhibitorów pompy protonowej (IPP). Ma to doprowadzić do całkowitej eradykacji bakterii, dlatego ważny jest odpowiednio długi czas antybiotykoterapii.

Inhibitory pompy protonowej stosuje się w leczeniu zapalenia żołądka i choroby wrzodowej, ale także w profilaktyce chorób żołądka – na przykład u osób przyjmujących przewlekle leki przeciwzapalne.

Nadżerki na żołądku – dieta

Należy także pamiętać o odpowiedniej diecie przy zapaleniu żołądka. W każdym przypadku konieczna jest odpowiednia tak zwana dieta wrzodowa. Powinno się spożywać potrawy lekkostrawne, gotowane i nietłuste. Unika się potraw smażonych, powodujących wzdęcia, a także pikantnych. Również bardzo gorące potrawy mogą podrażnić śluzówkę żołądka. Wskazane jest jedzenie częściej, jednak mniejszych porcji. Oczywiście należy unikać używek, takich jak: kawa, alkohol czy papierosy, oraz niektórych leków, np. aspiryny i innych leków z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych.

W przypadku powikłań nadżerki żołądka, takich jak krwawienie z przewodu pokarmowego, niekiedy konieczne jest leczenie zabiegowe – endoskopowe zaopatrzenie krwawienia podczas gastroskopii, rzadziej leczenie operacyjne, polegające na wycięciu krwawiącej części żołądka.

Zaś w przypadku autoimmunologicznego zapalenia błony śluzowej żołądka konieczne jest przyjmowanie w zastrzykach (raz w miesiącu) witaminy B₁₂, by zapobiegać niedokrwistości i jej powikłaniom.